Nowelizacja ustawy interwencyjnej nie tylko rozszerza obowiązek przekazywania odpisów na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny na kolejne przedsiębiorstwa, ale także modyfikuje zasady obliczania odpisu w przypadku rozliczeń gwarancji pochodzenia oraz umów sprzedaży energii obejmujących instrumenty finansowe. W październiku ub. r. mechanizmy interwencyjne wprowadzone zostały w celu zabezpieczenia odbiorców końcowych przed gwałtownym wzrostem cen nośników energii.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska nowelizuje ustawę bez konsultacji
10 lipca 2023 r. projekt został przyjęty przez Radę Ministrów, a pierwsze czytanie odbyło się na posiedzeniu plenarnym Sejmu następnego dnia – a właściwie późną nocą. Komisja sejmowa zebrała się 12 lipca o godz. 10:30, by kontynuować prace nad projektem. Ostatecznie ustawa została uchwalona 13 lipca 2023 r. i przekazana do Senatu. Takie tempo prac w praktyce pozbawiło organizacje branżowe i opinię publiczną możliwości merytorycznego odniesienia się do proponowanych rozwiązań.
– Ustawa wykonuje prawo unijne w sposób wybiórczy i niepełny. Unijne przepisy dające państwom członkowskim podstawę do wprowadzenia pułapu dochodów rynkowych wytwórców energii przestały obowiązywać 30 czerwca 2023 r. Proponowane zmiany nie wykonują więc prawa unijnego, a wręcz są z nim sprzeczne. Ponadto, zaprojektowane przepisy wprowadzają zmiany w tym samym zakresie, w którym zmiany wprowadza nowelizacja ustawy Prawo energetyczne, a termin wejścia w życie obu tych aktów będzie różny, co tylko zwiększy niepewność prawną przedsiębiorstw. Stan prawny w tak istotnej materii, jaką są zasady obliczania należności finansowej wnoszonej do funduszu celowego, powinien być stabilny i przewidywalny – podkreśla Paulina Grądzik, Ekspertka Lewiatana.
Brakuje 3 mld zł z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19
Ocena skutków regulacji wydaje się być niepełna, biorąc pod uwagę zakładaną strukturę wydatków budżetowych względem zakładanego poziomu zysku z wprowadzenia składki solidarnościowej sektora węglowego. Konfederacja Lewiatan zwraca także uwagę na niezrozumiałe obniżenie maksymalnego łącznego limitu wydatków z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, będącego skutkiem finansowym przepisów ustawy. Zgodnie z naszymi wyliczeniami przeprowadzonymi w oparciu o uzasadnienie ustawy, brakująca kwota w Funduszu w związku z nowelizacją przepisów wynosi aż 3 mld zł.
Apel Lewiatana
Obecna sytuacja rynkowa w Polsce nie uzasadnia dalszego utrzymywania mechanizmów interwencyjnych. Ceny energii elektrycznej w ramach Rynku Dnia Następnego w Polsce stabilizują się – co potwierdzają dane zaprezentowane w raporcie Towarowej Giełdy Energii za czerwiec 2023 r.
Projekt ze względu na wpływ finansowy, jaki może wywierać na sektor energetyczny, powinien zostać poddany szerokim konsultacjom publicznym. Proces ten nie został przeprowadzony w sposób należyty. Ciężar finansowania ochrony odbiorców końcowych spoczywa na przedsiębiorstwach energetycznych (wytwórcach energii elektrycznej) poprzez limit cen energii elektrycznej. Apelujemy o wycofanie mechanizmu, który po dniu 30 czerwca 2023 r. stracił podstawę prawną w prawie unijnym i tym samym rodzi szereg ryzyk związanych z odpowiedzialnością finansową Skarbu Państwa.
Stanowisko Konfederacji Lewiatan w apelu skierowanym do Minister Klimatu i Środowiska.
Źródło: Konfederacja Lewiatan
