Od 1 września br. w Izbie Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A. (IRGiT) funkcjonuje nowy model kompensacji międzyproduktowej depozytów wstępnych na Rynku Terminowym Produktów z dostawą energii elektrycznej (RTPE). Zmiany w systemie zabezpieczeń stosowanym przez IRGiT wprowadzają możliwość uzyskania przez uczestników rynku nawet do 100% redukcji depozytów wstępnych w stosunku do modelu dotychczas obowiązującego. Nowy model kompensacji międzyproduktowej zwiększa efektywność całego systemu zabezpieczeń przy jednoczesnym zachowaniu pełnego poziomu bezpieczeństwa rozliczeń transakcji zawieranych na Towarowej Giełdzie Energii (TGE).
– Wdrożenie nowego modelu kompensacji międzyproduktowej jest kolejnym krokiem w rozwoju systemu zabezpieczeń w Izbie. Jego uruchomienie zostało poprzedzone licznymi analizami i konsultacjami z uczestnikami rynku, także na poziomie Komitetu ds. Ryzyka. Oferujemy naszym Członkom efektywny i atrakcyjny model, z którego, według naszych szacunków, realnie skorzysta około 75% uczestników rynku. Warto podkreślić, że rozwiązanie to skierowane jest także do grup energetycznych, które posiadają podpisane z IRGiT wewnętrzne umowy kompensacyjne. Wprowadzenie tych zmian nie byłoby możliwe bez dużego zaangażowania zespołu IRGiT, a także wsparcia Członków Komitetu ds. Ryzyka, za co bardzo wszystkim dziękuję – powiedział Łukasz Goliszewski, Wiceprezes Zarządu IRGiT.
Modyfikacja kompensacji międzyproduktowej ma na celu optymalizację dotychczas stosowanego przez IRGiT modelu zabezpieczeń, a tym samym zmianę sposobu wyznaczania depozytów wstępnych dla kontraktów typu BASE, PEAK i OFFPEAK. Nowy model zakłada dostosowanie poziomu wymogów w zakresie depozytu wstępnego do ryzyka generowanego przez pozycje Członków Izby przy uwzględnieniu przeciwstawnych pozycji w zawartych kontraktach na dostawy energii elektrycznej o różnym profilu.
– Nowy model kompensacji depozytów jest jedną z najważniejszych, w ostatnich latach, zmian w funkcjonowaniu systemu zabezpieczeń. Co warte podkreślenia, jest to zmiana oczekiwana przez rynek. Jej wdrożenie może wpłynąć na znaczne pomniejszenie wysokości wymaganych zabezpieczeń, co ma bezpośrednie przełożenie na obniżenie kosztów funkcjonowania na rynkach TGE. Ponadto model ten ma znaczenie również dla arbitrażu na TGE. Obniżenie jego kosztów poprawi efektywność rynku – powiedział Jakub Gajewski, Dyrektor Departamentu Inwestycji Własnych na Rynkach Towarowych Noble Securities.
Mechanizm ma ponadto za zadanie wyeliminowanie różnicy pomiędzy depozytem wstępnym przypisanym do pozycji w kontrakcie typu BASE oraz przypisanym do ekwiwalentu tej pozycji wyrażonemu w kontraktach typu PEAK i OFFPEAK. W stosowanym poprzednio modelu, gdzie depozyty były kalkulowane odrębnie dla każdego z profili kontraktów, występowała nadwyżka depozytu, nowe rozwiązanie pozwala na jej kompensację nawet do 100%.
– Komitet ds. Ryzyka jest platformą do efektywnej współpracy stowarzyszeń i organizacji branżowych z Izbą. Kompensacja międzyproduktowa, która znalazła swoje zastosowanie w systemie zabezpieczeń IRGiT, pozwoli na zmniejszenie obciążeń depozytowych uczestników giełdy, w tym również grup energetycznych. W toku prac przeanalizowano korzyści i zagrożenia kompensacji, a w kolejnych krokach zweryfikowano przez niezależny zespół jej wpływ na bezpieczeństwo rozliczeń i urealnienie wpłacanych środków przez wszystkie spółki handlujące na giełdzie – mówi Arkadiusz Wronka, Członek Komitetu ds. Ryzyka.
Wdrożenie mechanizmu kompensacji międzyprodukowej kończy pierwszy z dwóch etapów wdrożenia kompleksowego modelu kompensacji, rekomendowanego przez działający przy Izbie Komitet ds. Ryzyka. W kolejnym etapie IRGiT wprowadzi kompensację międzyokresową, której celem jest odzwierciedlenie w poziomie depozytów wstępnych, ograniczenia ryzyka na skutek występowania w portfelach Członków Izby pozycji przeciwstawnych w różnych okresach dostawy zarówno na Rynku Terminowym Produktów z dostawą energii elektrycznej, jak i Rynku Terminowym Produktów z dostawą gazu.
Nowa wersja „Szczegółowych zasadach rozliczeń i rozrachunku Giełdowej Izby Rozrachunkowej” wchodzi w życie z dniem 1 września 2020 r. Obejmuje ona zmiany w zapisach dotyczących sposobu wyznaczania depozytów wstępnych dla rynku terminowego energii elektrycznej z uwzględnieniem komponentu kompensacji międzyproduktowej oraz doprecyzowuje zasady kolejności uznawania zabezpieczeń niepieniężnych na poczet depozytów zabezpieczających.
Źródło: Towarowa Giełda Energii SA
