Projekt „Modernizacja zbiornika górnego ESP Porąbka-Żar – zadanie nr 1 i nr 2”, zlokalizowany w Międzybrodziu Bialskim, zdobył nagrodę I stopnia oraz tytuł „Budowa Roku 2024” w kategorii obiektów ocenianych indywidualnie. Inwestorem modernizacji była spółka PGE Energia Odnawialna.
30 września 2025 r. w siedzibie Naczelnej Organizacji Technicznej w Warszawie odbyła się uroczysta gala wręczenia nagród w ramach jubileuszowej, XXXV edycji konkursu „Budowa Roku 2024”, organizowanego przez Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa (PZITB). Od 1989 r. wyróżnienia te, uznawane za „Budowlane Oscary”, honorują najwybitniejsze realizacje w branży. W imieniu PGE Energia Odnawialna nagrodę podczas uroczystości odebrali (na zdjęciu od prawej strony): Małgorzata Ster – Główny Specjalista ds. Budowlanych, Grzegorz Matysiak – Kierownik Projektu PKM oraz Łukasz Rutkowski – Główny Specjalista ds. Hydroenergetycznych. Generalnym Wykonawcą modernizacji był Energoprojekt-Warszawa SA.
Celem konkursu jest promocja najbardziej wartościowych obiektów budowlanych zrealizowanych w danym roku na terenie Polski. Ocenie podlegają m.in.: jakość wykonania, organizacja procesu budowlanego, zastosowane rozwiązania techniczne i technologiczne, bezpieczeństwo pracy, ochrona zdrowia, sposób finansowania oraz wpływ inwestycji na środowisko i gospodarkę.
Elektrownia szczytowo-pompowa Porąbka-Żar została uruchomiona w 1979 r. Znajduje się w Międzybrodziu Bialskim, w obrębie kaskady rzeki Soły. Jest elektrownią w pełni podziemną, z urządzeniami technologicznymi umieszczonymi w kawernie wewnątrz góry Żar, z rurociągami derywacyjnymi (zasilającymi) przebiegającymi w sztolniach, doprowadzającymi wodę ze zbiornika górnego do hydrozespołów i sztolnią odpływową odprowadzającą wodę do jeziora Międzybrodzkiego. Sztuczny zbiornik górny elektrowni, bez dopływu naturalnego, usytuowany na szczycie Góry Żar, znajduje się częściowo w wyłomie skalnym, a częściowo w obwałowaniach. Czasza zbiornika (dno i skarpy) są pokryte w całości kilkuwarstwową wykładziną z mieszanek mineralno-asfaltowych. Wysokość piętrząca w zbiorniku wynosi 26,0 m, a maksymalny spad całkowity elektrowni 445,24 m. Prace odtworzeniowe wykładziny asfaltobetonowej odbywały się po całkowitym opróżnieniu zbiornika w okresie III i IV kwartału 2024 r. Powierzchnia tej wykładziny wyniosła 154 800 m2. Roboty budowlane wykonano na skarpach, dnie oraz koronie górnego zbiornika. Objęły one sfrezowanie i odtworzenie warstwy derywacyjnej oraz wierzchniej warstwy szczelnej istniejącego asfaltobetonu na ściśle określoną głębokość. Nie ingerowano w korpus ziemny obwałowań zbiornika. Tylko na potrzeby odtworzenia warstwy szczelnej zbiornika górnego w ESP Porąbka-Żar zakupiono i zmontowano otaczarnię (tymczasową wytwórnię mas asfaltobetonowych), a po zakończeniu tych robót zdemontowano ją. Całkowita ilość wytworzonej masy asfaltobetonowej wyniosła około 42 000 t. Jednocześnie z prowadzonymi pracami odtworzeniowymi na zbiorniku wykonywano wielobranżowe prace remontowe górnego ujęcia wody, rurociągów derywacyjnych, sztolni odpływowej, komory uderzeń oraz dolnego ujęcia wody. Powierzchnia zabudowy zbiornika górnego wynosi 146 000,00 m2, jego objętość użytkowa 2 000 000,00 m3, a objętość całkowita 2 200 000,00 m3. Całość prac wykonano w ciągu 30 miesięcy.
Źródło: PGE Energia Odnawialna S.A.
