100 lat elektrowni wodnej w Rosnowie

Elektrownia wodna Rosnowo, należąca do Energi OZE, spółki z Grupy ORLEN, świętuje w tym roku 100-lecie istnienia. To jedna z 44 małych elektrowni wodnych Energi. Ich moc zainstalowana wynosi około 40,35 MW. W 2021 r. wyprodukowały one łącznie ok. 100 GWh energii elektrycznej.

Początki dzisiejszej elektrowni Rosnowo sięgają dokładnie 1922 r. Znajduje się ona w głębi dużego kompleksu leśnego położonego na Równinie Białogardzkiej, na rzece Radew. Dla celów energetycznych wybudowano kanał derywacyjny o długości około 2662 m. Na Starorzeczu rzeki Radew kiedyś był stary młyn wodny. Elektrownia korzysta z retencji na Jeziorze Rosnowskim, zabezpiecza tereny przed powodzią i współpracuje z elektrownią wodną Niedalino, wybudowaną w 1912 r.

W trakcie II Wojny Światowej, w marcu 1940 r., doszło do katastrofy budowlanej na jazie rzeki. Odwilż po bardzo mroźnej zimie spowodowała duży odpływ Radwi i zerwanie tamy na Kanale Rosnowskim. Fala powodziowa z potężnymi bryłami lodu dotarła daleko poza granice Koszalina, aż do Parsęty. Doszło do znacznych uszkodzeń budynków i mostów, długotrwałemu zakłóceniu na zalanych drogach uległa też komunikacja. Dopiero w 1944 r. uszkodzenie zostało usunięte, a elektrownia mogła wznowić prace. Współcześnie na wszystkich elektrowniach wodnych Energi stosuje się szereg zabezpieczeń i procedur, których zadaniem jest zapobieganie wydarzeniom podobnym do tego z 1940 r. na Kanale Rosnowskim.

Modernizacja elektrowni 

Energa OZE modernizowała elektrownię w latach 2009 i 2011, montując nowoczesne regulatory obrotów. W 2011 r. dostarczono nowy wał turbiny HZ 2. W 2015 r.  przeprowadzono kompleksową (powierzchniową i wgłębną) naprawę betonów: budowli wlotowej, przyczółków i flara działowego, pomostu obsługi krat i mechanizmów wyciągowych, ścian zewnętrznych, schodów, ubezpieczeń skarp kanału, oraz powłok antykorozyjnych urządzeń jazu regulacyjnego. W celu poprawy warunków pracy obsługi elektrowni zamontowano czyszczarkę krat, w ten sposób potrzeba obsługi elektrowni zmalała o połowę.

Ze względu na swój charakter i usytuowanie, elektrownia Rosnowo jest elektrownią szczytową. Działa na prostej zasadzie, wykorzystując dwa zbiorniki wody położone na różnych poziomach. Kiedy woda jest spuszczana z górnego zbiornika do dolnego, energia potencjalna wody zmienia się na energię kinetyczną, napędzając w ten sposób turbinę i generator, który przekształca ją w energię elektryczną.

W miarę wzrostu przepływów spowodowanych podniesieniem poziomu lustra wody (opady deszczu, opady śniegu, odwilż) czas pracy elektrowni się wydłuża. Siłownię wyposażono w trzy turbiny dwuwirnikowe Francisa, każda o mocy zainstalowanej 1,1 kW i prędkości obrotowej n=375 obr/min oraz trzy prądnice o mocy 1690 kVA, osadzone na wspólnym wale z turbinami. Łączna zainstalowana moc elektrowni wynosi 3,297 kW.

Źródło: ENERGA SA