Stanowisko Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej w odpowiedzi na wniosek dotyczący Rozporządzenia zmieniającego rozporządzenia (UE) 2019/943 i (UE) 2019/942 oraz dyrektywy (UE) 2018/2001 i (UE) 2019/944 w celu udoskonalenia struktury unijnego rynku energii elektrycznej.
Źródłem obecnego kryzysu energetycznego jest przede wszystkim kryzys na rynkach paliw energetycznych, a nie niewłaściwa architektura rynku energii. Obecny model rynku energii, oparty na mechanizmie „merit order” i kształtowaniu ceny przez koszty krańcowe, nagradza najbardziej efektywne kosztowo rozwiązania, umożliwia finansowanie nowych inwestycji oraz zapewnia, że koszty operacyjne systemu elektroenergetycznego są zbilansowane i gwarantują korzyści dla konsumentów. Dlatego fakt, że projekty legislacyjne publikowane przez Komisję Europejską prezentują podejście bardziej ewolucyjne niż rewolucyjne, jest krokiem we właściwym kierunku.
Aby osiągnięcie celów klimatycznych było możliwe, zmiany legislacyjne powinny uwzględniać nie tylko konieczność zachowania wewnętrznego rynku energii Unii Europejskiej, ale także zagwarantować efektywność kosztową i konkurencję między uczestnikami rynku oraz handel transgraniczny.
Tymczasowe środki i interwencje na rynku energii elektrycznej ustanowione w celu zaradzenia obecnemu kryzysowi energetycznemu nie powinny być przedłużane poza określony już okres. Fakt, że nadzwyczajne środki, takie jak pułap dochodów i ceny regulowane, wprowadzone w odpowiedzi na obecny kryzys, nie zostały przedłużone, jest pozytywnym rozwiązaniem. Szczególnie niekorzystne i zakłócające funkcjonowanie jednolitego rynku energii w UE byłoby wprowadzenie na stałe możliwości wprowadzenia pułapów cenowych w przypadku kryzysu energetycznego lub mechanizmu trwałej redystrybucji nieoczekiwanych zysków. Ograniczyłoby to znacząco możliwości inwestycyjne firm z sektora energetycznego.
Jednym z celów reformy jest zapewnienie, aby niższe koszty wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych i jądrowych w większym stopniu przekładały się na ceny energii dla konsumentów. Naszym zdaniem czynnikiem, który przyczyni się do globalnego obniżenia cen energii dla konsumentów, jest skuteczniejsze wspieranie wzrostu wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) poprzez zapewnienie stabilnych warunków ich rozwoju.
Wspieramy promocję wykorzystania długoterminowych umów publicznych, np. kontraktów różnicowych, dedykowanych nowym zdolnościom wytwórczym. Mogą się one przyczynić do zagwarantowania długoterminowej stabilności przychodów projektu inwestycyjnego, niezależnie od cen na rynkach krótkoterminowych. Ponadto należy poprawić płynność rynków długoterminowych poprzez ułatwienie dostępu do niego mniejszym uczestnikom, zmniejszenie ryzyka ich niewypłacalności, uregulowanie kwestii zabezpieczeń, itp.
Przegląd funkcjonowania obecnego modelu rynku energii powinien również dotyczyć kwestii mechanizmów zdolności wytwórczych, w tym rynków mocy, które w wielu krajach stały się integralną częścią rynku, sposobem na lepsze rozpoznanie potrzeb systemu energetycznego i jego bilansowania, a także niezbędnym narzędziem zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii.
Ramy rynków energii powinny zapewniać równowagę pomiędzy stabilnymi przychodami uczestników rynku, odpowiednimi zachętami do uczestnictwa w nim oraz atrakcyjnymi dla odbiorców poziomami cen. Jednak środki pozyskane z kontraktów różnicowych powinny być w jak największym stopniu przekierowane na inwestycje w nowe moce OZE, magazynowanie energii i infrastrukturę sieci, tak aby konsumenci mogli w dłuższej perspektywie korzystać z niższych cen energii. W ogólnie przyjętych ramach, państwom członkowskim należy zapewnić jak największą swobodę w przyjmowaniu odpowiednich rozwiązań. Różnice między nimi, takie jak struktura źródeł wytwarzania energii, bariery inwestycyjne, uwarunkowania prawne oraz dostęp do umów długoterminowych sprawiają, że sprawą kluczową jest dyskusja na temat odpowiedniego poziomu harmonizacji na poziomie UE.
Reforma rynku energii elektrycznej nie powinna zakłócać funkcjonujących rozwiązań. Powinna natomiast przyczyniać się do jego dalszego rozwoju, przy jednoczesnym zapewnieniu warunków konkurencyjności i równych szans.
Pełna treść stanowiska PKEE.
Źródło: Polski Komitet Energii Elektrycznej
