1 maja br. ruszył komercyjny przesył gazu nowym gazociągiem łączącym Polskę z Litwą tzw. GIPL. W dniu 5 maja na terenie tłoczni Jauniunai na Litwie z udziałem Prezydenta RP Andrzeja Dudy i Prezydenta Litwy Gitanasa Nausėdy odbyło się uroczyste otwarcie tego interkonektora.

– Wyprzedzając wcześniej zapowiadane terminy uruchamiamy dziś przesył gazu polsko-litewskim interkonektorem. Polska uzyskuje dostęp do terminala w Kłajpedzie, co wzmacnia poziom bezpieczeństwa dostaw gazu do polskich odbiorców. Litwa, Łotwa i Estonia kończą okres izolacji gazowej, poprzez Polskę łącząc swoje systemy przesyłowe z wielkim europejskim rynkiem, oferującym możliwość pozyskiwania tego surowca po konkurencyjnych, rynkowych cenach. Wspólnie wzmacniamy też odporność naszych krajów na kryzys gazowy, którego doświadczamy. W sytuacji, jaką stwarza rosyjska agresja w pobliżu naszych granic, GIPL – wraz z realizowanymi przez GAZ-SYSTEM inwestycjami takimi jak Baltic Pipe, interkonektor ze Słowacją i rozbudowa Terminalu LNG w Świnoujściu – ułatwia Europie zerwanie więzów zależności od niesolidnego i agresywnego dostawcy ze wschodu – powiedział Minister Piotr Naimski, Pełnomocnik Rządu ds. Strategicznej Infrastruktury Energetycznej.

– Uruchomienie GIPL jest historycznym wydarzeniem nie tylko dla Litwy i Polski, ale także dla całego sektora energetycznego w regionie. Połączenie gazociągowe Litwa-Polska zapewni bezpieczeństwo dostaw gazu do krajów bałtyckich i wzmocni naszą niezależność energetyczną, co jest niezwykle ważne w kontekście obecnych wydarzeń geopolitycznych – powiedział Dainius Kreivys, Minister Energii Litwy.

– Połączenie, łączące systemy gazowe Polski i Litwy, które dziś otwieramy jest pierwszym z nowych interkonektorów, które w tym roku uruchomi GAZ-SYSTEM. Inwazja rosyjska na Ukrainę i zatrzymanie przez Rosjan przesyłu gazu do Polski z kierunku wschodniego potwierdziły, że decyzję podjęte ponad 6 lat temu przez GAZ-SYSTEM dotyczące budowy nowej infrastruktury przesyłowej były słuszne i konieczne. Dzięki właśnie takim projektom jak GIPL nasz krajowy system gazowy zwiększa swoją odporność na zakłócenia w dostawach surowca gazowego, a kraje takie jak Litwa, Łotwa, Estonia i Finlandia zyskują dostęp do nowego korytarza gazu z rynku europejskiego – powiedział Tomasz Stępień, Prezes GAZ-SYSTEM.

– Litewsko-polski gazociąg transgraniczny GIPL to brakująca część litewskiego systemu energetycznego, ważna nie tylko w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, ale także z perspektywy przystępności cenowej zasobów energetycznych dla konsumentów. Kraje bałtyckie i Finlandia zyskały wreszcie szeroki wybór dostawców gazu na otwartym rynku Europy kontynentalnej, a Polska – nowe, alternatywne źródło dostaw tego surowca. Gazociąg GIPL, wraz z terminalem LNG w Kłajpedzie oraz projektem ELLI, który podwoi zdolności przesyłowe gazu między Litwą a Łotwą, sprawi, że regionalny rynek gazu osiągnie zupełnie nowy poziom konkurencyjności – powiedział Nemunas Biknius, Prezes Zarządu Amber Grid.

Gazociąg GIPL o długości 508 km połączył  gazowe systemy przesyłowe Polski i Litwy, którymi zarządzają operatorzy GAZ-SYSTEM S.A. oraz AB Amber Grid. Od 1 maja przepustowość przerywana dla kierunku z Litwy do Polski wyniesie 2.4 GWh/h, co w skali roku odpowiada 1,9 mld m3/r.  Przepustowość dla kierunku z Polski na Litwę wyniesie 2.6 GWh/h, co w skali roku odpowiada 2 mld m3/r. Pełną przepustowość GIPL osiągnie w październiku 2022 r.

Rezerwacji przepustowości można dokonywać na połączeniu międzysystemowym Santaka (punkt połączenia pomiędzy Polską a Litwą) za pomocą Platformy GSA. W kwietniu w aukcji przepustowości ciągłej na miesiąc maj 2022 w kierunku na Litwę sprzedaliśmy 1000 kWh/h. Natomiast w aukcji przepustowości przerywanej również na maj 2022 w kierunku do Polski sprzedaliśmy 861.000 kWh/h.

Projekt GIPL miał na celu utworzenie dwukierunkowego gazociągu przesyłowego łączącego systemy przesyłowe gazu ziemnego Polski i Litwy, co pozwoli na wyeliminowanie tzw. wysp energetycznych, czyli regionów dotychczas niezintegrowanych z rynkiem energetycznym UE, takich jak Litwa, Łotwa i Estonia oraz Finlandia.

Budowa gazociągu jest inwestycją, która ma status „Projektu wspólnego zainteresowania” (PCI – Project of Common Interest) i jest współfinansowana przez Unię Europejską w ramach instrumentów „Łącząc Europę” (CEF – Connecting Europe Facility) oraz „Transeuropejska sieć energetyczna” (Trans European Networks – Energy – TEN-E).

Źródło: Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A.