Rozwój energetyki obywatelskiej w Polsce rozpoczął się formalnie w 2016 r., choć pierwsze inicjatywy pojawiły się już w 2011 r. Obecnie funkcjonują trzy główne formy społeczności energetycznych: spółdzielnie energetyczne, klastry energii oraz obywatelskie społeczności energetyczne (OSE), przy czym tylko pierwsze dwie formy są aktywne. W Polsce zarejestrowano 35 spółdzielni energetycznych oraz 66 certyfikowanych klastrów energii, choć ogółem szacuje się ich liczbę na 170-180.
Społeczności energetyczne w polskim prawie
Kluczowymi aktami prawnymi regulującymi działalność społeczności energetycznych są Ustawa o odnawialnych źródłach energii oraz Prawo energetyczne. Pierwsza ustawa definiuje ramy działania dla producentów energii z OZE, umożliwiając tworzenie społeczności energetycznych i wspierając ich rozwój poprzez różne formy wsparcia finansowego. Prawo energetyczne reguluje zasady dostępu do sieci, taryfikację oraz kwestie związane z bezpieczeństwem dostaw energii, co ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie społeczności energetycznych.
Rozwój społeczności energetycznych w Polsce jest wspierany przez inicjatywy oddolne, rosnące ceny energii oraz postęp technologiczny, który zwiększa dostępność rozwiązań OZE i ICT. Wprowadzenie przepisów prawnych w 2016 r. definiujących formy społeczności energetycznych, dostępność finansowania z funduszy unijnych oraz rosnąca świadomość ekologiczna także sprzyjają rozwojowi tych inicjatyw. Współpraca z władzami lokalnymi, dostępność terenów pod inwestycje oraz niechęć do importu rosyjskich paliw kopalnych dodatkowo wspierają lokalną energetykę rozproszoną.
Bariery dla rozwoju społeczności energetycznych
Pomimo sprzyjających warunków, rozwój społeczności energetycznych napotyka na bariery, takie jak trudności we współpracy z operatorami systemów dystrybucyjnych, przestarzała infrastruktura sieci, wysoki próg autokonsumpcji oraz chaos prawno-regulacyjny. Brak dostępu do rynku hurtowego oraz centralne zarządzanie cenami energii także stanowią wyzwania.
Proces tworzenia społeczności energetycznej obejmuje wykonanie bilansu energetycznego, analizę wykonalności, identyfikację członków, wybór formy prawnej, ustanowienie statutu, podpisanie niezbędnych umów oraz rejestrację w odpowiednich rejestrach. Klastry energii muszą dodatkowo uzyskać koncesję na prowadzenie działalności w sektorze energetycznym.
WiseEuropa dziękuje bardzo instytucjom, które miały swój udział w powstaniu tego raportu. Są to (kolejność przypadkowa): Gmina Lądek Zdrój, Zgorzelecki Klaster Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej Zklaster, Krajowa Izba Klastrów Energii (KIKE), Grupa DOEKO, Krajowa Izba Gospodarcza Gmin Energetycznych (KIGSE), Goodvalley Agro, ESV S.A., Unimot S.A.
Źródło: http://wise-europa.eu/
