Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1222 z 24 lipca 2015 r., ustanawiające wytyczne dotyczące alokacji zdolności przesyłowych i zarządzania ograniczeniami przesyłowymi, określa model handlu ciągłego jako podstawowy dla europejskiego rynku dnia bieżącego (ang. Intra-Day).
Wdrożenie tego rozwiązania jest realizowane z wykorzystaniem platformy XBID, w ramach projektu jednolitego łączenia rynków dnia bieżącego (Single Intra-Day Coupling – SIDC) prowadzonego wspólnie przez europejskich operatorów systemów przesyłowych (OSP) oraz wyznaczonych operatorów rynku energii elektrycznej (NEMO). Platforma XBID umożliwia uczestnikom rynku zawieranie transakcji w trybie handlu ciągłego w obszarze całej Europy do 1 godziny przed czasem fizycznej dostawy energii elektrycznej. Transakcje mogą dotyczyć zarówno wymiany wewnątrz danego obszaru rynkowego, jak i wymiany transgranicznej w ramach dostępnych międzyobszarowych zdolności przesyłowych. Możliwość skorygowania pozycji handlowej z krótkim wyprzedzeniem czasowym ma szczególne znaczenie dla podmiotów zarządzających portfelami charakteryzującymi się dużą zmiennością zapotrzebowania i generacji, np. OZE.
SIDC został uruchomiony w dniu 12 czerwca 2018 r., łącząc 14 obszarów rynkowych w ramach europejskiego jednolitego mechanizmu łączenia rynków Intra-Day (tzw. pierwsza fala SIDC). Dołączenie do SIDC kolejnych krajów następuje w ramach lokalnych projektów implementacyjnych – Local Implementation Projects (LIP). W ciągu ostatnich dwóch lat PSE prowadziły intensywne prace nad uruchomieniem SIDC na połączeniach transgranicznych Polski. Działania te były realizowane początkowo w ramach prac akcesyjnych, tzw. „Accession Stream”, a następnie w ramach drugiej fali SIDC, która obejmuje:
- LIP 15: wdrożenie SIDC na połączeniach synchronicznych Polska-Niemcy oraz Polska-Czechy. LIP 15 jest realizowany przez OSP i NEMO z Austrii, Czech, Niemiec, Rumunii, Słowenii, Węgier, Polski, Chorwacji i Bułgarii.
- LIP 16: wdrożenie SIDC na połączeniach stałoprądowych Swe-Pol i Lit-Pol, realizowane przez OSP i NEMO z Polski, Szwecji i Litwy.
Finalizacja projektów LIP 15 i LIP 16 oraz objęcie mechanizmem SIDC siedmiu nowych obszarów rynkowych, w tym ww. połączeń transgranicznych Polski[1], jest zaplanowane na 19.11.2019 r. W tym dniu będzie mógł być realizowany handel dla doby handlowej 20.11.2019 r.
Zmiany Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej powiązane z wdrożeniem SIDC wprowadzono Kartą Aktualizacji nr CB/24/2019, zatwierdzoną przez Prezesa URE w dn. 21.10.2019 r.
Ze względu na nieprzystąpienie Słowacji do projektu SIDC w jego drugiej fali, dla granicy polsko-słowackiej planowane jest uruchomienie rozwiązania przejściowego, opartego na mechanizmie cyklicznych aukcji typu explicit, prowadzonych w sposób analogiczny do obecnych. Planowanym terminem uruchomienia przedmiotowych aukcji jest druga połowa stycznia 2020 r. Do tego czasu alokacja zdolności przesyłowych na połączeniu synchronicznym Polska-Słowacja będzie wstrzymana. Informacja o dacie rozpoczęcia stosowania rozwiązania przejściowego zostanie podana w odrębnym komunikacie. Oczekiwanym przez PSE rozwiązaniem docelowym jest włączenie granicy polsko-słowackiej do SIDC.
Efektem uruchomienia SIDC na połączeniach transgranicznych krajowego systemu elektroenergetycznego jest poprawa płynności rynku Intra-Day w Polsce. Dzięki ogólnoeuropejskiemu zasięgowi mechanizmu SIDC uczestnicy rynku uzyskają dostęp do rynków Intra-Day wszystkich krajów UE uczestniczących w projekcie. Zwiększy to możliwości obrotu energią elektryczną.
[1] Granica PL-SE zostanie uruchomiona w ramach drugiej fali XBID z tymczasowym statusem nieaktywnym. Status zostanie zmieniony na aktywny po uzyskaniu pełnej gotowości przez szwedzkiego OSP oraz spełnieniu wymagań technicznych i formalnych.
Źródło: Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA
