We wniosku złożonym 26 lutego na ręce Przewodniczącego Rady Gubernatorów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, Polska i Kanada jako członkowie Rady zwróciły się o zwołanie nadzwyczajnego posiedzenia Rady w związku z sytuacją na Ukrainie i związanymi z tym implikacjami dla bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.
Najbliższe cykliczne posiedzenie Rady Gubernatorów jest zaplanowane na 7 marca, ale Polska i Kanada chcą, aby nie później niż 2 marca zwołano nadzwyczajne posiedzenie Rady, poświęcone sytuacji na Ukrainie.
Wśród powodów złożenia wniosku należy wymienić utratę przez ukraińskie władze kontroli wskutek działań zbrojnych nad Czarnobylską Elektrownią Jądrową oraz znajdującymi się tam materiałami jądrowymi, jak również prowadzenie działań zbrojnych przez Federację Rosyjską w sąsiedztwie tego obiektu oraz pozostałych elektrowni jądrowych na Ukrainie. Prowadzenie działań zagrażających elektrowniom jądrowym narusza art. 56 Protokołu dodatkowego do Konwencji Genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. dotyczącego ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół I z 8 czerwca 1977 r.), którego przepisy zakazują ataków na elektrownie jądrowe i inne cele znajdujące się na ich terenie lub w ich pobliżu.
Rady Gubernatorów MAEA
Rada Gubernatorów liczy 35 państw członkowskich. Jest jednym z dwóch, obok dorocznej Konferencji Generalnej, organów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej odpowiedzialnych za kierunki jej działań. Rada analizuje i przedstawia Konferencji Generalnej zalecenia dotyczące sprawozdań finansowych, zadań programowych oraz budżetu MAEA. Rozpatruje wnioski o członkostwo w Agencji, zatwierdza standardy bezpieczeństwa MAEA oraz porozumienia w zakresie zabezpieczeń materiałów jądrowych.
Polska jest członkiem Rady Gubernatorów w kadencji 2020-2022. Dzięki udziałowi w pracach Rady Polska ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej
Powstała w 1957 r. MAEA (ang. IAEA – International Atomic Energy Agency) jest wyspecjalizowaną, autonomiczną agendą systemu ONZ, powołaną do koordynacji wszelkich działań związanych z pokojowym wykorzystaniem energii jądrowej na świecie. Zajmuje się promocją zastosowań technologii jądrowych, wypracowywaniem jednolitych standardów bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz realizacją zadań w ramach międzynarodowego reżimu nierozprzestrzeniania broni jądrowej. Polska jest członkiem-założycielem MAEA.
Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
