Prezes URE skalkulował wysokość stawki opłaty OZE, płaconej przez wszystkich odbiorców energii elektrycznej.
Opłata OZE została wprowadzona przepisami ustawy o odnawialnych źródłach energii z 2015 r.[1] i po raz pierwszy doliczono ją do naszych rachunków w lipcu 2016 r. Opłata ta wiąże się ze wsparciem wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w instalacjach OZE i wynika z funkcjonowania w Polsce mechanizmów, które pomagają zapewnić odpowiednio wysoki udział „zielonej energii” w krajowym miksie energetycznym – mowa tu o aukcyjnym systemie wsparcia oraz systemach taryfy gwarantowanej (FIT: feed-in-tariff) i dopłat do ceny rynkowej (FIP: feed-in-premium).
– Przyszłoroczny spadek stawki opłaty OZE związany jest głównie z wysokimi cenami energii elektrycznej notowanymi na giełdzie, co istotnie wpływa na ograniczenie ujemnego salda, o które wnioskują beneficjenci systemów wsparcia przewidzianych ustawą o odnawialnych źródłach energii – wyjaśnia Rafał Gawin, Prezes URE.
Opłata OZE to wsparcie dla zielonej energii
Wytwórcy zielonej energii konkurują cenowo biorąc udział w aukcjach OZE organizowanych przez Prezesa URE. Zwycięzcy aukcji otrzymują gwarancję zakupu wytworzonej przez nich energii po określonej, ustalonej w wyniku aukcji, cenie. Jeśli cena, po jakiej sprzedadzą zieloną energię na rynku jest niższa niż ustalona podczas aukcji, wtedy Zarządca Rozliczeń – który jest dysponentem opłaty OZE – wypłaci wytwórcom różnicę. I właśnie na ten cel pobierana jest od wszystkich odbiorców energii opłata OZE.
Co wpływa na wysokość stawki?
Na kalkulację stawki i spadek jej wysokości w 2022 r. miało wpływ kilka czynników. Przede wszystkim należy zauważyć, że produkcja energii w systemie aukcyjnym i wchodzenie kolejnych wytwórców do tego systemu to proces stopniowy, będący konsekwencją przyjętego terminarza realizacji i inwestycji. Nie mamy zatem jeszcze do czynienia z maksymalną zadeklarowaną produkcją energii przez wszystkich wytwórców, którzy wygrali dotychczasowe aukcje. Dodatkowo, okres wsparcia dla instalacji istniejących, mimo jego przedłużenia w ramach systemów FIT/FIP o dwa lata (wybrane rodzaje OZE) będzie stopniowo wygasał w 2022 r. Kluczowym czynnikiem bez wątpienia pozostaje jednak kształtowanie się poziomu cen energii elektrycznej na rynku.
– Dostrzegany od pewnego czasu trend funkcjonowania odnawialnych źródeł energii na coraz większą skalę, w warunkach rynkowych, pozwolił na skalkulowanie stawki opłaty OZE na 2022 r. na poziomie ponad dwukrotnie niższym niż w 2021 r. To bardzo dobra informacja zwłaszcza dla odbiorców przemysłowych, zużywających na potrzeby produkcji duże wolumeny energii elektrycznej – dodaje Prezes URE.
Jak rozlicza się saldo
Sposób rozliczania salda uzależniony jest od tego, czy jest ono ujemne, czy dodatnie. Gdy wytwórca sprzedaje energię po cenie wyższej niż zadeklarowana w aukcji, występuje tzw. dodatnie saldo. W pierwszej kolejności – pomniejsza kwotę ujemnego salda należnego danemu wytwórcy. Dodatnie saldo występuje zatem wówczas, gdy rynkowe ceny energii są wysokie.
Z kolei ujemne saldo występuje wówczas, gdy cena w podstawowych kontraktach na Towarowej Giełdzie Energii (TGeBase[2]) jest niższa niż cena zadeklarowana w ofercie wytwórcy, który wygrał aukcję. Jeśli saldo jest ujemne wytwórca otrzymuje odpowiednie wyrównanie. Przykładowo, jeśli cena jaką zaoferował na aukcji wynosiła 200 zł/MWh, a cena TGeBase kształtuje się na poziomie 180 zł/MWh – to różnica 20 zł za wyprodukowaną MWh zostanie mu wyrównana przez Zarządcę Rozliczeń ze środków, które pochodzą właśnie z opłaty OZE.
W ostatnim czasie wskaźnik TGeBase, przekracza 500 a nawet 600 zł za megawatogodzinę, co oznacza, że na koncie Zarządcy Rozliczeń mogą kumulować się znaczące środki, które wykorzystywane są na pokrycie ujemnego salda wytwórców.
Tab. 1. Stawki opłaty OZE [zł/MWh] w latach 2016-2022.
***
- Wprowadzona ustawą o OZE w 2015 r. opłata OZE pokrywa koszty wynikające z uczestnictwa producentów zielonej energii w systemie aukcyjnym oraz w systemach: taryfy gwarantowanej (FIT: feed-in-tariff) oraz dopłat do ceny rynkowej (FIP: feed-in premium).
- Stawka opłaty OZE jest jedną ze składowych rachunku wystawianego odbiorcom przez dystrybutorów energii. Opłaty te dystrybutorzy zaczęli pobierać od 1 lipca 2016 r., tj. od dnia wejścia w życie przepisów nowelizacji ustawy o OZE.
- Wpływy z tytuły opłaty OZE są rozliczane przez Zarządcę Rozliczeń, który jest dysponentem opłaty OZE.
- Przepisy ustawy OZE precyzują jakie elementy Regulator bierze pod uwagę kalkulując stawkę opłaty OZE. Sumę środków, jaka w danym roku będzie konieczna na pokrycie ujemnego salda Prezes URE planuje w szczególności, w oparciu o:
- informacje od Zarządcy Rozliczeń o prognozowanych w danym roku wypłatach na pokrycie ujemnego salda;
- maksymalną ilość energii elektrycznej wytworzonej z OZE, jaka może zostać sprzedana w aukcjach w następnym roku kalendarzowym,
- maksymalną moc zainstalowaną elektryczną instalacji OZE które będą mogły korzystać z systemów FIT/FIP;
- średnią cenę sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim kwartale, wyliczoną jako średnia z trzech ostatnich kwartałów poprzedzających datę publikacji stawki opłaty OZE.
[1] Art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2021 r. poz. 610, z późn. zm.).
[2] Wskaźnik TGeBase notowany na Towarowej Giełdzie Energii stanowi średnią arytmetyczną ze średnich ważonych cen godzinowych danej doby dostawy (od 00:00 do 24:00), kalkulowanych na podstawie wszystkich kontraktów godzinowych, blokowych i weekendowych.
Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
