Potencjał morskiej energetyki wiatrowej w Polsce jest szacowany na ponad 10 GW do 2040 roku i może on przynieść znaczący wkład w osiągnięcie celów OZE. Dlatego też zdaniem Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej (PKEE), Unia Europejska powinna promować szeroko zakrojone wdrażanie morskich elektrowni wiatrowych w celu realizacji ambitnych celów klimatycznych i dalszego wzmacniania pozycji Europy jako lidera w tej dziedzinie.
Członkowie PKEE aktywnie uczestniczą w przedsięwzięciach z zakresu morskiej energetyki wiatrowej. Grupa Kapitałowa PGE angażuje się w budowę morskich farm wiatrowych w Polsce i dzięki obecnie realizowanym projektom, do końca 2030 r PGE będzie dysponowała do 2,5 GW mocy zainstalowanej na Bałtyku. Enea uwzględniła inwestycje w morskie farmy wiatrowe w swojej Strategii Długoterminowej, zaś Tauron bada możliwości inwestowania w energetykę morską w ramach „Zielonego Zwrotu Taurona”, dokumentu aktualizującego strategiczne kierunki rozwoju spółki. Podobny kierunek obiera także Energa poprzez planowany udział w budowie morskich farm wiatrowych o mocy 1,2 GW – inwestycji realizowanej przez jej większościowego akcjonariusza PKN Orlen.
Unia Europejska jest aktualnie światowym liderem w dziedzinie morskiej energetyki wiatrowej, dlatego też przygotowywana Strategia na rzecz morskiej energii odnawialnej (EU Offshore Strategy) jest krokiem we właściwym kierunku, by tę pozycję nie tylko utrzymać, ale i wzmocnić. Dlatego też, zachęcamy Komisję Europejską by zaproponowała działania ugruntowujące przemysłowe i technologiczne przywództwo UE w sektorze energetyki morskiej w oparciu o europejską produkcję w całym łańcuchu wartości.
Elektryfikacja oparta na OZE kołem zamachowym skutecznej dekarbonizacji unijnej gospodarki
Osiągnięcie ambitnych celów klimatycznych i energetycznych UE, będzie wymagało transformacji w kierunku gospodarki innowacyjnej oraz niskoemisyjnej także poprzez bezpośrednią lub pośrednią elektryfikację. Energia z morskich źródeł wiatrowych niewątpliwie odegra istotną rolę w osiąganiu tych celów, poprzez dekarbonizację sektora energetycznego. W związku z tym, PKEE z zadowoleniem przyjmuje ambicje UE osiągnięcia z morskich farm wiatrowych ponad 250 GW mocy zainstalowanych do 2050 r.
Jednakże, aby plany te stały się rzeczywistością, UE musi podjąć niezbędne działania, by zapewnić realne warunki do wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych. Będzie to wymagało znaczących inwestycji w rozbudowę infrastruktury sieciowej celem umożliwienia przesyłu dużych ilości energii elektrycznej i unikania wszelkich ograniczeń w przesyle energii pozyskiwanej z tego źródła. W tym celu w ramach Strategii UE należy wypracować ramy umożliwiające rozbudowę sieci elektrycznych, co powinno znaleźć właściwe odzwierciedlenie w przygotowywanej nowelizacji rozporządzenia w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej (TEN-E). Naszym zdaniem jedną z najważniejszych zmian powinno być umożliwienie klasyfikowania przyłączeń morskich farm wiatrowych do sieci jako „projektów wspólnego zainteresowania” (PCI) nawet w sytuacjach, gdy nie mają one bezpośredniego wpływu na poziom transgranicznej wymiany energii. W opinii PKEE, nowe rozwiązania powinny odzwierciedlać założenie, że odnawialna energia ze źródeł morskich sama w sobie jest uznawana za leżącą we wspólnym interesie wszystkich Europejczyków.
Finansowanie technologii morskich farm wiatrowych
Inwestycje w morskie elektrownie wiatrowe są wysoce kapitałochłonne. Dlatego też, UE powinna zadbać o to, by inwestycje zrównoważone w technologie pozyskiwania energii z wiatru na morzu kwalifikowały się do uzyskiwania wsparcia za pośrednictwem programów zawartych w wieloletnich ramach finansowych, takich jak Ulepszony program InvestEU, Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz Instrument „Łącząc Europę”. Ponadto ogromne znaczenie ma utworzenie ram finansowych i zapewnienie wsparcia rozwoju transgranicznych inwestycji w całej UE, takich jak Unijny mechanizm finansowania energii ze źródeł odnawialnych.
Konieczne jest również zapewnienie odpowiedniej mobilizacji środków krajowych – w tym, funduszu modernizacyjnego oraz krajowego funduszu celowego, który ma być finansowany z części przychodów pochodzących ze sprzedaży uprawnień do emisji.
Zwracamy jednak uwagę, że w ostatnich konkluzjach Rady Europejskiej w sprawie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, wprowadzono rygorystyczny i krótkoterminowy harmonogram proponowanego działania (podjęcie zobowiązań prawnych do końca 2023 r. i płatności dokonane do końca 2026 r.). PKEE uważa, że w wypadku morskich farm wiatrowych należałoby złagodzić te wymagania, tak aby również wielkoskalowe inwestycje mogły kontrybuować do odbudowy europejskiej gospodarki.
Źródło: Polski Komitet Energii Elektrycznej
