Nowa analiza CAKE/KOBiZE/IOŚ-PIB dotycząca reformy mechanizmu rezerwy MSR w ramach pakietu “Fit for 55”

Mamy przyjemność zaprezentować najnowszą analizę CAKE/KOBiZE pt. „Reform of the Market Stability Reserve (MSR) in the Fit for 55 package”. Publikacja dostępna jest w języku angielskim. 

• Reform of the Market Stability Reserve (MSR) in the Fit for 55 package

W analizie podjęto próbę określenia roli rezerwy stabilności rynkowej (MSR) w kontekście rosnących ambicji klimatycznych Unii Europejskiej (UE) poprzez analizę zależności między funkcjonowaniem MSR (z różnymi wariantami zmian w rezerwie) a planowanymi zmianami w EU ETS zaproponowanymi przez Komisję Europejską w ramach pakietu Fit for 55. Reformę MSR i EU ETS należy analizować łącznie, gdyż oba te mechanizmy mają niebagatelny wpływ na bilans rynkowy (m.in. liczbę uprawnień EUA dostępnych na rynku), trajektorię emisji czy kształtowanie się cen EUA do 2030 r.

Najważniejsze wnioski jakie płyną z analizy przedstawiono poniżej.

• Największy wpływ na ograniczenie podaży i wzrost ceny uprawnień EUA w EU ETS do 2030 r. może mieć podwyższenie liniowego współczynnika redukcji (LRF) z 2,2% na 4,2% wraz z jednorazową korektą limitu uprawnień (tzw. rebasing), które są jednymi z kluczowych elementów pakietu Fit for 55.
• Przedłużenie działania 24% współczynnika  intake rate do 2030 r. będzie skutkować znacznie szybszym ograniczaniem podaży uprawnień na rynku poprzez zwiększenie transferów EUA do MSR i przyspieszenie redukcji emisji do 2025 r. W połączeniu ze wzmocnionym LRF i rebasingiem w 2024 r. oznaczałoby to wyjątkowo ograniczoną podaż w 2025 r., co może się przełożyć na wyższą cenę EUA w 2025 r. (76 EUR). Gdy jednak nadwyżka znajdzie się pomiędzy nowym progiem wprowadzonymi w pakiecie Fit for 55 (1096-833 mln), poziom intake rate powinien spaść poniżej 24% łagodząc ścieżkę wzrostu cen EUA do 2030 r.
• We wszystkich scenariuszach z MSR, UE spełnia cel na 2030 r. (61% redukcji w 2030 r. w porównaniu z 2005 r.) i znacząco redukuje nadwyżkę uprawnień w pobliżu górnego progu MSR (eliminując historyczną nadwyżkę). W scenariuszu bez rezerwy MSR, UE jest bliska osiągnięcia celu redukcyjnego do 2030 r. (brakuje kilku p.p.).
• Utrzymanie poziomu intake rate na poziomie 12% do 2030 r. złagodziłoby efekt ograniczenia podaży poprzez zmniejszenie transferów EUA do MSR i zapobiegłoby wyższym cenom EUA. Zwiększenie poziomu intake rate do 24 % do 2030 r. nie byłoby konieczne, w szczególności biorąc pod uwagę, że cel redukcji na 2030 r. zostałby w tym przypadku osiągnięty.
• Wdrożenie pakietu „Fit for 55” zgodnie z propozycją KE mogłoby spowodować wzrost ceny uprawnień EUA do ok. 130 EUR w 2030 r. (w scenariuszu średnich cen). W zależności od parametrów potrzeb hedgingowych (odzwierciedlających zachowania uczestników EU ETS) ceny EUA mogą być jeszcze wyższe i osiągnąć wartości nawet 200 EUR w najbardziej ekstremalnym scenariuszu cenowym Fit for 55 (scenariusz wysokich cen).
• Z przeprowadzonej analizy wynika, że zmiana górnego progu MSR (tj. 833 mln) ma istotne znaczenie dla uzyskanych wyników. Obniżenie progu górnego z 883 mln do 600 mln skutkuje osiągnięciem najwyższego poziomu redukcji emisji we wszystkich scenariuszach, kosztem mniejszej liczby uprawnień dostępnych w puli aukcyjnej, większej liczby umarzanych uprawnień w MSR i ekstremalnie wysokich cen EUA (ok. 250 EUR w 2030 r.).
• Wzrost cen EUA w 2030 r. po implementacji pakietu Fit for 55 powoduje poważne skutki, które odzwierciedlone są we wzroście kosztu produkcji energii w oparciu o paliwa kopalne i wzroście cen produkcji w sektorach energochłonnych w UE. Najbardziej wrażliwe na zmiany cen uprawnień są ceny energii elektrycznej, transportu wodnego i lotniczego, metali żelaznych i minerałów niemetalicznych. Analiza różnych wariantów wdrożenia reformy MSR po implementacji pakietu Fit for 55 wykazała, że średnia cena energii elektrycznej w UE w 2030 r. może zmieniać się w przedziale od –4 % do +4% ( od 2025 do 2030 r.) w zależności od analizowanego scenariusza. Jednak skutki zmian cen uprawnień będą bardzo zróżnicowane pomiędzy państwami UE i w regionach o wysokim stopniu wykorzystania węgla kamiennego oraz brunatnego konsekwencje będą wielokrotnie większe niż obserwowane na poziomie całej UE.
• Co prawda skutki makroekonomiczne reformy MSR na poziomie UE nie są duże, jednak nie można wykluczyć, że będą one znaczące na poziomie poszczególnych państw czł. UE. Zmiany PKB w rozważanych wariantach wdrożenia reformy MSR po implementacji pakietu Fit for 55 znajdują się w przedziale od –0,2% do 0,1%.
• Rosnąca aktywność instytucji finansowych na rynku CO2 i bardziej restrykcyjne podejście do rezerwy MSR może przyczynić się do dodatkowych gwałtownych wzrostów cen EUA, co może mieć wpływ na całą gospodarkę UE. Dlatego EU ETS potrzebuje odpowiedniego zabezpieczenia do skutecznej ochrony rynku w postaci m. in. reformy mechanizmu z art. 29a dyrektywy EU ETS, który obecnie nie spełnia swojej roli.