W ub. r. sprzedawcę prądu zmieniło prawie 18 tys. odbiorców w gospodarstwach domowych (grupy G) i 8 tys. w grupach biznesowych (A, B, C).
Jak pokazują gromadzone i prezentowane przez URE dane, pomimo wprowadzonych w 2023 r. przez ustawodawcę szczególnych rozwiązań dla odbiorców w gospodarstwach domowych, decydowali się oni na zmianę sprzedawcy energii. Takich aktywnych odbiorców w minionym roku było 26 tys. Rok wcześniej na zmianę swojego sprzedawcy prądu zdecydowało się 30 tys. odbiorców.
– Od 2007 r. gospodarstwa domowe mają prawo zmienić sprzedawcę. Oznacza to, że odbiorca ma prawo, ale nie obowiązek, skorzystać z taryfy Prezesa URE. Jeśli więc sprzedawcy energii elektrycznej zaoferują ceny niższe niż taryfowe, bo np. warunki rynkowe na to pozwolą, odbiorca może skorzystać z takiej oferty – innej niż taryfa. Mimo wszystko to nadal taryfa jest najbardziej powszechnym i relatywnie najbezpieczniejszym rozwiązaniem dla gospodarstw domowych. Minimalizuje ona ryzyka zmienności cen. Z drugiej jednak strony, odbiorca nie musi jej stosować jeśli uzna, że oferta pozataryfowa jest dla niego bardziej atrakcyjna. Spadające ceny energii na TGE mogą się przekładać na inne niż taryfa propozycje ze strony sprzedawców energii – wskazuje Rafał Gawin, Prezes URE.
Wykres 1. Liczba zmian sprzedawcy energii elektrycznej w poszczególnych miesiącach 2023 r.
Wzrost liczby zmian sprzedawcy w styczniu w grupach odbiorców A,B i C obserwujemy cyklicznie i jest on spowodowany kumulacją umów z roku ubiegłego, które wchodzą w życie od pierwszego miesiąca roku. Może również wynikać ze strategii zakupowej odbiorców.
Od 2007 r. – tj. od czasu, gdy jako klienci mamy taką możliwość – sprzedawcę prądu w naszym kraju zmieniło w sumie ponad 997 tys. odbiorców, z czego ponad 759 tys. to odbiorcy w gospodarstwach domowych (w grupach taryfowych G), a ponad 238 tys. to odbiorcy w grupach taryfowych A, B i C.
Wykres 2. Liczba zmian sprzedawcy energii elektrycznej w poszczególnych grupach taryfowych od lipca 2007 do grudnia 2023 r.
Na decyzję o zmianie sprzedawcy wpływa kilka istotnych czynników, m.in.: poziom świadomości klientów i ich motywacja do zmiany, a także sama łatwość dokonania takiej zmiany (brak skomplikowanych procedur) oraz dostępność konkurencyjnych ofert na rynku.
Masz wybór. Wybieraj świadomie
Prawo do zmiany sprzedawcy jest jednym z podstawowych praw konsumenta, a zarazem ważnym elementem wzmacniania konkurencji na rynku. Jednak wraz z rosnącą liczbą sprzedawców i ofert, pojawiają się podmioty, które stosują nieuczciwe praktyki rynkowe. Dlatego Urząd Regulacji Energetyki przypomina o konieczności uważnego i dokładnego zapoznania się z ofertą i umową, zanim złożymy swój podpis pod dokumentami przedłożonymi przez przedsiębiorcę. Poza samą ceną gazu należy zwracać uwagę m.in. na następujące warunki umowy:
- czy oprócz sprzedaży prądu oferta zawiera dodatkowe usługi i związane z tym opłaty,
- na jaki okres zawierany jest kontrakt,
- na jakich zasadach będzie odbywać się rozliczenie po upływie okresu obowiązywania oferty,
- jakie są warunki wypowiedzenia (czy są przewidziane opłaty za wcześniejsze wypowiedzenie umowy),
- na jakich zasadach będzie odbywać się rozliczenie po upływie okresu obowiązywania oferty.
Zanim zawrzesz umowę z nowym sprzedawcą ZAWSZE:
- zastanów się, czy ta oferta jest dla Ciebie korzystna,
- dokładnie przeanalizuj wszystkie dokumenty, w tym umowę, przed ich podpisaniem,
- upewnij się, czy na przedstawionych dokumentach, ofertach lub umowach widnieją dane firmy, której przedstawicielem jest sprzedawca.
PAMIĘTAJ! Nie daj się oszukać – od 3 lipca 2021 r. obowiązuje zakaz sprzedaży „door-to-door” wobec odbiorców w gospodarstwach domowych.
