Polska zajmuje trzecie miejsce w Europie pod względem ilości wyprodukowanego ciepła. Ciepłownictwo systemowe obejmuje ok. 24% rynku ciepła i trafia do ponad 15 mln Polaków, których domy są przyłączone do sieci ciepłowniczych. O wykorzystaniu potencjału geotermalnego Polski – obejmującego niemal połowę obszaru kraju – mówiła Minister Klimatu i Środowiska Anna Moskwa podczas konferencji naukowej 17 kwietnia 2023 r. w Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. W wydarzeniu wziął również udział Wiceminister Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio.
– Rozwój geotermii jako jednego z odnawialnych źródeł energii jest jednym z celów Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. – mówiła Minister Anna Moskwa.
Podstawową dziedziną wykorzystania energii geotermalnej w Polsce jest ciepłownictwo sieciowe. W Polsce instalacje geotermalne dostarczające ciepło do systemu ciepłowniczego działają w siedmiu lokalizacjach: Mszczonów, Poddębice, Podhale, Pyrzyce, Stargard, Uniejów oraz od 2022 Toruń. Rozwój ciepłownictwa systemowego opartego na rozwiązaniach geotermalnych jest prognozowany w projekcie Strategii dla ciepłownictwa do 2030 r. z perspektywą do 2040 r. Jako źródła stabilne i odnawialne, jednostki geotermalne są systemami efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego, zwiększają udział OZE, pozwalają na oderwanie cen ciepła od cen surowców energetycznych oraz uprawnień do emisji CO2, a także redukują emisję zanieczyszczeń powietrza.
Szefowa Resortu Klimatu podkreślała duże możliwości zagospodarowania ciepła z wód termalnych w Polsce w stopniu adekwatnym do posiadanych zasobów oraz do korzyści wynikających z jej zastosowania.
– Rozwój energii geotermalnej jest bardzo ważnym obszarem w transformacji energetycznej i ciepłowniczej. To kierunek, który zapewnia lokalne bezpieczeństwo enegetyczne. Geotermia to stałe źródło ciepła, które powinniśmy nauczyć się wykorzystywać – akcentował Wiceminister Piotr Dziadzio.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska podejmuje inicjatywy i aktywnie działa na polu zwiększenia wykorzystania energii geotermalnej w Polsce, w tym w ostatnich latach głównie na cele ciepłownicze gmin i miast. Dzięki licznym programom wsparcia trend zainteresowania wykorzystaniem geotermii przez gminy i miasta rośnie. Podejmowane są działania skutkujące efektywnym wsparciem przedsiębiorstw ciepłowniczych m. in. w obszarze rozwoju geotermii. Uruchomiono programy wsparcia geotermii „Polska Geotermia Plus” (600 mln zł) oraz „Udostępnianie wód termalnych w Polsce” (ostatnio zwiększony z 300 do 480 mln zł), który ma na celu rozpoznanie złóż termalnych w celu ich energetycznego wykorzystania.
W pierwszej transzy programu „Udostępnianie wód termalnych w Polsce” Narodowy Fundusz Ochrony i Środowiska sfinansował kwotą 229,2 mln zł wykonanie otworów geotermalnych w 15 miejscowościach na terenie całego kraju: Otwocku, Żyrardowie, Wołominie i Piastowie (woj. mazowieckie), Gnieźnie i gminie Wągrowiec (woj. wielkopolskie), Inowrocławiu i Gąsawie, (woj. kujawsko-pomorskie), Łowiczu (woj. łódzkie), Jasienicy (woj. śląskie), Smykowie (woj. świętokrzyskie), Dębnie (woj. zachodniopomorskie) oraz Oławie, Trzebnicy i Głuszycy (woj. dolnośląskie). Dzięki finansowemu wsparciu, które niemal w 100 proc. pokryło koszty inwestycji, możliwe było poszukiwanie i rozpoznanie wód termalnych oraz opracowanie dokumentacji hydrogeologicznych dla tych lokalizacji. Przedsięwzięcia te pozwolą zbadać i ocenić zasoby wód termalnych, które mogą stać się lokalnymi zasobami dla produkcji energii cieplnej, a nawet docelowo elektrycznej.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska opracowało „Wieloletni Program Rozwoju Wykorzystania Zasobów Geotermalnych w Polsce”. To mapa drogowa rozwoju geotermii do 2040 r., z perspektywą do 2050 r. Potencjał do rozwijania geotermii (nisko- i średniotemperaturowej), może znajdować się nawet na 60-80% terytorium Polski. Samorządy są coraz bardziej zainteresowanie badaniem złóż wód termalnych i chcą wykorzystywać potencjał czystego, odnawialnego źródła energii. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG – PIB) wydaje w tym celu gminom opinie w zakresie występowania i możliwości zagospodarowania wód termalnych we wskazanych lokalizacjach. W opinii zawarte są m.in. informacje o stratygrafii warstwy wodonośnej, przewidywanej szacunkowej głębokości otworu, wydajności, temperaturze i mineralizacji wód termalnych. Ponadto, w opinii wskazuje się zauważone na tym etapie najpoważniejsze konflikty mogących uniemożliwiać realizację inwestycji geotermalnej oraz dokonano oceny potencjału geotermalnego, w szczególności dla wykorzystania w ciepłownictwie.
Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
