Transformacja energetyki konwencjonalnej stała się faktem. Strategia Europejskiego Zielonego Ładu obliguje sektor elektroenergetyczny, oparty na węglu, do wprowadzania znaczących zmian i realizacji projektów zeroemisyjnych. Proces transformacji rozpoczął się również w spółce PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, która jest największym w kraju wytwórcą energii elektrycznej ze źródeł konwencjonalnych, pokrywając zapotrzebowanie systemu elektroenergetycznego na poziomie 31%. Obecnie PGE GiEK aktualizuje strategie dla kompleksów wydobywczo-wytwórczych Turów i Bełchatów.
Transformacja bełchatowskiego oraz turoszowskiego kompleksu musi mieć charakter odpowiedzialny, sprawiedliwy i racjonalny. Zgodnie z planem zagospodarowania złóż, zasoby węgla w bełchatowskiej kopalni zostaną wykorzystane do około 2038 r., natomiast w Turowie do 2044 r. Aby utrzymać rozwiniętą infrastrukturę energetyczną po zakończeniu wydobycia, biorąc pod uwagę ochronę miejsc pracy, spółka PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna już w 2020 r. zintensyfikowała działania związane z opracowywaniem docelowego planu transformacji swoich aktywów.
Plan ten obejmuje kilkudziesięcioletnią perspektywę czasową działalności kompleksów. Jego celem jest nadanie nowego kształtu gospodarczego regionom, w którym spółka prowadzi działalność, zachowując jednocześnie jak najwyższą liczbę miejsc pracy i uwzględniając aspekt zakończenia działalności górniczej. Ponadto, z uwagi na wysoki poziom uzależnienia gospodarki od dostępu do energii niezmiernie ważne jest podejmowanie działań uwzględniających bezpieczeństwo energetyczne kraju. – Transformacja energetyki nie jest jedynie przedsięwzięciem organizacyjnym. Elektrownia Bełchatów odpowiada za około 20%, a Elektrownia Turów za 5% krajowej produkcji energii, dlatego transformacja tych jednostek powinna uwzględniać przede wszystkim zachowanie bezpieczeństwa energetycznego Polski. W drodze do osiągnięcia celów transformacji, kompleksy pozostaną więc kluczowym elementem zapewniającym bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej w obliczu długoterminowych inwestycji nisko i zeroemisyjnych – podkreśla Wioletta Czemiel-Grzybowska, Prezes Zarządu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna
Okres, w którym zarówno Elektrownia Bełchatów, jak i Elektrownia Turów będą produkowały energię może być określony jako czas stabilizacji energetycznej, umożliwiający implementację założeń określonych w Europejskim Zielonym Ładzie. Niezależnie od roli, jaką jest zabezpieczenie niezakłóconych dostaw energii elektrycznej, transformacja kompleksów spółki PGE GiEK już się rozpoczęła.
– W spółce PGE GiEK powołane zostały zespoły robocze ds. transformacji Kompleksu Turów i Bełchatów, które mają na celu przygotowanie koncepcji rozwoju kompleksów górniczo-energetycznych z uwzględnieniem uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych, oraz określenie możliwych do wdrożenia projektów inwestycyjnych – informuje Wioletta Czemiel- Grzybowska.
Bełchatów podjął wyzwanie
W bełchatowskiej elektrowni, jako symboliczny moment rozpoczęcia procesu transformacji uznaje się wyłączenie z eksploatacji bloku nr 1, które nastąpiło 31 maja 2019 r. Ponadto, pod koniec 2019 r. PGE GiEK zrobiła pierwszy krok w kierunku realizacji inwestycji OZE na terenie kompleksu. Spółka podpisała wówczas z PGE Energią Odnawialną umowę o współpracy przy budowie instalacji fotowoltaicznych o powierzchni blisko 100 ha przy Elektrowni Bełchatów. Planowana inwestycja fotowoltaiczna pozwoli zwiększyć moc zainstalowaną OZE w Grupie PGE nawet o 60 MW. Kolejnym ważnym, już realizowanym projektem, który uruchomił proces transformacji infrastrukturalnej i biznesowej kompleksu bełchatowskiego, jest budowa Instalacji Termicznego Przetwarzania Odpadów z Odzyskiem Energii (ITPOE).
PGE GiEK w swojej wizji dotyczącej przyszłości kompleksu bełchatowskiego uwzględnia także wykorzystanie potencjału OZE (wiatr, fotowoltaika), a także innowacyjnych technologii magazynów energii, czy też możliwości termicznego przekształcania odpadów komunalnych. Przy pełnym wykorzystaniu potencjału OZE i ITPOE, moc zainstalowana w kompleksie bełchatowskim osiągnie poziom ok. 6,7%, a produkcja energii elektrycznej jedynie ok. 1,5% stanu z 2018 r. Dlatego w celu optymalnego wykorzystania istniejącej infrastruktury przesyłowej wysokich napięć, dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski oraz uwzględniając specyfikę rejonu bełchatowskiego, transformacja powinna również uwzględniać budowę niskoemisyjnych, wielkoskalowych i stabilnych źródeł energii.
Koncepcja transformacji bełchatowskiego kompleksu górniczego-energetycznego zakłada również rozwój innych gałęzi przemysłu. Wśród nich są np. innowacyjne technologie w branżach chemicznej czy paliwowej. Dodatkowym impulsem dla regionu byłoby wykorzystanie synergii technologicznych i stworzenie na potrzeby innowacyjnych technologii z wykorzystaniem startup’ów ośrodka akademicko-przemysłowego.
Transformacja Turowa
Choć energetyczny kompleks turoszowski jest mniejszy od bełchatowskiego, a zakończenie produkcji energii w Elektrowni Turów planuje się na 2044 rok, również w tej części Polski trwają intensywne przygotowania i działania zmierzające do określenia projektów możliwych do realizacji w zakresie energetyki nisko i zeroemisyjnej.
Opracowywana koncepcja docelowej transformacji kompleksu będzie wpisywać się w kierunki zawarte w przedstawionej przez Ministerstwo Klimatu Polityce Energetycznej Polski do 2040 i będzie stanowić komponent procesu dekarbonizacji polskiego sektora z zachowaniem idei zrównoważonego rozwoju.
W tej kwestii opracowany został m.in. zestaw przedsięwzięć przewidywanych do realizacji po zakończeniu eksploatacji węgla w KWB Turów, który po uzgodnieniu z pozostałymi liniami biznesowymi PGE zostanie przekazany do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego. Jednocześnie PGE oraz PGE GiEK współpracują z Urzędem Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego w zakresie udostępnienia danych do przygotowania Planu Sprawiedliwej Transformacji Powiatu Zgorzeleckiego.
Jednym z elementów przygotowań prowadzonych przez PGE Polską Grupę Energetyczną do transformacji energetycznej regionu zgorzeleckiego jest aktywizacja działań Południowo-Zachodniego Klastra Energii PGE. Klaster utworzony został w 2017 r. z inicjatywy PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, a w jego skład wchodzą m.in. Kopalnia i Elektrownia Turów oraz lokalne samorządy i przedsiębiorcy. Jego głównym celem jest poprawa lokalnego bezpieczeństwa energetycznego, zapewnienie uzyskania efektywności ekonomicznej oraz poprawienie stanu środowiska naturalnego, zwłaszcza jakości powietrza. Ponadto, Klaster będzie pracował nad założeniami programu transformacji regionu, a także weźmie aktywny udział w procesie przekwalifikowania i kształcenia pracowników kompleksu Turów dla nowych gałęzi gospodarki.
Materiał przygotowany we współpracy z PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna
Źródło: Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych
