Energa-Operator tworzy cyfrowy model swojej sieci. Cyfrowy bliźniak, wykorzystujący mechanizmy AI, ma m.in. pomóc w sterowaniu dynamicznym systemem dystrybucyjnym, w którym coraz większą rolę odgrywają OZE. Rozwiązanie ułatwi także elastyczne i efektywne zarządzanie majątkiem sieciowym, stanowiąc ważne wsparcie w transformacji energetycznej.
Przygotowywany przez Energa-Operator cyfrowy bliźniak sieci będzie wirtualną reprezentacją infrastruktury dystrybucyjnej, która już teraz obejmuje blisko 200 tys. km linii elektroenergetycznych, ponad 60 tys. stacji transformatorowych, a także przeszło 3 mln liczników zdalnych. Odwzorowane zostaną właściwości, stan i zachowanie poszczególnych rzeczywistych obiektów, z uwzględnieniem ich otoczenia i wzajemnego oddziaływania, z dokładnością sięgająca od dużych stacji i linii wysokiego napięcia, aż po pojedyncze przyłącza i liczniki.
Cyfrowy bliźniak tworzony przez spółkę ma wykorzystywać AI m.in. po to, aby coraz lepiej przewidywać i odtwarzać oddziaływania różnych zdarzeń w świecie rzeczywistym. Dla Spółki to kolejny etap rozwoju, który obejmuje zaawansowane wykorzystanie danych na temat sieci, także tych zbieranych z 3 mln liczników inteligentnych.
Digital Twin pozwoli m.in. na lepsze prognozowanie ilości energii produkowanej przez OZE, obciążeń sieci, zapotrzebowania na energię, ale też efektów planowanych inwestycji czy przyłączeń. Znacznie skróci się czas przygotowywania projektów, ekspertyz, wydawania decyzji i obsługi użytkowników sieci.
– Mamy nadzieję, że taki energetyczny Matrix zrewolucjonizuje m.in. obszar zarządzania majątkiem sieciowym i inwestycji. Będziemy np. mogli zobaczyć, jak działałaby sieć z uwzględnieniem odcinków, które powstaną za kilka lat, albo wtedy, gdy pewne elementy infrastruktury ulegną awarii czy przeciążeniu. Będzie to ambitne zadanie, ale jeśli się uda, także ogromna zmiana jakościowa w planowaniu rozwoju sieci i prowadzeniu inwestycji – mówi Robert Świerzyński, Prezes Energa-Operator. – Posiadamy już dane oraz systemy, które w znacznym stopniu odwzorowują poszczególne aspekty działania sieci elektroenergetycznej i umożliwiają sterowanie jej pracą. Teraz chcemy je rozbudować i zunifikować ich dostęp do danych, aby tworzyły kompleksowy cyfrowy obraz naszej infrastruktury i działalności oraz otoczenia, które nie jest statyczne, ale w którym można przeprowadzać różnorodne symulacje zdarzeń, tak jakby miały miejsce w rzeczywistości.
Sieć Energa-Operator już jest smart
Budowa cyfrowego bliźniaka jest możliwa, gdyż Energa-Operator ma już solidne fundamenty: sieć spółki, także na poziomie średniego napięcia spełnia standardy sieci inteligentnej. Wdrożony został także nowoczesny system zarzadzania jej ruchem typu SCADA/ADMS, który umożliwia zdalny nadzór oraz sterowanie i w znacznym stopniu odzwierciedla cyfrowo infrastrukturę dystrybucyjną. Energa-Operator posiada również zaawansowany system informacji geograficznej oraz rozwija technologie umożliwiające monitorowanie i mapowanie stanu podziemnych sieci kablowych średniego napięcia, a także rozwiązania związane z digitalizacją sieci niskiego napięcia. Spółka wciąż pracuje nad jakością danych o majątku sieciowym, traktując dane jako istotne aktywo.
Spółka jest liderem zdalnego opomiarowania, do należącej do niej cyfrowej bazy pomiarowej w każdej chwili napływają dane z zamontowanych na sieci ponad 3 mln liczników zdalnych. Liczniki zdalnego odczytu kontrolują m.in. parametry dostarczanej energii, co może być wykorzystane do monitorowania zdarzeń w sieci niskiego napięcia.
Te i inne nowoczesne rozwiązania stanowią solidną podstawę do kompleksowego odwzorowania w świecie cyfrowym nie tylko samej infrastruktury dystrybucyjnej, ale także skomplikowanych procesów zachodzących w spółce i jej otoczeniu.
Cyfrowy bliźniak polskich i europejskich sieci
– Fundamentem cyfrowego bliźniaka będą wysokiej jakości zintegrowane dane oraz zastosowanie sztucznej inteligencji. Taka zmiana oznacza przejście na wyższy poziom digitalizacji zapewniającej szeroki i elastyczny dostęp do informacji potrzebnych wewnątrz przedsiębiorstwa, jak i w naszym otoczeniu – mówi dr inż. Sławomir Noske, Kierownik Projektu Digital Twin w Energa-Operator. – System elektroenergetyczny oparty o rozproszone OZE wymaga od operatorów jak najefektywniejszego wykorzystania posiadanych zasobów, optymalizacji rozwoju sieci pod kątem potrzeb użytkowników, a także gotowości do współpracy z całym rynkiem energii. Cyfrowy bliźniak, którego przygotowujemy ma być kompleksową reprezentacją sieci dystrybucyjnej odwzorowaną wraz z jej otoczeniem.
Pierwszym etapem projektu Digital Twin będzie wytyczenie mapy drogowej. Energa-Operator szacuje, że zostanie ona przygotowana w ciągu roku.
Projekt wpisuje się we wspólne działania operatorów europejskich systemów dystrybucyjnych i przesyłowych podejmowane w ramach ENTSO-e (Europejskie Stowarzyszenie Operatorów Sieci Przesyłowych) i DSO EU Entity (Stowarzyszenie Europejskich operatorów sieci dystrybucyjnych), mające na celu przygotowanie wirtualnego zobrazowania całej sieci elektroenergetycznej na obszarze UE.
Źródło: Energa-Operator S.A.
