Koszty transformacji energetycznej, w tym przede wszystkim konsekwencje społeczne, były jednymi z głównych wątków dyskusji zorganizowanej w ramach Europejskiego Kongresu Gospodarczego przez Polski Komitet Energii Elektrycznej (PKEE). Przedstawiciele rządu, Komisji i Parlamentu Europejskiego oraz firm z sektora energetycznego odpowiadali także na pytanie czy pakiet w wystarczającym stopniu uwzględnia specyficzne uwarunkowania państw członkowskich oraz sprawiedliwy podział obciążeń.
Spotkanie zainaugurowała Komisarz ds. Energii, Kadri Simson przedstawiając stanowisko Komisji Europejskiej:
– Fit for 55 pozwala ująć ambicje klimatyczne w realia prawne i potwierdza, że redukcja emisji o co najmniej 55% do 2030 jest możliwa. Ta transformacja musi być jednak przeprowadzona w sprawiedliwy i zrównoważony sposób.
Dysproporcje w państwach unijnych
Minister Klimatu i Środowiska Michał Kurtyka, podkreślił, że polski rząd analizuje szczegółowo zapisy pakietu, pośród których znajdują się zarówno te odpowiadające na przedkładane Komisji Europejskiej postulaty naszego kraju, jak również te, które budzą wątpliwości i wymagają pogłębionej dyskusji: – Takie rozwiązania bez wprowadzania odpowiednich mechanizmów zabezpieczających mogą uderzyć w najbiedniejsze grupy społeczne. Polska nie zgodzi się na żadne rozwiązanie, które będzie odbywało się kosztem najsłabszych. Od wielu lat konsekwentnie podkreślamy, iż transformacja klimatyczna musi być sprawiedliwa i nie może pogarszać warunków ekonomicznych w określonych regionach czy grupach społecznych – powiedział Minister Michał Kurtyka.
Europoseł, Wiceprzewodniczący Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Zdzisław Krasnodębski przedstawił perspektywę Parlamentu Europejskiego: – Ramy rozwoju społeczno-gospodarczego wyznaczane są dziś w Brukseli. Potrzebujmy sojuszu różnych sił i szukania kompromisów na arenie europejskiej. Musimy przewidywać kolejne ruchy, podejmować działania i nie trwać w iluzji, że zatrzymamy transformację. Potrzebujemy bardziej strategicznego myślenia – podsumował.
Profesor podkreślał także, że sumy przewidziane na wsparcie transformacji są niewspółmierne do szacowanych kosztów niezbędnych zmian w gospodarkach poszczególnych krajów.
Trendy i wyzwania transformacji energetycznej w Polsce
Obawy o wpływ tempa transformacji energetycznej pojawiają się zarówno wśród rozwiniętych gospodarek Unii Europejskiej, jak i tych, w których skalę wyzwania wyznacza znaczący udział węgla w miksie energetycznym. Na kwestię potencjalnego rozszerzenia ubóstwa energetycznego jako konsekwencji niedostosowania regulacji do specyfiki krajów UE zwrócił uwagę Prezes Zarządu PGE Polska Grupa Energetyczna SA oraz Rady Zarządzającej PKEE, Wojciech Dąbrowski: Zwiększenie celu redukcyjnego to szalenie ambitny plan. Musimy działać ostrożnie, by plan ten nie był kontrskuteczny. Nie możemy przecież doprowadzić do wzrostu skali ubóstwa energetycznego – podkreślił Dąbrowski.
Prezes Zarządu PGE zwrócił także uwagę na istotną rolę gazu w transformacji energetycznej: Gaz, z perspektywy Polski, stanowi ważne paliwo przejściowe tworzące fundament polskiej transformacji energetycznej, której koszty nie mogą być przerzucone na społeczeństwo.
Kolejny prelegent, Prezes Zarządu Enea SA, Paweł Szczeszek wskazał na rosnącą presję i potrzebę bezprecedensowych zmian w polskiej energetyce – Energetyka nigdy nie była pod taką presją zmian. Musimy respektować zobowiązania, ale tempo zmian nigdy nie było tak szybkie. Budujemy nowy zielony system energetyczny. Niemniej, bez zewnętrznego wsparcia finansowego nie dźwigniemy tego wyzwania.
W podobnym tonie wypowiedział się Wiceprezes Zarządu ds. Handlu oraz pełniący obowiązki Prezesa Zarządu, TAURON Polska Energia SA, Artur Michałowski, który podkreślił specyficzne miejsce Polski na tle innych państw UE w kontekście przeprowadzania transformacji energetycznej: Transformacja musi być bezpieczna dla społeczeństwa. Stawiamy na odnawialne źródła energii, ale startujemy z innego poziomu niż reszta UE. Zamiany w Polsce wymagają więcej czasu.
Jako ostatni głos zabrał Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych, Energa Grupa ORLEN SA, Dominik Wadecki mówiąc o konieczności uwzględnienia realiów Polski w drodze do transformacji energetycznej: Nikt nie kwestionuje konieczności odchodzenia od wysokoemisyjnych źródeł energii, ale musimy pozostać świadomi realiów. Powinniśmy dążyć do uwzględnienia szczególnego miejsca Polski w procesie transformacji.
Na koniec dyskusji wszyscy paneliści formułując postulaty sektora wobec Komisji Europejskiej podkreślili, że kluczowymi elementami na drodze do przeprowadzenia sprawiedliwej transformacji energetycznej powinna być reforma systemu handlu emisjami (ETS) oraz zagwarantowanie podtrzymania przez UE możliwości wsparcia dla projektów gazowych.
Źródło: Polski Komitet Energii Elektrycznej
