Kolejny krok w procesie integracji rynków gazu w regionie bałtyckim
- 16 września 2019 r. w Wilnie miało miejsce uroczyste podpisanie umowy na świadczenie usług doradczych pomiędzy polską izbą rozliczeniową IRGiT a bałtycko-fińską giełdą gazu GET Baltic.
- Zakres usług IRGiT obejmuje opracowanie systemu zarządzania ryzykiem, oraz modelu zabezpieczeń i rozliczeń dla giełdy gazu prowadzonej przez GET Baltic dla Litwy, Łotwy i Estonii, a od 1 stycznia 2020 r. także dla Finlandii.
- GET Baltic pracuje nad stworzeniem nowego modelu zabezpieczeń i rozliczeń, który zapewni uczestnikom z krajów bałtyckich i Finlandii korzystniejsze warunki prowadzenia obrotu na rynkach spot i terminowym, zwiększając ich płynność, konkurencyjność i atrakcyjność regionu.
- Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych jest własnością Towarowej Giełdy Energii, która uczestniczy w wielu projektach na szczeblu europejskim i regionalnym.
- Zarówno IRGiT jak i TGE wchodzą w skład Grupy Kapitałowej GPW, która obecnie koncertuje się na dywersyfikacji biznesu Grupy.
Popisanie umowy odbyło się w obecności Urszuli Doroszewskiej, Ambasador RP w Republice Litewskiej oraz Przedstawicieli Polsko-Litewskiej Izby Handlowej, która prowadzi działalność na rzecz tworzenia pozytywnego klimatu dla polsko-litewskich przedsięwzięć gospodarczych i dynamicznej wymiany handlowej między krajami.
– Tworząc indywidualne rozwiązania dostosowane do potrzeb obrotu gazem ziemnym w regionie nordycko-bałtyckim, GET Baltic zawsze dąży do stosowania najlepszych europejskich praktyk. A najskuteczniejszym sposobem na to jest wymiana doświadczeń pomiędzy ekspertami w tej dziedzinie. Podpisując umowę z IRGiT staramy się wykorzystać zdobyte przez Izbę wieloletnie doświadczenie w rozrachunku i rozliczeniach finansowych transakcji giełdowych w Polsce. Wspólnie z IRGiT planujemy usprawnienie obecnego systemu zarządzania zabezpieczeniami i rozliczeń giełdy gazu GET Baltic. Zmodernizowany system określi nowe zasady dla uczestników oraz wyższe standardy dla GET Baltic, zbliżając nasz regionalny rynek gazu ziemnego do bardziej rozwiniętych. Ponadto nowy model zwiększy atrakcyjność regionalnego rynku, ułatwiając jego rozwój i zawieranie transakcji. Zostanie on wdrożony w 2020 r. – powiedziała Dyrektor Generalna GET Baltic, Giedrė Kurmė.
Celem współpracy jest stworzenie optymalnego modelu zabezpieczeń i rozliczeń oraz systemu zarządzania ryzykiem dla prowadzonych przez GET Baltic rynków spotowych i terminowych gazu. GET Baltic prowadzi giełdę gazu ziemnego obsługującą regionalny handel na obszarach rynkowych na Litwie, Łotwie, w Estonii, a od 1 stycznia 2020 r. także Finlandii. We wszystkich czterech krajach obowiązuje jednolity zbiór zasad dotyczących handlu i rozrachunku, toteż nowy model zabezpieczeń i rozliczeń pozwoli wprowadzić europejskie standardy, a także obniżyć wysokość kapitału niezbędnego do zawierania transakcji, zwiększając efektywność i płynność obrotu w całym regionie krajów bałtyckich i Finlandii.
Na pierwszym etapie projektu planowane jest wspólne wypracowanie koncepcji rozliczeń z uwzględnieniem specyfiki bałtycko-fińskiej giełdy gazu, w tym efektywnego modelu wyznaczania depozytów oraz skutecznych procedur zamykania pozycji i obsługi niewypłacalności Członków, którzy nie wywiązują się ze zobowiązań. Na dalszych etapach planowane jest wdrożenie zautomatyzowanego systemu informatycznego do zarządzania ryzykiem oraz usprawnienie i automatyzacja modelu rozrachunku.
– Niezmiernie cieszymy się z faktu nawiązania współpracy z GET Baltic. Wierzymy, że rozpoczęty projekt przyniesie realne korzyści nie tylko dla IRGiT i GET Baltic, ale również dla całego bałtyckiego rynku gazu dzięki podniesieniu poziomu bezpieczeństwa handlu giełdowego. A stanie się tak ponieważ rynek giełdowy, który daje gwarancję dostawy towaru i gwarancję płatności, który posiada odpowiednie mechanizmy zarządzania ryzykiem i zarządzania niewypłacalnością to rynek bezpieczny i atrakcyjny dla jego uczestników. Wprowadzenie tych mechanizmów stanowić będzie bardzo mocny bodziec do wzrostu poziomu płynności. IRGiT w ciągu 10 lat prowadzenia działalności bardzo mocno rozwinęła stosowane modele zarządzania ryzykiem oraz mechanizmy rozliczeń, uwzględniając w szczególny sposób oczekiwania uczestników rynku, wytyczne nadzorcy oraz europejskie standardy dotyczące izb rozliczeniowych. Dzięki tym doświadczeniom nasz zespół posiada wyjątkowe kompetencje, które wykorzystamy w trakcie realizacji projektu – powiedział Łukasz Goliszewski, Wiceprezes Zarządu IRGiT.
Integracja rynków gazu w regionie bałtyckim jest procesem mającym na celu połączenie rynków gazu w jednolite obszary bilansujące. Przebiega ona na wielu poziomach: infrastrukturalnym, regulacyjnym i handlowym. Polska posiadając centralne położenie w niedalekiej perspektywie zyska fizyczne połącznia przez Baltic Pipe z Danią i Szwecją oraz przez rurociąg GIPL z Litwą, Łotwą, Estonią i Finlandią. Dzięki temu powstaną nowe możliwości dla rozwoju handlu transgranicznego i budowy płynnego regionalnego rynku gazu. Idealnie we wszelkie działania integracyjne wpisuje się projekt „Hubu gazowego“, który w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju został określony jako „(…) centrum przesyłu i handlu gazem dla państw Europy Środkowej i Wschodniej oraz państw bałtyckich“.
W proces integracji rynku gazu zaczyna włączać się Towarowa Giełda Energii, która wyszła z inicjatywą współpracy wobec partnerów z państw bałtyckich. Pierwszym efektem podjętych przez TGE działań jest podpisanie umowy o współpracy pomiędzy litewską giełdą GET Baltic a należącą do TGE Izbą Rozliczeniową Giełd Towarowych.
– Integracja rynków w obszarze gazu nabiera tempa, TGE nie chce i nie może stać z boku w tak ważnym momencie. Zachodzące zmiany stwarzają duże możliwości dla rozwoju nowych inicjatyw biznesowych, pragniemy wykorzystać tę szansę. Jestem przekonany, że współpraca Izby z GET Baltic otworzy przed nami kolejne drzwi oraz przyniesie wymierne korzyści dla całej Grupy Kapitałowej – powiedział Piotr Zawistowski, Prezes Zarządu TGE oraz Przewodniczący Rady Nadzorczej IRGiT.
Źródło: Towarowa Giełda Energii S.A.
