Stanowisko WindEurope w kwestii ram prawnych niezbędnych dla osiągnięcia neutralności klimatycznej i bezpieczeństwa energetycznego w Europie zostało opublikowane w kwietniu 2022 r. Uwzględnia ono znaczenie rosyjskiej inwazji na Ukrainę dla kształtu europejskiego systemu energetycznego, wpływu transformacji energetycznej na sytuację konsumentów oraz na osiągnięcie celów klimatycznych poprzez rozbudowę OZE.
Problemy te były poruszane podczas konferencji WindEurope w Bilbao (5-7 kwietnia br.). Delegacja Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (PSEW) uczestniczyła w sesjach dyskusyjnych organizowanych przez WindEurope w gronie ekspertów i liderów branży. Nasze Stowarzyszenie zorganizowało także warsztaty poświęcone wstępnym wnioskom z raportu nt. dostępności statków off-shore opracowywanego przez PSEW, którego premiera odbędzie się na corocznej konferencji w Serocku (13-15 czerwca br.)
Zapraszamy do zapoznania się ze stanowiskiem WindEurope
Podsumowanie
Europa dąży do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. Wymaga to zwiększenia mocy pozyskiwanej z wiatru z obecnych 190 GW do 1300 GW, które zasilą opartą o OZE gospodarkę przyszłości. Obecna sytuacja geopolityczna i wynikający z niej kryzys energetyczny wymagają szybszego przejścia na produkowaną lokalnie (niezależną od importu z Rosji) energię o zerowej emisji CO2. W niniejszym opracowaniu przedstawiono zmiany w strukturze rynku energii, które umożliwią:
1) stworzenie odpowiednich ram inwestycyjnych w celu sfinansowania rozwoju wytwarzania energii wiatrowej,
2) zbudowanie infrastruktury zapewniającej bezpieczeństwo energetyczne,
3) opłacalne zarządzanie całkowicie zdekarbonizowanym systemem energetycznym.
Równolegle trwa debata polityczna na temat sposobów ograniczenia wpływu wysokich cen energii na konsumentów. Chociaż zalecane rozwiązania mają na celu zaradzenie również i tym obawom, omawiany dokument koncentruje się na pierwotnym celu, który został określony tuż przed wzrostem cen energii w 2021 r., a mianowicie na stanowisku WindEurope w sprawie poprawy struktury rynku energii elektrycznej w celu zapewnienia niezbędnego kierunku rozwoju inwestycji mających na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej.
Unia Europejska niedawno zgodziła się na istotną reformę swojego projektu rynku energetycznego w ramach pakietu „Czysta Energia dla Wszystkich Europejczyków” (Clean Energy for All Europeans). Unia Europejska powinna nadal opierać się na założeniach tej reformy, zamiast wprowadzać radykalne zmiany w odpowiedzi na obecny kryzys. Nagłe
i nieprzemyślane korekty mogłyby mieć negatywne konsekwencje dla procesu przechodzenia na neutralność klimatyczną. Hurtowe rynki energii elektrycznej sprzedające w krótkim terminie (bazujące na podejściu opartym o koszty krańcowe) bardzo skutecznie odzwierciedlają rzeczywistą wartość energii elektrycznej w dowolnie wybranym momencie. Zachowanie tego mechanizmu określania cen jest pożądane.
W okresie przejścia do systemu energetycznego o wysokim udziale odnawialnych źródeł energii (które charakteryzują się zmienną podażą energii elektrycznej), Europa musi zaprojektować strukturę rynku energii, tak by sprostać następującym wyzwaniom:
- Krótkoterminowe sygnały z rynku hurtowego same w sobie nie są wystarczające, aby napędzać inwestycje w nowe moce wytwórcze energii odnawialnej w ilościach niezbędnych do zapewnienia neutralności klimatycznej;
- Wysoka niepewność cenowa w dłuższej perspektywie nie jest opłacalna zarówno dla konsumentów, deweloperów aktywów wytwórczych, jak i inwestorów oraz zwiększa ryzyko finansowe i koszty inwestycji w nowe moce energetyczne;
- Zachęty do budowania nowych elastycznej zdolności zarówno w nowych i istniejących aktywach, w tym odnawialnych źródłach energii, są nieefektywne lub ich brakuje.
Aby stworzyć system neutralny dla klimatu i zapewniający bezpieczeństwo energetyczne, projekt europejskiego rynku musi:
➢ Zapewniać efektywną dystrybucję: krótkoterminowe rynki hurtowe muszą ewoluować, ale powinny pozostać głównym mechanizmem zapewniającym efektywne kosztowo dysponowanie elektrowniami i rozliczanie kontraktów na rynku energii elektrycznej.
➢ Odblokować potencjał inwestycyjny: kontrakty długoterminowe (dwustronne kontrakty CFD, Power Purchase Agreements, giełdowe kontrakty terminowe „10 lat plus” itp.) pomogą odblokować inwestycje potrzebne do przyspieszenia wdrażania odnawialnych źródeł energii. Umowy długoterminowe dają konsumentom energii, deweloperom i inwestorom pewność
i ograniczają wpływ krótkoterminowych wahań cen. Oprócz aukcji rządy powinny umożliwiać realizację projektów rynkowych.
➢ Przyspieszenie rozbudowy sieci: operatorzy systemów, deweloperzy zasobów odnawialnych, dostawcy technologii i użytkownicy końcowi potrzebują głębszej współpracy począwszy już od wczesnych etapów projektowania, aby przyspieszyć rozwój i optymalizację sieci oraz stworzyć sygnały inwestycyjne, wspierające wybór odpowiednich lokalizacji dla planowanych projektów.
➢ Optymalne wykorzystanie sieci: aby złagodzić niewystarczający poziom rozbudowania sieci i strukturalne przeciążenia oraz zapewnić elastyczną podaż mocy, będziemy potrzebować centralnych lub regionalnych aukcji dla OZE z rozbudowanym lokalnym magazynowaniem energii (krótko- i długoterminowym) wraz z przyspieszoną rozbudową sieci i optymalizacją.
➢ Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego: długoterminowe mechanizmy dostosowywania (Capacity Remuneration Mechanisms) powinny być w pełni zgodne z celem neutralności klimatycznej. Powinny być rozmieszczane tylko w krajach, które tymczasowo potrzebują ich ze względu na bezpieczeństwo dostaw. Powinny one spełniać normę emisji, począwszy od normy polityki kredytowej Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) i ulegać zmniejszaniu się z czasem. Powinny one ograniczać się do zapewnienia wymaganego poziomu dostosowania i być zaprojektowane tak, aby zminimalizować niepożądany wpływ na rynki energii.
➢ Integracja systemu energetycznego: należy ulepszyć projektowanie i wdrażanie mechanizmów które pozwolą na stabilizację rynku, w tym handlu transgranicznego, ale także dwustronnych kontraktów CFD, aby zachęcić farmy wiatrowe do reagowania na potrzeby rynku i systemu.
➢ Elastyczność nagradzania: wsparcie dla inwestorów musi być zaprojektowane tak, aby zapewnić długoterminową harmonizację, która będzie stymulować inwestycje w nowe elastyczne źródła energii.
Źródło: Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej
