Rynek gazu: URE rozpoczyna konsultacje punktów właściwych systemu przesyłowego

Utworzone maja zostać trzy nowe punkty na połączeniach gazowych systemów przesyłowych: Polska – Litwa, Polska – Słowacja i Polska – Czechy.

Regulator czeka na uwagi do opracowanej przez GAZ-SYSTEM listy punktów właściwych Krajowego Systemu Przesyłowego oraz Polskiego Odcinka Systemu Gazociągów Tranzytowych Jamał-Europa Zachodnia do 11 kwietnia 2022 r.

Powstaną trzy nowe punkty połączeń międzysystemowych

Konieczność wprowadzenia zmian jest związana z utworzeniem nowych tzw. punktów właściwych systemu przesyłowego.

Pierwszym z nowych połączeń jest Santaka w punkcie połączenia litewskiego i polskiego systemu przesyłowego gazu ziemnego. Punkt Santaka będzie łączyć obszary zarządzane przez polskiego operatora GAZ-SYSTEM i litewskiego AB Amber Grid. Zbudowanie połączenia gazowego między Polską a Litwą (GIPL) i utworzenie punktu właściwego Santaka umożliwi połączenie systemów gazowych Litwy, Łotwy i Estonii z europejską siecią gazową. Uruchomienie dwukierunkowego punktu Santaka planowane jest w II kwartale 2022 r.

Drugim punktem właściwym, który zostanie utworzony jest punkt łączący systemy przesyłowe Polski i Słowacji. Punkt ten będzie nosić nazwę Výrava i połączy obszary zarządzane przez GAZ-SYSTEM i słowackiego operatora przesyłowego eustream s.a. Punkt ten stanowi element koncepcji „Gazowe Połączenie Międzysystemowe Północ-Południe w Europie Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej (NSI East Gas)” tj. Korytarza Północ-Południe. Punkt Výrava zostanie uruchomiony w drugim półroczu 2022 r.

Trzecim punktem właściwym, który zostanie utworzony, jest punkt Zlate Hory łączący system gazowy Polski i Czech. Do grudnia 2010 r. punkt ten funkcjonował jako punkt wejścia z czeskiego systemu dystrybucyjnego do polskiego systemu przesyłowego. W 2011 r., ze względu na różnice ciśnień, stwierdzono brak możliwości świadczenia usług transportu gazu w tym punkcie. Niemniej, po przeprowadzeniu prac modernizacyjnych punkt ten zostanie uruchomiony jako punkt wejścia-wyjścia umożliwiający przesyłanie gazu w obu kierunkach i będzie łączyć polski system przesyłowy z czeskim systemem dystrybucyjnym dla którego operatorem jest GasNet. W okresie zimowym gaz będzie transportowany z Czech do Polski na zasadach ciągłych, natomiast w okresie letnim na zasadach przerywanych. Natomiast dostarczanie gazu do Czech będzie odbywać się jedynie w celu awaryjnego zasilania czeskiego systemu dystrybucyjnego.

Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego^[1], każdy operator systemu przesyłowego podaje do wiadomości publicznej – w odniesieniu do świadczonych przez siebie usług – informacje liczbowe o technicznej, zakontraktowanej i dostępnej zdolności dla wszystkich właściwych punktów, w tym dla punktów wejścia i wyjścia, w sposób regularny i z zachowaniem ciągłości, w przyjaznej dla użytkownika i znormalizowanej formie.

Odpowiednie punkty systemu przesyłowego^[2], których dotyczą informacje, i które mają być objęte wymogiem podania do wiadomości publicznej, zatwierdzane są przez krajowe organy regulacyjne po konsultacji z użytkownikami sieci. Z tego względu Prezes URE zwraca się do zainteresowanych użytkowników systemu z prośbą o zapoznanie się z załączonymi dokumentami zawierającymi zaktualizowaną listę punktów^[3] oraz zgłaszanie w konsultacjach wszelkich uwag i propozycji pocztą tradycyjną lub elektronicznie:

***

Czym są punkty właściwe? Ich definicja znajduje się w pkt 3.2. załącznika I do rozporządzenia 715/2009. Właściwe punkty systemu przesyłowego obejmują co najmniej:

1. wszystkie punkty wejścia i wyjścia sieci przesyłowej obsługiwanej przez operatora systemu przesyłowego, z wyjątkiem punktów wyjścia przyłączonych do pojedynczego odbiorcy końcowego i z wyjątkiem punktów wejścia przyłączonych bezpośrednio do zlokalizowanego w UE obiektu produkcyjnego pojedynczego producenta;
2. wszystkie punkty wejścia i wyjścia łączące obszary bilansowania operatorów systemów przesyłowych;
3. wszystkie punkty łączące sieć operatora systemu przesyłowego z terminalem LNG, węzłami sieci gazowych, w których wykonywane są transakcje handlowe, obiektami magazynowymi i obiektami produkcyjnymi, o ile te obiekty produkcyjne nie są objęte wyłączeniem zgodnie z lit. a);
4. wszystkie punkty łączące sieć danego operatora systemu przesyłowego z infrastrukturą niezbędną do świadczenia usług pomocniczych określonych w art.2 ust. 14 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylającej dyrektywę 2003/55/WE (Dz. U. L 176 z 15 lipca 2009 r.).

