Kontekst aktualizacji strategii
Aktualizacja Strategii jest podyktowana koniecznością dostosowania zasad monitorowania rynku bilansującego do zmian wynikających z wdrożenia pierwszego etapu reformy rynku bilansującego, tzw. Kamienia Milowego 1 – KM1. Reforma rynku bilansującego ma na celu dostosowanie zasad funkcjonowania tego rynku do nowych regulacji, w tym głównie prawa wspólnotowego. Zakres reformy określono w Polskim Planie Wdrażania, przyjętym 14 maja 2020 r. przez Komitet do Spraw Europejskich. KM1 reformy rynku bilansującego, wdrożony 1 stycznia 2021 r., wprowadził m. in.:
- Możliwość aktywnego udziału w rynku bilansującym jednostkom innym niż JWCD,
- Możliwość aktualizacji ofert bilansujących w ramach rynku bilansującego dnia bieżącego,
- Rezygnację z części usług systemowych kontraktowanych przez OSP,
- Dostosowanie konwencji znaków na rynku bilansującym do wymagań rozporządzenia 2017/2195 (EBGL),
- Poprawę mechanizmu wyceny energii bilansującej dostarczonej lub odebranej w ramach zarządzania ograniczeniami systemowymi.
Biuro Monitorowania Rynku Bilansującego przeprowadziło kompleksową analizę rozwiązań wprowadzonych w KM1 obejmującą przegląd katalogu zidentyfikowanych naruszeń REMIT pod kątem potencjalnego wpływu wprowadzonych zmian na możliwość wystąpienia naruszeń oraz skutki ich materializacji. Ponadto przeanalizowano wpływ zmian wprowadzonych w KM1 na dotychczas monitorowane obszary oraz dostosowano algorytmy monitorowania do nowych uwarunkowań, zarówno pod kątem zmian merytorycznych jak i technicznych wynikających z KM1.
Zmiany w obszarach monitorowania
W ramach aktualizacji strategii, przebudowano obszar monitorowania zgłoszeń aktualizacji składników Cen Wymuszonej Dostawy oraz Wymuszonego Odbioru (CWD i CWO). Celem monitorowania tego obszaru jest wykrywanie manipulacji lub ich prób, polegających na ustaleniu składników ceny CWD lub CWO na sztucznym poziomie poprzez:
- opóźnienie zgłoszeń aktualizacji,
- podanie w nich wartości odbiegających od stanu faktycznego,
- bezzasadne odrzucenie zgłoszenia aktualizacji przez PSE S.A.
W monitorowaniu uwzględniono zmiany wprowadzone w procesie aktualizacji składników cen w KM1. Najważniejsze z nich to:
- wyznaczanie CWD i CWO przez PSE S.A. na podstawie danych o kosztach składowych przekazywanych przez Wytwórców,
- uwzględnienie w katalogu kosztów nowych kategorii (np. kosztów systemów wsparcia) oraz dostosowanie ich do różnych typów jednostek wytwórczych,
- wprowadzenie obowiązku okresowej aktualizacji składników kosztowych cen CWD i CWO, w oparciu o wykonane koszty.
W ramach bieżącego monitorowania obszaru, każde ze zgłoszeń aktualizacji przekazanych do PSE S.A. jest analizowane pod kątem dochowania terminów jego złożenia oraz przedstawianych w nim wartości składników cen CWD i CWO. Analiza składników cen, prowadzona jest w sposób benchmarkowy dla JW o podobnym charakterze. W przypadku odrzucenia zgłoszenia przez PSE S.A., monitorowanie podlega na analizie uzasadnienia odrzucenia wniosku oraz potwierdzeniu przesłanek odrzucenia zgłoszenia.
W innych obszarach objętych bieżącym monitorowaniem, wprowadzono szereg modyfikacji mających na celu uwzględnienie zmian wynikających z KM1. Obejmowały one w szczególności dostosowanie wewnętrznych algorytmów stosowanych przez Biuro Monitorowania RB do zmienionych uwarunkowań, np. uwzględnienie nowej konwencji znaków, zmienionej struktury podmiotowej.
