Prezes Urzędu Regulacji Energetyki opublikował dwie informacje na temat tzw. kosztów osieroconych, powstałych po rozwiązaniu kontraktów długoterminowych na sprzedaż mocy i energii elektrycznej, które zawierane były przez operatora systemu przesyłowego z wytwórcami:
- Informacja nr 43/2023 w sprawie wysokości zaktualizowanych na 2024 r. kwot kosztów osieroconych[1],
- Informacja nr 44/2023 w sprawie korekt kosztów osieroconych i korekt kosztów na pokrycie kosztów zużycia odebranego i kosztów nieodebranego gazu ziemnego na 2022 r.[2].
Kwota środków publicznych przekazanych trzem funkcjonującym w programie wytwórcom za 2022 r. wyniosła 82,4 mln zł. Natomiast w 2024 r. całkowita kwota dotacji z budżetu państwa dla dwóch pozostających w programie podmiotów (tj. Zespołu Elektrowni Pątnów – Adamów – Konin oraz Elektrociepłowni Zielona Góra), wyniesie niecałe 102,4 mln zł. W latach 2008-2022 przekazano wytwórcom łącznie 17,5 mld zł środków publicznych w ramach tego programu.
Program pokrywania tzw. kosztów osieroconych jest programem pomocy publicznej dla wytwórców energii, którzy w 2007 r. zgodzili się na przedterminowe rozwiązanie umów długoterminowych na sprzedaż sprzedaży mocy i energii elektrycznej zawartych z operatorem systemu przesyłowego – spółką Polskie Sieci Elektroenergetyczne. Program ten został dopuszczony do stosowania przez Komisję Europejską.
Wypłata rekompensat z tytułu kosztów osieroconych pokrywana jest ze środków zgromadzonych przez PSE z tzw. opłaty przejściowej będącej jedną ze składowych rachunków płaconych przez odbiorców energii elektrycznej. Środki te za pośrednictwem Zarządcy Rozliczeń są następnie przekazywane wytwórcom energii.
***
- Na podstawie ustawy z 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów poniesionych przez wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (zawartych latach 1994-1998 ze spółką PSE), które nie mogły być realizowane na europejskim, zliberalizowanym rynku energii elektrycznej, uruchomiony został program pomocy publicznej, który miał ułatwić wytwórcom działanie na rynku konkurencyjnym.
- Ustawa o rozwiązaniu KDT określa zasady udzielania pomocy publicznej.
- Ustawa ta przewiduje również możliwość pokrywania kosztów gazu ziemnego, którego dostawy do jednostek opalanych gazem ziemnym objęte są umowami długoterminowymi i zawierają formułę take or pay.
- Ustawa o rozwiązaniu KDT nakłada na Prezesa URE szereg obowiązków związanych z rozliczaniem pomocy publicznej. Regulator m.in. ustala dla poszczególnych wytwórców korzystających z systemu wysokość korekty rocznej kosztów osieroconych.
[1] Informacja publikowana na podstawie art. 24 ust. 4 ustawy z 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (Dz. U. z 2022 poz. 311).
[2] Informacja publikowana na podstawie art. 30 ust.1 oraz art. 46 ust. 1 ww. ustawy o KDT.
Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