Oznacza to, że przedsiębiorstwa energetyczne i gazowe nie mogą już zawierać umów poza lokalem przedsiębiorstwa z odbiorcami w gospodarstwach domowych (np. podczas wizyty przedstawiciela w domu odbiorcy). Wprowadzanie zakazu zawierania umów sprzedaży gazu i energii elektrycznej poza lokalem przedsiębiorstwa nie ogranicza jednak możliwości zawarcia takiej umowy na odległość (np. telefonicznie) czy w punkcie sprzedawcy umiejscowionym np. w galerii handlowej.
Twoje prawa:
- w przypadku zawierania umowy na odległość sprzedawca powinien poinformować Cię na piśmie o prawie odstąpienia od umowy i przekazać Ci wzór tego oświadczenia,
- możesz odstąpić od umowy zawartej na odległość, tj. np. przez telefon, w terminie 14 dni od jej zawarcia, bez podawania przyczyn i bez ponoszenia żadnych kosztów z tego tytułu.
Szczególną ostrożność zachowaj zawsze, gdy:
- w dokumentach nie podano danych firmy, z którą masz zawrzeć umowę,
- nie znasz i nie jesteś w stanie zweryfikować firmy, którą reprezentuje przedstawiciel handlowy,
- jesteś namawiany do szybkiego podpisania umowy, np. pod pretekstem promocji, której termin niebawem upłynie,
- sprzedawca obiecuje Ci niższą stawkę opłaty za energię/gaz, ale nie informuje o innych dodatkowych opłatach i karach oraz dodatkowo płatnych usługach (np. dodatkowym ubezpieczeniu),
- jesteś proszony o pokazanie ostatniego rachunku za energię/gaz (na rachunku można sprawdzić informacje o rodzajach usług i opłatach za te usługi) i dano Ci do podpisania kilka lub kilkanaście dokumentów bez możliwości zapoznania się z nimi.
***
Zmiana sprzedawcy najczęściej podyktowana jest chęcią obniżenia rachunków za energię. A co jeszcze możemy zrobić aby zminimalizować te wydatki?
- „Oszczędzamy energię” – kampania społeczna Ministerstwa Klimatu i Środowiska
- Polskie Sieci Elektroenergetyczne udostępniły aplikację mobilną Energetyczny Kompas, która pomoże w planowaniu używania urządzeń w taki sposób, by było to najbardziej korzystne dla systemu elektroenergetycznego oraz środowiska. Świadome i odpowiedzialne korzystanie z energii elektrycznej pozwoli także na zmniejszenie rachunków za prąd.
Aplikacja pokazuje tzw. energetyczne godziny szczytu. Są one wyznaczane na kolejny dzień (z wyjątkiem niedziel i świąt) i publikowane przed godz. 17. Są to godziny, w których prognozowane zapotrzebowanie będzie zaspokajane w największym stopniu przez elektrownie węglowe i gazowe. Elektrownie konwencjonalne muszą w tych godzinach pracować z największą mocą, a do pokrycia zapotrzebowania konieczna jest praca jednostek najmniej efektywnych, przez co najdroższych. W godzinach tych często występują również najniższe poziomy rezerw mocy, niezbędnej dla zbilansowania krajowego systemu elektroenergetycznego i zapewnienia jego bezpiecznej pracy.
Aplikacja została uzupełniona o nową funkcjonalność. Na nowym ekranie „Praca KSE” prezentowane są dane o bieżącej produkcji energii elektrycznej, aktualnym zapotrzebowaniu na moc, a także wielkość fizycznych przepływów energii między Polską a sąsiednimi krajami. Dzięki Kompasowi można również w łatwy sposób sprawdzić wielkości produkcji energii elektrycznej przez poszczególne rodzaje źródeł (w procentach oraz MWh). To odpowiedź na sygnały użytkowników, którzy prosili o wprowadzenie nowych funkcjonalności w aplikacji.
- Zgodnie z obowiązującym od 2007 r. prawem (tzw. zasadą TPA: Third Party Access), odbiorcy końcowi mają swobodę wyboru sprzedawcy energii elektrycznej i gazu. Prezes URE prowadzi monitoring zmian sprzedawców energii elektrycznej w dwóch grupach odbiorców: klientów indywidualnych (grupy G) i biznesowych (A, B, C).
- Informacje i statystyki dotyczące zmian sprzedawcy energii są systematycznie zamieszczane na stronie internetowej URE.
- Dane dotyczące zmian sprzedawcy pochodzą z przeprowadzanej przez URE „Ankiety dotyczącej informacji o odbiorcach, którzy zmienili sprzedawcę oraz postępach prac nad Generalnymi Umowami Dystrybucyjnymi (GUD) oraz Generalnymi Umowami Dystrybucyjnymi dla Usługi Kompleksowej (GUD-K)”.
- Grupy A i B stanowią odbiorcy zasilani z sieci wysokiego i średniego napięcia i są to tzw. odbiorcy przemysłowi, natomiast do grupy C należą odbiorcy przyłączeni do sieci niskiego napięcia, pobierający energię elektryczną dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, tzw. odbiorcy biznesowi.
Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
