Tegoroczne hasło przewodnie XXXI Sympozjum CHEMIA 2025 brzmiało Wielka gra o polską chemię. Wydarzenie, które odbywało się w Płocku, zgromadziło przedstawicieli zakładów chemicznych, petrochemicznych oraz rafinerii. Zaproszeni goście poruszali najważniejsze tematy związane z transformacją i rozwojem przedsiębiorstw, innowacjami, projektami badawczo-rozwojowymi, paliwami i przyszłością sektora energetycznego. W dyskusji głos zabrały ekspertki Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Agata Rakowska, Dyrektor Działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami NCBR reprezentowała Centrum w debacie Przetrwać w kryzysie…Właściwa strategii dla chemii., Natomiast dr inż. Anna Tyburska-Staniewska podczas prezentacji pn. Inwestycje, Innowacje i Badania w Polskim Przemyśle Chemicznym – droga do Zrównoważonego Rozwoju, czyli skąd pozyskać środki finansowe? przedstawiła możliwości finansowania projektów dla polskiego sektora chemicznego m.in. ze środków Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG)
Branża chemiczna stoi obecnie przed dużymi wyzwaniami rozwojowymi. Musi przejść zarówno transformację energetyczną, jak i cyfrową, zwiększyć udział surowców pozyskiwanych z recyklingu oraz produkować zrównoważone chemikalia – i w tym wszystkim pozostać konkurencyjną gałęzią gospodarki, stawiającą czoła tanim produktom napływającym z rynków zlokalizowanych poza Unią Europejską. Aby to wszystko zrealizować, sektor musi zostać wsparty finansowo. Takie wsparcie w postaci dofinansowania prac badawczo-rozwojowych oferuje, ogłaszając swoje konkursy, m.in. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR).
Odpowiedzią na rosnące potrzeby branży chemicznej może być konkurs Ścieżka SMART. Działanie to jest realizowane w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), z budżetem wynoszącym blisko 4,4 miliarda euro, co stanowi 55% całkowitej alokacji FENG. Program ten ma na celu rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych oraz innowacyjnych przedsiębiorstw. W praktyce dokonuje się to poprzez realizację prac badawczo-rozwojowych, wdrażanie innowacji, promowanie transformacji cyfrowej, rozwój infrastruktury badawczej, internacjonalizację działalności oraz podnoszenie kompetencji pracowników. Wszystko to ma również na celu dostosowanie przedsiębiorstw do wyzwań Europejskiego Zielonego Ładu – pisze dr inż. Anna Tyburska- Staniewska, Ekspertka NCBR w artykule Branża chemiczna potrzebuje inwestycji, Kierunek Chemia, 1/2025.
Gdzie szukać wsparcia?
Jakich działań potrzebuje branża chemiczna by stać się bardziej konkurencyjna? Jednym z kluczowych elementów jest transformacja energetyczna i cyfrowa, zwiększenie udziału surowców pozyskiwanych z recyklingu oraz produkcja zrównoważonych chemikaliów. Inwestycje własne firm wymagają solidnego wsparcia finansowaniem zewnętrznym. NCBR oferuje finansowanie dla branży w ramach różnych programów mi.in ze środków pochodzących z Funduszy Europejskich w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), ze środków pochodzących z konkursów międzynarodowych oraz z programów strategicznych.
Ścieżka SMART konsorcja – Budżet konkursu wynosi 1 300 mln zł., nabór wniosków trwa do 28 marca br.,
Nabór Ścieżka SMART – Projekty realizowane w konsorcjach skierowany jest do konsorcjów, planujących realizację kompleksowych projektów z zakresu: prac B+R, wdrożeń innowacji, rozwoju infrastruktury B+R, internacjonalizacji, rozwoju kompetencji pracowników i osób zarządzających przedsiębiorstwem, cyfryzacji i zazieleniania działalności przedsiębiorstw.
W ramach modułu B+R dofinansowanie można otrzymać na badania przemysłowe i/lub eksperymentalne prace rozwojowe, których efektem jest opracowanie innowacyjnego rozwiązania (nowego lub znacząco ulepszonego produktu, usługi lub technologii) możliwego do wdrożenia. W przypadku realizacji projektu przez konsorcjum, w skład którego wchodzi duże przedsiębiorstwo lub organizacja badawcza wniosek o dofinansowanie obowiązkowo musi obejmować moduł B+R. W przypadku realizacji projektu przez konsorcjum, w skład którego nie wchodzi duże przedsiębiorstwo ani organizacja badawcza, wniosek o dofinansowanie obowiązkowo musi obejmować moduł B+R lub Wdrożenie innowacji. Pozostałe moduły mają charakter fakultatywny.
