Rynek mocy ma gwarantować bezpieczeństwo dostaw energii zapewniając dostępność mocy na poziomie pozwalającym na pokrycie zapotrzebowania oraz utrzymanie odpowiedniego poziomu rezerw.
Ustawa o rynku mocy[1] wprowadziła w Polsce mechanizm, który zaczął działać z początkiem 2021 r. i który ma zapobiegać nieplanowanym przerwom w dostawach prądu do odbiorców. Polega on na tym, że dostawcy mocy zobowiązują się pozostawać w gotowości do dostarczenia określonej mocy elektrycznej do systemu elektroenergetycznego i udostępnić określoną moc elektryczną bądź obniżyć jej pobór w okresach zagrożenia, na wezwanie operatora systemu przesyłowego – czyli Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE). Jest to tzw. obowiązek mocowy. Dostawcę mocy wybiera się w wyniku aukcji, których przedmiotem nie są dostawy energii, a obowiązek mocowy.
Obowiązek mocowy realizuje się za wynagrodzeniem proporcjonalnym do zakontraktowanej mocy (wypłaca go państwowa spółka: Zarządca Rozliczeń), a pochodzi on z płaconej przez wszystkich odbiorców prądu tzw. opłaty mocowej. Ustawodawca zastosował także system kar, który ma gwarantować wysoką dyspozycyjność jednostek rynku mocy objętych umową mocową.
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wyliczył[2], że jednostkowa stawka kary za niewykonanie obowiązku mocowego na rok 2022 wynosi 4 437,68 zł/MWh.
***
- Jednostkowa stawka kary na 2021 r. została wyliczona przez operatora systemu przesyłowego, który organizuje aukcje rynku mocy – PSE. Nowelizacja ustawy o rynku mocy przeniosła tę kompetencję na Prezesa URE.
- W 2021 rok stawka ta wynosiła 4 263,47 zł/MWh.
- Do obliczenia jednostkowej stawki kary wykorzystane zostały dane opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny za 2020 r., tj. wartość produktu krajowego brutto w Polsce określoną w cenach bieżących oraz ilość zużywanej energii elektrycznej, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie wykonania obowiązku mocowego[3].
- Koszt rynku mocy w 2021 r. wyniósł 5,4 mld zł. Wysokość obowiązków mocowych zakontraktowanych w aukcjach na 2022 r. wynosi natomiast 5,3 mld zł.
- Dostawcami mocy mogą być:
- jednostki redukcji zapotrzebowania – podmioty lub grupy podmiotów zdolne do ograniczenia poboru energii z sieci poprzez wykorzystanie sterowanego odbioru lub swoich jednostek wytwórczych – np. zakład przemysłowy, który w okresie zagrożenia ograniczy zapotrzebowanie na moc z systemu, uruchamiając agregaty prądotwórcze,
- jednostki wytwórcze – podmioty uprawnione do dostarczania energii elektrycznej do sieci – np. elektrownie lub elektrociepłownie,
- magazyny energii.
- Więcej informacji o rynku mocy na stronie regulatora oraz Polskich Sieci Elektroenergetycznych.
[1] Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (Dz. U. z 2020 r. poz. 247 z nast. zm.).
[2] Na podstawie art. 59 ust. 2a ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 1854) oraz zgodnie z § 16 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Energii z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie wykonania obowiązku mocowego, jego rozliczania i demonstrowania oraz zawierania transakcji na rynku wtórnym (Dz.U z 2018 r., poz. 1455.
[3] Rozporządzenia Ministra Energii z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie wykonania obowiązku mocowego, jego rozliczania i demonstrowania oraz zawierania transakcji na rynku wtórnym (Dz.U z 2018 r., poz. 1455).
Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
