W dniach 14–18 października odbyło się w Pekinie (Chiny) 11-te międzynarodowe spotkanie tematyczne dedykowane technologii reaktorów wysokotemperaturowych (HTR). Na spotkaniu przedstawiciele Chin zaprezentowali, zaakceptowane w sierpniu przez rząd w Pekinie, plany budowy kolejnych 6 komercyjnych reaktorów HTGR do 2030. Przedstawiciele NCBJ przedstawili różne aspekty prac prowadzonych w ramach projektu podstawowego reaktora HTGR-POLA.
Spotkania tematyczne HTR odbywają się regularnie co 2 lata. Pierwsze spotkanie odbyło się w Petten (Holandia) w 2002, zaś w 2018 spotkanie organizowano w Warszawie. W Pekinie ponad 200 uczestników z 14 krajów zaprezentowało wyniki swoich prac oraz omówiło aktualny status działań związanych z rozwojem i wdrażaniem technologii reaktorów wysokotemperaturowych. Celem takich spotkań było przyspieszenie badań i rozwoju technologii wysokotemperaturowej i zastosowań ciepła oraz praktyczne wykorzystanie systemów, poprzez dyskusję i wymianę najnowszych wyników i informacji na temat powyższych technologii i wymagań użytkowników, a także przyszłych perspektyw i planów. Obecne spotkanie zdominowały rozwiązania bazujące na technologii reaktorów wysokotemperaturowych chłodzonych gazem (HTGR), co związane jest z komercjalizacją tej technologii w kraju gospodarza 11-tego spotkania tematycznego.
Chiny dysponują obecnie komercyjną wersją reaktora HTR-PM, to jest wysokotemperaturowego reaktora chłodzonego helem z rdzeniem w postaci przesuwających się powoli w dół kul grafitowych z paliwem jądrowym TRISO wewnątrz (tak zwane złoże usypane – pebble bed). Jest to pełne rozwinięcie technologii opracowanej w Niemczech w latach 70-tych ubiegłego wieku, która po zatrzymaniu z powodów ideologicznych dalszych prac na terenie Niemiec, została w całości przekazana do Chin. Wybudowany ponad 20 lat temu w Instytucie Technologii Jądrowych i Nowych Energii (INET) reaktor badawczo-demonstracyjny HTR-10 (moc 10 MW cieplnych), był podstawą do opracowania reaktora HTR-PM (moc 250 MW cieplnych), którego blok złożony z dwóch identycznych reaktorów działa komercyjnie w Shidaowan od grudnia 2023 r.
W trakcie konferencji przedstawione zostały plany rządu Chin związane z budową sześciu reaktorów HTGR (HTR-PM600), które mają być wyłącznie źródłem ciepła technologicznego o temperaturze ok. 550°C dla zakładów petrochemicznych Lianyungang. Rząd chiński zaakceptował tę decyzje w sierpniu 2024. Co istotne, chińskie firmy są tak pewne know-how tej technologii i jej łańcucha dostaw, że uruchomienie reaktorów zaplanowano na 2030 r.
Polskę na tym 4-dniowym spotkaniu reprezentowało czterech pracowników NCBJ. Przedstawili oni wyniki prac związanych z projektowaniem reaktora badawczo-demonstracyjnego w Świerku HTGR-POLA, a także uczestniczyli w pracach Komitetu Organizacyjnego, Komitetu Programowego oraz mieli przyjemność współprowadzić poszczególne sesje plenarne oraz techniczne. W ramach indywidualnych prezentacji Józef Sobolewski przedstawił aktualne kierunki badań i rozwoju energii jądrowej w Europie, Mariusz Dąbrowski przedstawił projekt podstawowy HTGR-POLA, jako wynik współpracy polsko-japońskiej, Maciej Skrzypek przedstawił wyniki analiz bezpieczeństwa dla tego reaktora, zaś Dominik Muszyński koncepcję szybkiego cieplno-hydraulicznego narzędzia sprzężonego z kodem Monte Carlo Serpent.
Na zakończenie spotkania uczestnicy odbyli wizytę studyjną w INET, gdzie znajduje się reaktor HTR-10, zapoznali się z systemem sterowania i kontroli tego reaktora, wizytowali laboratoria gdzie zbudowano testowe pętle helowe oraz systemy przeładunku paliwa kulowego. Uczestnikom konferencji przedstawiono również symulator bloku HTR-PM600 składający się z sześciu reaktorów HTGR.
Kolejne tematyczne spotkanie poświęcone technologii wysokotemperaturowej HTR2026 odbędzie się w Wielkiej Brytanii.
Źródło: Narodowe Centrum Badań Jądrowych