Ponadto w ramach aktualizacji strategii dokonano zmian niezwiązanych bezpośrednio z wdrożeniem KM1, w następujących obszarach:
- W obszarze monitorowania wykorzystania informacji wewnętrznej, monitorowanie bieżące poszerzono o identyfikację transakcji handlowych zgłoszonych do PSE S.A., które mogły zostać wykonane przed opublikowaniem informacji wewnętrznej (komunikatu Urgent Market Message – UMM),
- W obszarze monitorowania poprawności publikacji danych przez Operatora Systemu Przesyłowego, poszerzono zakres bieżącego monitorowania.
Poniżej przedstawiono listę obszarów objętych bieżącym monitorowaniem zgodnie ze Strategią monitorowania Biura Monitorowania RB Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A.
Aktualna lista obszarów monitorowania bieżącego
- Wykorzystanie informacji wewnętrznej ma na celu wykrywanie nadużyć polegających na zawieraniu transakcji na RB z wykorzystaniem informacji wewnętrznej, w szczególności w zakresie przedłużenia lub skrócenia czasu remontu jednostki wytwórczej oraz zgłaszanych, z celowym opóźnieniem, komunikatów UMM (ang.).
- Monitorowanie poprawności składników cen CWD i CWO oraz cen za uruchomienie jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych. Zakres monitorowania został opisany w pierwszej części niniejszej informacji.
- Zabezpieczenia finansowe na rynku bilansującym, tj. monitorowanie nadużyć polegających na wykorzystaniu zasad uzupełniania zabezpieczeń na RB do osiągnięcia nieuzasadnionych korzyści;
- Dotrzymanie dyscypliny ruchowej jednostek wytwórczych aktywnych (JGWa);
- Monitorowanie nietypowych transakcji na RB, tj. monitorowanie nadużyć polegających na zastosowaniu praktyki wash-trade, wykorzystania informacji wewnętrznych do zawierania korzystnych transakcji na RB oraz wykorzystania mechanizmów RB do zawierania transakcji sprzecznych z podstawową funkcją RB jako rynku technicznego.
- Wycofanie fizyczne, tj. monitorowanie nadużyć polegających na ustalaniu cen na RB na nieuzasadnionym poziomie poprzez zgłoszenie niedyspozycyjności mocy wytwórczych.
- Transmission capacity hoarding, tj. niewykorzystanie zaalokowanych zdolności przesyłowych na połączeniach międzysystemowych, na których PSE S.A. prowadzi przetargi na zdolności przesyłowe, czyli na połączeniu PSE S.A. i NEK UKRENERGO.
- Obszar Monitorowania poprawności publikacji danych przez Operatora Systemu Przesyłowego, tj. wysyłania fałszywych lub wprowadzających w błąd sygnałów dot. rynku bilansującego poprzez błędne publikacje informacji rynkowych przez PSE S.A.
- Monitorowanie procesu zakupu energii elektrycznej przez PSE S.A. na pokrycie strat w sieci przesyłowej ma na celu wykrywanie naruszeń polegających na zawieraniu przez PSE S.A. transakcji na TGE z wykorzystaniem informacji wewnętrznych, w szczególności niedostępnych publicznie informacji dotyczących rynku bilansującego i informacji nt. stanu KSE.
Jednocześnie informujemy, że powyższa lista nie wyczerpuje katalogu wszystkich możliwych naruszeń art. 3 i 5 REMIT w odniesieniu do rynku bilansującego. Biuro Monitorowania Rynku Bilansującego prowadzi również analizy w innych obszarach nieujętych w powyższym wykazie, a które mogą stanowić potencjalne źródło Naruszeń REMIT.
Dodatkowe informacje na temat monitorowania rynku bilansującego są dostępne na stronie internetowej PSE www.pse.pl/obszary-dzialalnosci/rynek-energii/monitorowanie-rynku-bilansujacego.
W przypadku pytań dotyczących kwestii monitorowania rynku bilansującego lub obserwacji dotyczących podejrzanych zachowań rynkowych zachęcamy do kontaktu mailowego z Biurem Monitorowania: bm@pse.pl.
Źródło: Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.