Innovative SMEs – Alokacja dla polskich podmiotów wynosi 1,95 mln EUR, Nabór wniosków trwa do 13 marca br.
Eurostars-3, jako część realizowanego w formule Cofund+ partnerstwa Innovative SMEs w ramach Horyzontu Europa, jest kontynuacją i następstwem programów EUROSTARS i EUROSTARS-2, tj. programów Inicjatywy EUREKA i Unii Europejskiej realizowanych dotąd w oparciu o art. 185 Traktatu Europejskiego. Jego cel to wspieranie projektów realizowanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa prowadzące badania. W stosunku do innych programów Innovative SMEs wyróżnia prorynkowość i przeważający udział MŚP.
Środki można przeznaczyć na badania przemysłowe oraz prace rozwojowe. Projekty muszą być ukierunkowane rynkowo, czyli przewidywać opracowanie nowego produktu, procesu lub usługi i muszą mieć cywilny cel.
Cornet – Alokacja wynosi 3 230 000 zł, Nabór wniosków trwa do 26 marca br.,
Celem Inicjatywy CORNET (ang. COllective Research NETworking) jest wspieranie i rozwój badań branżowych, w których szczególnie uwzględnia się rolę MŚP. Kolejne konkursy umożliwiają finansowanie ze źródeł publicznych (narodowych/regionalnych) badań na potrzeby konkretnych branż przemysłowych. Badania te są inicjowane przez zrzeszenia branżowe przedsiębiorstw i często przeprowadzane przez wyspecjalizowane jednostki naukowe działające na rzecz konkretnego sektora przemysłowego.
Środki można przeznaczyć na badania przemysłowe, prace rozwojowe zgodne z potrzebami danej branży oraz inne – działania zw. z rozpowszechnianiem wyników projektu, promocją, czy zarządzaniem projektem.
W ramach Inicjatywy CORNET mogą być finansowane projekty o dowolnej tematyce zgodnie z potrzebami danego zrzeszenia branżowego.
CETParntership – Budżet konkursu dla polskich podmiotów wynosi 3 000 000 EUR, Nabór wniosków trwa do 2 kwietnia br.
Joint Call 2024 jest międzynarodowym konkursem ogłoszonym w ramach współfinansowanego Partnerstwa HE, Clean Energy Transition Parntership (CETParntership).
Inicjatywa, a zarazem konkurs, obejmuje finansowanie badań na rzecz transformacji energetycznej. Obszary tematyczne konkursu zostały opracowane w ramach poszczególnych Transition Initiatives (TRIs), czyli konfiguracjach tematycznych, z których każda poświęcona jest innemu wyzwaniu technologicznemu lub systemowemu.
III Konkurs w ramach Strategicznego Programu Badań Naukowych i Prac Rozwojowych Nowe Technologie w Zakresie Energii – Alokacja wynosi: 400 mln zł, nabór wniosków trwa do 14 lutego br.)
Program został przygotowany, by wspierać osiągnięcia neutralności klimatycznej Polski, poprzez wdrożenie rozwiązań podnoszących bezpieczeństwo energetyczne kraju i zwiększających konkurencyjność polskiej gospodarki, co w efekcie powinno się przyczynić do zwiększenia się udziału energii pochodzącej z OZE w ogólnym miksie energetycznym kraju.
Cele szczegółowe Programu, w które wpisuje się zakres tematyczny konkursu to:
- C1 wzrost potencjału przemysłu energetyki odnawialnej (w tym prosumenckiej);
- C2 rozwój inteligentnej infrastruktury sieciowej (energetycznej);
- C3 obniżenie emisyjności energetyki poprzez zwiększenie wykorzystania surowców biodegradowalnych oraz produktów odpadowych.
Aktualny harmonogram konkursów planowanych i już ogłoszonych znajduje się na stronie.
Zachęcamy do przeczytania całego artykułu dr. inż. Anny Tyburskiej-Staniewskiej, ekspertki NCBR
Źródło: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
