Prezes URE wyliczył stawkę kary za niewykonanie obowiązku mocowego – w 2025 r. będzie ona wynosiła 6 576,81 zł/MWh. System kar ma gwarantować wysoką dyspozycyjność jednostek rynku mocy, a tym samym zapobiegać nieplanowanym przerwom w dostawach prądu do odbiorców.
Rynek mocy, który w Polsce zaczął funkcjonować w 2021 r.[1], ma gwarantować bezpieczeństwo dostaw energii w sytuacji zmniejszonej podaży (np. w przypadku obniżenia generacji ze źródeł pogodozależnych) lub zwiększonego popytu. Podmioty, które biorą w nim udział, deklarują gotowość do uruchomienia w takich sytuacjach dodatkowej generacji lub redukcji zużycia. Za utrzymanie dyspozycyjności otrzymują wynagrodzenie. Natomiast jeśli na wezwanie operatora systemu przesyłowego (PSE) nie wykonają obowiązku mocowego – nakładane są na nie kary.
Kontraktacja obowiązków mocowych odbywa się w ramach aukcji organizowanych przez operatora systemu przesyłowego. Obowiązek ten realizuje się za wynagrodzeniem proporcjonalnym do zakontraktowanej mocy (wypłaca go państwowa spółka: Zarządca Rozliczeń). Zgodnie z ustawą o rynku mocy[2] środki na kontrakty pochodzą z płaconej przez wszystkich odbiorców prądu tzw. opłaty mocowej. Nowelizacja ustawy o mrożeniu cen energii[3] ustaliła stawkę opłaty mocowej dla gospodarstw domowych na poziomie 0 zł do końca czerwca 2025 r.
***
- Uczestnikami rynku mocy mogą być:
- jednostki wytwórcze – podmioty uprawnione do dostarczania energii elektrycznej do sieci – np. elektrownie lub elektrociepłownie,
- jednostki redukcji zapotrzebowania – podmioty lub grupy podmiotów zdolne do ograniczenia poboru energii z sieci poprzez wykorzystanie sterowanego odbioru lub swoich jednostek wytwórczych – np. zakład przemysłowy, który w okresie zagrożenia ograniczy zapotrzebowanie na moc z systemu, uruchamiając agregaty prądotwórcze,
- magazyny energii.
- Stawka kary została obliczona na podstawie wartości produktu krajowego brutto określonego w cenach bieżących oraz ilości zużywanej energii elektrycznej (dane GUS za 2023 r.).
- Koszt rynku mocy w 2025 r. wynosi nieco ponad 6,4 mld zł, wobec 6,1 mld zł w 2024 r. oraz 5,3 mld zł w 2023 r.
[1] Na podstawie ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (Dz. U. z 2023 r. poz. 2131).
[2] op. cit.
[3] Zgodnie z nową ustawą z dnia 27 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r. poz. 1831).
Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