Informacje, które polegają obowiązkowi publikacji (pkt 3.3. załącznika I do rozporządzenia 715/2009) oraz zasady ich publikacji.

W odniesieniu do wszystkich właściwych punktów operatorzy systemów przesyłowych publikują informacje określone w lit. a)–g), dotyczące świadczonych przez siebie usług i usług pomocniczych (w szczególności informacje na temat mieszania, balastowania i konwersji). Informacje takie publikuje się w postaci danych liczbowych dla okresów dziennych lub godzinnych – równych najmniejszemu okresowi referencyjnemu w odniesieniu do rezerwowania zdolności i (re)nominacji oraz najmniejszemu okresowi rozliczeniowemu, za który naliczane są opłaty za niezbilansowanie. Jeżeli najmniejszy okres referencyjny jest inny niż okres dzienny, informacje wymienione w lit. a)–g) udostępnia się również w odniesieniu do okresu dziennego. Informacje te oraz ich aktualizacje publikuje się zaraz po otrzymaniu ich przez operatora systemu („w czasie zbliżonym do rzeczywistego”):

1. a) zdolność techniczna w obu kierunkach;
2. b) całkowita zakontraktowana zdolność ciągła i przerywana w obu kierunkach;
3. c) nominacje i renominacje w obu kierunkach;
4. d) dostępna zdolność ciągła i przerywana w obu kierunkach;
5. e) faktyczna ilość przesyłanego gazu;
6. f) planowane i faktyczne przerwy w zdolności przerywanej;
7. g) planowane i nieplanowane przerwy w usługach ciągłych oraz informacje na temat przywracania usług ciągłych (dotyczące m.in. konserwacji i remontów systemu oraz spodziewanego czasu trwania przerwy spowodowanej konserwacją lub remontem). Informacje o planowanych przerwach publikuje się co najmniej z 42-dniowym wyprzedzeniem;
8. h) przypadki nieuwzględnienia prawnie wiążących wniosków o produkty z zakresu zdolności ciągłej o czasie trwania wynoszącym co najmniej jeden miesiąc, w tym liczba nieuwzględnionych wniosków i wnioskowane ilości; oraz
9. i) w przypadku aukcji: gdzie i kiedy produkty z zakresu zdolności ciągłej o czasie trwania wynoszącym co najmniej jeden miesiąc zostały rozliczone po cenach wyższych niż cena wywoławcza;
10. j) gdzie i kiedy żadne produkty z zakresu zdolności ciągłej o czasie trwania wynoszącym co najmniej jeden miesiąc nie zostały zaoferowane w ramach zwykłego procesu alokacji;
11. k) całkowita zdolność udostępniona poprzez procedury zarządzania ograniczeniami opisane w pkt 2.2.2, 2.2.3, 2.2.4 i 2.2.5 załącznika I do rozporządzenia 715/2009 z podziałem na poszczególne procedury zarządzania ograniczeniami.

Dla wszystkich właściwych punktów informacje wymienione w lit. a), b) i d) publikuje się w odniesieniu do okresu obejmującego przynajmniej następne 24 miesiące.

Dla wszystkich właściwych punktów operatorzy systemów przesyłowych publikują informacje historyczne dotyczące wymogów wymienionych w lit. a)–g) za ostatnie pięć lat z zachowaniem ciągłości.

Operatorzy systemów przesyłowych codziennie publikują dla wszystkich właściwych punktów wartości pomiarów wartości opałowej górnej lub liczby Wobbego. Wstępne dane publikuje się najpóźniej trzy dni po danym dniu gazowym. Dane ostateczne publikuje się przed upływem trzech miesięcy od zakończenia danego miesiąca.

Operatorzy systemów przesyłowych co roku publikują dla wszystkich właściwych punktów dane dotyczące dostępnej zdolności oraz zdolności zarezerwowanej i technicznej dla okresu, w którym zdolność jest zakontraktowana, plus jeden rok, oraz co najmniej na następne 10 lat. Informacje te aktualizuje się przynajmniej co miesiąc lub częściej, w miarę otrzymywania nowych informacji. W publikowanych informacjach wskazuje się okres, dla którego zdolność jest oferowana na rynku.

^[1]Art. 18 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylającego rozporządzenia (WE) nr 1775/2005 (rozporządzenie 715/2009).

^[2] Stosownie do art. 18 ust. 4 rozporządzenia 715/2009.

^[3] 18 lutego 2022 r. operator systemu przesyłowego OGP GAZ-SYSTEM S.A. z siedzibą w Warszawie złożył do Prezesa URE wniosek o zatwierdzenie aktualnej listy punktów właściwych Krajowego Systemu Przesyłowego oraz Polskiego Odcinka Systemu Gazociągów Tranzytowych Jamał-Europa Zachodnia.

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki