Wody Polskie modernizują infrastrukturę wodną w całym kraju, dostosowując ją do zmian klimatycznych. Przykładem są inwestycje uwzględniające wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE) do produkcji energii elektrycznej obiektów Gospodarstwa, które pozwalają na redukcję emisji szkodliwych gazów i nieczystości oraz mniejsze zużycie paliw. Elementem tych działań będzie montaż nowych turbin wodnych na obiektach hydrotechnicznych Mylof i Rogów Opolski.
Modernizacja istniejących obiektów hydrotechnicznych przez wykorzystanie ich rodzimych źródeł energii, którymi są elektrownie wodne ma duże znaczenie dla promowania bezpieczeństwa dostaw energetycznych. Dzięki umowom zawartym przez Zastępcę Prezesa Wód Polskich ds. Usług Wodnych Robert Chciuka z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wody Polskie otrzymają dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021, w ramach programu „Środowisko, Energia i Zmiana klimatu”, na realizację dwóch projektów pn.:
- „Wzrost wykorzystania potencjału energetycznego w istniejącej małej elektrowni wodnej Mylof”;
- „Wzrost wykorzystania potencjału energetycznego w istniejącej małej elektrowni wodnej Rogów Opolski”.
Koszt obu inwestycji to niemal 19 mln zł, z czego ponad 5 mln zł wynosi dofinansowanie ze środków unijnych oraz prawie milion zł z budżetu państwa. Wykorzystanie potencjału energetycznego małych elektrowni wodnych (MEW) „Mylof” na rzece Brdzie w województwie pomorskim oraz „Rogów Opolski” na rzece Odrze w województwie opolskim zakłada zmodyfikowanie istniejących hydrozespołów przez instalację nowych turbin wodnych o wysokiej efektywności energetycznej. Umożliwi to optymalne wykorzystanie przepływów w określonym zakresie spadów, przedkładając je na lepsze rezultaty ekonomiczne. Montaż nowych turbin usunie też problemy związane z awaryjnością aktualnie wykorzystywanych urządzeń i ponoszeniem wysokich kosztów napraw i eksploatacji.
Inwestycje pozwolą zwiększyć produkcję czystej energii i zredukować zanieczyszczenia powietrza, co jest istotnym elementem realizacji unijnych ram polityki klimatyczno-energetycznej do 2030 r. Realizacja przedsięwzięcia zachęca do skorzystania z nowej, dostępnej na rynku technologii, przy niewielkim wkładzie inwestycyjnym.
Inwestycje w OZE i modernizacja istniejących elektrowni wodnych to element długofalowych działań Wód Polskich. Obecny potencjał energetyczny Gospodarstwa stanowi 17 elektrowni wodnych o łącznej mocy prawie 21 MW, których roczna produkcja prądu wynosi 74 GWh. Jednocześnie trwają prace mające na celu zwiększenie wykorzystania potencjału hydroenergetycznego polskich rzek. Analizowana jest możliwość budowy małych elektrowni wodnych (MEW), przy wykorzystaniu piętrzeń będących własnością Skarbu Państwa, w celu wybrania jak największej liczby lokalizacji, w których możliwa będzie ich budowa.
Modernizacja MEW Mylof i MEW Rogów Opolski wpisuje się w cele określone w obszarze programowym Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021: Energia odnawialna, efektywność energetyczna, bezpieczeństwo energetyczne, którymi są: redukcja emisji CO2, zwiększenie udziału energii wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii (w tym energii z elektrowni wodnych oraz energii geotermalnej), ograniczenie zużycia energii pierwotnej i zwiększenie świadomości społecznej dotyczącej efektywności energetycznej. Podpisane umowy to modelowy przykład tego, jak można skutecznie realizować działania służące poprawie stanu środowiska, przy jednoczesnej inwestycji w nowoczesny sprzęt oraz wsparciu środków unijnych i krajowych.
Stopnie wodne Rogów i Mylof są również zabytkami hydrotechniki:
- Stopień Wodny w Rogowie został wybudowany pod koniec XIX w., w ramach Odrzańskiej Drogi Wodnej. Składa się z trójprzęsłowego jazu klapowego, śluzy dużej i małej oraz hydroelektrowni o mocy 0,6 MW. Obiekt wzniesiony w pobliżu zamku w Rogowie Opolskim, z którego już w średniowieczu kontrolowano przeprawę przez rzekę i żeglugę rzeczną;
- Stopień Wodny Mylof został wybudowany w latach 40. XIX w. Jest usytuowany na Brdzie, w odległości ok. 8 km poniżej wypływu tej rzeki z jeziora Dybrzyk. W jego skład stopnia wodnego wchodzi zapora czołowa, przelew główny i jaz oraz elektrownia wodna o mocy 0,8 MW. Obiekt zasila również w wodę pobliski Zakład Hodowli Pstrąga w Mylofie, a także Gospodarstwo Rybackie Charzykowy. Stopień Mylof stanowi również element ochrony przeciwpowodziowej niemal 5,5 tys. ha zasiedlonego obszaru, użytkowanego gospodarczo i rolniczo.
Źródło: Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie
