Baltic Energy Market Interconnection Plan (BEMIP) – unijna inicjatywa, której celem jest integracja rynków energii elektrycznej i gazu w regionie Morza Bałtyckiego rozszerza zakres współpracy. BEMIP to inicjatywa wspierająca integrację energetyczną regionu Morza Bałtyckiego, realizowana wspólnie z Komisją Europejską i przedstawicielami państw bałtyckich. 12 maja 2025 r. w siedzibie resortu klimatu i środowiska odbyło się spotkanie grupy wysokiego szczebla BEMIP. W spotkaniu uczestniczyła Ministra Paulina Hennig-Kloska, Unijny Komisarz ds. Energii i Mieszkalnictwa Dan Jørgensen oraz przedstawiciele Szwecji, Danii, Niemiec, Estonii, Łotwy, Litwy, Finlandii oraz Norwegii. W trakcie spotkania podpisano zaktualizowane memorandum, które wyznacza ramy dalszej współpracy grupy BEMIP.
Najważniejsze informacje
- BEMIP to inicjatywa wspierająca integrację energetyczną regionu Morza Bałtyckiego, realizowana wspólnie z Komisją Europejską i przedstawicielami państw bałtyckich.
- W Warszawie zaktualizowano ramy dalszej współpracy grupy.
- Pierwotne memorandum z 2015 r. koncentrowało się głównie na rynku energii elektrycznej, gazu oraz infrastrukturze przesyłowej.
- Nowy dokument znacząco rozszerza zakres działań BEMIP, obejmując m.in. dekarbonizację sieci gazowych (w tym rozwój infrastruktury dla wodoru i biometanu), rozwój morskiej energetyki wiatrowej, ochronę infrastruktury krytycznej (również w kontekście cyberbezpieczeństwa), a także współpracę w obszarze technologii wychwytywania i składowania/wykorzystania CO₂ (CCS/CCU). Wzmocniono również struktury zarządzania i wprowadzono mechanizm regularnej aktualizacji planu działań.
- Obszar Morza Bałtyckiego odpowiada za ponad jedną trzecią zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej, co czyni współpracę w tym regionie kluczową dla realizacji celów unijnej polityki energetyczno-klimatycznej.
Baltic Energy Market Interconnection Plan (BEMIP) to unijna inicjatywa zapoczątkowana w 2008 r., której celem jest integracja rynków energii elektrycznej i gazu w regionie Morza Bałtyckiego oraz zakończenie ich izolacji energetycznej. Projekt ten jest realizowany we współpracy z Komisją Europejską oraz krajami bałtyckimi – Polską, Danią, Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Szwecją, Niemcami, a także Norwegią uczestniczącą w grupie w roli obserwatora.
Aktualizacja memorandum wyznaczającego ramy współpracy regionalnej
Pierwsze memorandum w sprawie inicjatywy BEMIP podpisano 17 czerwca 2009 r. Dokument koncentrował się na rynkach energii elektrycznej i gazu, infrastrukturze i wytwarzaniu energii. 8 czerwca 2015 r. podpisano nowe memorandum rozszerzające zakres inicjatywy o bezpieczeństwo dostaw, efektywność energetyczną, energię odnawialną oraz integrację sieci elektroenergetycznych państw bałtyckich z kontynentalną siecią europejską. W odpowiedzi na aktualne wyzwania międzynarodowe 12 maja 2025 r. członkowie BEMIP podpisali zaktualizowane memorandum wyznaczające ramy współpracy grupy BEMIP. Zaktualizowane memorandum skupia się na bezpieczeństwie energetycznym, dekarbonizacji i uwolnieniu potencjału energii odnawialnej w basenie Morza Bałtyckiego.
– Morze Bałtyckie odgrywa coraz istotniejszą rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej. Wraz z rosnącym znaczeniem regionu pojawiają się jednak nowe wyzwania – ochrona infrastruktury krytycznej staje się coraz bardziej wymagająca. Rewizja Memorandum BEMIP otwiera drogę do jeszcze ściślejszej i bardziej efektywnej współpracy, umożliwiając nam wspólne i zdecydowane reagowanie na zagrożenia w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu geopolitycznym – mówiła w trakcie spotkania Ministra Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska.
– Spotykamy się dzisiaj, aby udowodnić, że jesteśmy zjednoczeni w regionie Morza Bałtyckiego, że jesteśmy gotowi do ścisłej współpracy i realizacji wspólnych celów. Większość naszych krajów ma podobne poglądy na temat znaczenia bezpieczeństwa energetycznego, zielonej transformacji czy społecznych aspektów tych zmian. Memorandum, które dziś podpisujemy, jest wyrazem naszej woli podążania ścieżką wspólnych celów – dodała Ministra Hennig-Kloska.
Ochrona infrastruktury krytycznej i efekty współpracy w regionie
Minister klimatu i środowiska zwróciła uwagę, że po rosyjskiej inwazji na Ukrainę znacząco wzrosła skala zagrożeń, zwłaszcza w regionie Morza Bałtyckiego. W tym kontekście zacieśnianie współpracy regionalnej nabiera szczególnego znaczenia. Jak podkreśliła, dziś bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy silniejszej i bardziej zintegrowanej współpracy, aby zapewnić bezpieczeństwo energetyczne, zwiększyć dostępność energii dla obywateli oraz skutecznie dążyć do neutralności klimatycznej.
Przedstawiciele państw regionu wskazywali z kolei, że obszar Morza Bałtyckiego odpowiada za ponad jedną trzecią zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej, co czyni współpracę w tym regionie kluczową dla realizacji celów unijnej polityki energetyczno-klimatycznej.
W trakcie spotkania podkreślono także efekty dotychczasowej współpracy – w tym udaną synchronizację sieci elektroenergetycznych Litwy, Łotwy i Estonii w lutym bieżącego roku, rozwój licznych połączeń międzysystemowych w regionie oraz inicjatywę Nordic–Baltic Hydrogen Corridor, której przedstawiciele byli na spotkaniu.
Materiały: Więcej zdjęć w serwisie flickr
Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
