W Polsce większość gospodarstw domowych wciąż korzysta z ciepła produkowanego z paliw kopalnych. Jednak rosnące koszty energii z węgla, gazu i oleju opałowego oraz narastający kryzys klimatyczny sprawiają, że pilnie potrzebujemy alternatywnych rozwiązań. Ministerstwo Klimatu i Środowiska opracowuje systemowe działania, które wyznaczą kierunek transformacji ciepłownictwa w naszym kraju.
Sektor ciepłowniczy odpowiada za zużycie około 1/3 energii pierwotnej w Polsce i generuje 1/5 emisji CO₂. Aby ograniczyć emisje i zapewnić gospodarstwom domowym dostęp do stabilnych i przystępnych cenowo źródeł ciepła, konieczna jest transformacja w kierunku technologii zeroemisyjnych. Odpowiedzią na te potrzeby jest „Strategia transformacji ciepłownictwa do 2040 r.” – kompleksowy plan odchodzenia od paliw kopalnych na rzecz nowoczesnych rozwiązań opartych na odnawialnych źródłach energii i poprawie efektywności energetycznej.
Czas na modernizację polskiego ciepłownictwa!
Jednym z kluczowych elementów tej transformacji jest elektryfikacja ciepłownictwa. Ciepło, które dziś pochodzi głównie z paliw kopalnych, może być w przyszłości wytwarzane z odnawialnych źródeł – takich jak wiatr i słońce – przy użyciu pomp ciepła, kotłów elektrodowych oraz systemów magazynowania energii i ciepła.
Nowoczesne ciepłownictwo oznacza realne oszczędności. Systemy oparte na OZE są bardziej odporne na wahania cen na rynkach międzynarodowych, co przekłada się na większą przewidywalność kosztów dla odbiorców. Lepsze zarządzanie zużyciem energii oraz rozwój lokalnych źródeł ciepła zwiększają niezależność energetyczną kraju i bezpieczeństwo energetyczne mieszkańców.
– Elektryfikacja ciepłownictwa, połączona z magazynowaniem ciepła i integracją różnych źródeł energii, to konieczny krok w kierunku obniżenia cen ogrzewania. To także konkretna korzyść dla polskich rodzin – podkreśla Wiceministra Klimatu i Środowiska Urszula Zielińska.
Najważniejsze założenia „Strategii transformacji ciepłownictwa do 2040 r.”
1. Przejście na technologie bezemisyjne:
- Zastosowanie pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów elektrodowych.
- Magazyny ciepła jako element stabilizujący systemy i przechowujący nadmiar energii.
2. Integracja sektorów elektroenergetyki i ciepłownictwa:
- Wykorzystanie nadwyżek energii elektrycznej z OZE do produkcji ciepła.
- Stabilizacja systemu elektroenergetycznego dzięki kogeneracji i magazynowaniu ciepła.
3. Zwiększenie efektywności energetycznej:
- Redukcja strat przesyłowych dzięki modernizacji sieci.
- Aktualizacja norm technicznych – niższe temperatury zasilania, realne moce zamówione.
- Termomodernizacja budynków.
- Wykorzystanie ciepła odpadowego.
4. Cyfryzacja systemów ciepłowniczych.
5. Zmiana modelu taryfowego:
- Dostosowanie przepisów, by umożliwić pełniejsze wykorzystanie odnawialnych źródeł w ciepłownictwie.
Transformacja sektora wymaga inwestycji i współpracy.
Kluczowe będą rozwój infrastruktury, wsparcie finansowe oraz edukacja społeczeństwa. Dlatego w październiku 2024 r. powołano zespół ds. transformacji ciepłownictwa. W jego skład wchodzą przedstawiciele ponad 40 organizacji, w tym przedsiębiorstw, instytutów badawczych i instytucji finansujących. Głównym celem zespołu jest przyspieszenie procesu elektryfikacji ciepłownictwa oraz identyfikacja barier, potencjału rynkowego i źródeł finansowania jego transformacji.
Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
