Rada Ministrów 8 grudnia 2023 r. przyjęła projekty ustaw złożone przez Ministra Klimatu i Środowiska, które dotyczą nowelizacji przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, a także ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.
Za sprawą nowelizacji przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw rząd chce wspomóc przedsięwzięcia sprzyjające środowisku, prowadzone zarówno na szczeblu centralnym, jak i samorządowym. Dotyczy to w szczególności działań w obszarze: adaptacji do zmian klimatu, poprawy jakości powietrza oraz usprawnienia systemu zarządzania emisjami.
W ramach projektowanych rozwiązań dot. nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska:
- Wzmocniona zostanie transformacja ekologiczna i klimatyczna miast.
Miasta o liczbie mieszkańców równej i większej niż 20 tys. będą opracowywały plan adaptacji do zmian klimatu. Kwestia adaptacji do zmian klimatu zostanie uwzględniona także w dokumentach o charakterze strategicznym, w tym dotyczących planowania przestrzennego miast. W ramach środków unijnych zaprogramowano system finansowania działań adaptacyjnych miast.
- Budżety obywatelskie staną się bardziej „zielone”.
W budżetach obywatelskich wyodrębnione zostaną środki przeznaczone wyłącznie na projekty związane z ochroną miejskiego środowiska przyrodniczego. Ich realizacja ma prowadzić do zwiększenia powierzchni biologicznie czynnej oraz retencji wód opadowych i roztopowych.
- Wprowadzone zostaną dodatkowe mechanizmy, wpierające realizację przedsięwzięć proekologicznych w miastach. Dotyczy to także pozostałych obszarów kraju, w których stwierdzane są przekroczenia poziomów dopuszczalnych i docelowych dla substancji objętych systemem monitoringu jakości powietrza.
Z 3 do 4 lat wydłużony zostanie czas na przygotowanie aktualizacji programów ochrony powietrza, co pozwoli administracji samorządowej zwiększyć skuteczność działań naprawczych w ramach obowiązujących programów ochrony powietrza.
Uatrakcyjnione zostaną warunki programu „Stop Smog” (poprzez zwiększenie średniego kosztu realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego, zmniejszenie wymagań polegające na rezygnacji z obowiązku spełnienia warunku dotyczącego stanu majątkowego wnioskodawcy oraz umożliwienie dostosowania zawartych już umów do nowych, korzystniejszych warunków finansowych), a także programu priorytetowego „Czyste Powietrze” (poprzez doprecyzowanie oraz usprawnienie regulacji dotyczących wnioskowania w ramach programu i wydawania zaświadczeń o dochodach). W ramach tych programów można ubiegać się o dofinansowanie wymiany urządzeń wysokoemisyjnych na niskoemisyjne, przyłączenia do sieci ciepłowniczej, elektroenergetycznej lub gazowej oraz kompleksowej termomodernizacji jednorodzinnych budynków mieszkalnych.
- Bezodpływowe zbiorniki na wody opadowe lub wody roztopowe zostaną zwolnione z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Dzięki temu osoby fizyczne bez decyzji o pozwoleniu na budowę i zgłoszenia będą mogły zainstalować zbiorniki na deszczówkę do 5m3, a od 5 do 15 m3 wymagane będzie tylko zgłoszenie.
Natomiast, rozwiązania projektowane w ramach ustawy o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych zakładają rozszerzenie katalogu obowiązków publikacyjnych ministra właściwego do spraw klimatu, dotyczących rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla w Polsce (systemu EU ETS). Mają one na celu zwiększenie przejrzystości funkcjonowania systemu.
W ramach projektowanych rozwiązań dot. nowelizacji ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych:
- Obowiązki publikacyjne ministra właściwego do spraw klimatu uzupełnione zostaną o następujące informacje:
- łączną liczbę wydanych (bezpłatnych) uprawnień do emisji,
- łączną liczbę uprawnień do emisji sprzedanych na aukcji,
- całkowitą wielkość emisji.
- Minister wykorzysta dane, którymi już dysponuje.
Konieczne będzie pozyskanie od Krajowego ośrodka bilansowania i zarządzania emisjami zbiorczej informacji o wielkości emisji w danym roku.
Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
