Współpraca energetyczna, w tym realizacja projektu budowy gazociągu GIPL, synchronizacja systemów elektroenergetycznych państw bałtyckich z systemem Europy kontynentalnej przez Polskę, rozwój offshore oraz polityka klimatyczna to główne tematy spotkania Ministra Klimatu Michała Kurtyki z ministrem energii Litwy Žygimantasem Vaičiūnasem. Rozmowy, przeprowadzone w ramach polsko-litewskich konsultacji międzyrządowych pod przewodnictwem premierów obu krajów, odbyły się 17 września 2020 r. w Wilnie.
Jak podkreślił minister Kurtyka polityka energetyczna pozostaje bardzo ważnym elementem dwustronnych stosunków polsko-litewskich.
– Cieszymy się, że kraje bałtyckie i Litwa wykazują taką determinację, aby pomyślnie zakończyć proces synchronizacji systemów elektroenergetycznych. Polska w pełni popiera te wysiłki. Finalizacja tego projektu i budowa Harmony Link znacząco zwiększą bezpieczeństwo energetyczne regionu poprzez zmniejszenie naszej zależności od krajów trzecich. Konieczne jest zaprzestanie transgranicznych zdolności przesyłowych po zakończeniu procesu synchronizacji, co zostało już uzgodnione przez Polskę, kraje Bałtyckie i KE w harmonogramie realizacji politycznej synchronizacji zawartym w czerwcu 2019 r. Dzięki staraniom i determinacji ministra Vaičiūnasa, realizacja mapy drogowej i przebudowa transgranicznych zdolności przesyłowych jest bliższa niż kiedykolwiek – powiedział Minister Klimatu Michał Kurtyka.
Szef resortu klimatu zaznaczył również, że Polska podziela stanowisko Komisji, że Europejski Zielony Ład jest jednym z filarów unijnej strategii wyjścia z kryzysu związanego z COVID-19.
– Istnieją jednak różne punkty wyjścia państw członkowskich. Dlatego niezbędne jest odpowiednie wsparcie ze strony Unii Europejskiej na drodze do osiągnięcia neutralności klimatycznej – zauważył.
– Liczymy na współpracę z Litwą w zakresie europejskiego prawa klimatycznego. Naszym priorytetem jest utrzymanie roli Rady Europejskiej w wyznaczaniu kamieni milowych polityki klimatycznej UE – dodał.
Jak przypomniał Michał Kurtyka, minister klimatu, zgodnie z projektem „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.” w krajowym miksie energetycznym coraz większą rolę odgrywać będą źródła odnawialne, co umożliwi przede wszystkim rozwój morskich farm wiatrowych (po 2025 r.).
– Korzystając z okazji, chcę podziękować Litwie za współpracę w negocjacjach projektu Deklaracji Bałtyckiej na rzecz Morskiej Energetyki Wiatrowej, którą wspólnie z krajami z regionu Morza Bałtyckiego będziemy mogli podpisać 30 września w Szczecinie podczas konferencji „Pomeranian Offshore Wind Conference” – powiedział.
Minister energii Žygimantas Vaičiūnas podkreślił, że w krótkim czasie strategiczne partnerstwo z Polską zaowocowało konkretnymi i wymiernymi rezultatami w projekcie synchronizacji, który rozwinął się nieodwracalnie i jest realizowany z sukcesem.
– Mamy jasny plan działania dotyczący tego, co będziemy robić do 2025 r., kiedy państwa bałtyckie odłączą się od systemu rosyjskiego. Obie strony oczekują obecnie na decyzję Komisji Europejskiej w sprawie finansowania największego projektu synchronizacji – morskiego połączenia Harmony Link. Powinno to nastąpić na początku października, a prace nad tym projektem postaramy się przyspieszyć – zaznaczył.
– Stanowisko Litwy w sprawie elektrowni atomowej w Ostrowcu jest konsekwentne i niezmienne – stwarza ona zagrożenie dla naszego bezpieczeństwa narodowego, a Litwa nie będzie kupować produkowanej tam energii elektrycznej. Łotwa i Estonia podjęły tę samą decyzję polityczną. Wsparcie ze strony Polski w kontekście przestrzegania wymogów dotyczących bezpieczeństwa jądrowego jest dla nas bardzo ważne – dodał minister Vaičiūnas.
Źródło: Ministerstwo Klimatu
