Na stronach portalu CIRE 1.09.2020 r. został opublikowany raport pt. „Wymiana międzynarodowa energii elektrycznej” (dalej „raport”), autorstwa mgr. inż. Dawida Chudego oraz prof. dr. hab. Władysława Mielczarskiego z Politechniki Łódzkiej (https://www.cire.pl/item,203519,2,0,0,0,0,0,raport-wymiana-miedzynarodowa-energii-elektrycznej.html). Raport zawiera niepoprawne lub nieprecyzyjne informacje mogące wprowadzać w błąd podmioty działające na rynku energii elektrycznej.
PSE S.A. udzieliły konsultacji jednemu z autorów raportu w zakresie technicznych oraz prawnych aspektów udostępniania zdolności wymiany międzysystemowej. Wyniki konsultacji zostały odzwierciedlone w sprawozdaniu z konsultacji. Nie zostały jednak w odpowiednim zakresie uwzględnione w raporcie. Autorzy nie wyjaśnili ani w raporcie, ani przed jego publikacją, fundamentalnych rozbieżności pomiędzy treściami zaprezentowanymi w raporcie a informacjami uzyskanymi od PSE S.A.
W związku z powyższym PSE S.A. oświadczają, że nie firmują raportu ani marką PSE S.A., ani wiedzą przedstawicieli PSE S.A. przywołanych w raporcie.
PSE S.A., kierując się celem przekazywania uczestnikom rynku energii elektrycznej rzetelnych informacji o funkcjonowaniu krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE) i rynku energii elektrycznej, przedstawiają poniżej wyjaśnienia odnośnie do najistotniejszych spośród zagadnień poruszonych w raporcie, dotyczących funkcjonowania KSE.
Wielkości udostępnianych przepustowości połączeń transgranicznych
- Obowiązki Polski w zakresie udostępniania przepustowości połączeń transgranicznych nie wynikają z Rozporządzenia (UE) 2018/1999, wprowadzającego współczynnik interconnectivity. Obowiązki te określa Rozporządzenie (UE) 2019/943, zgodnie z którym PSE S.A. są zobowiązane do udostępniania zdolności połączeń transgranicznych. Udostępnione zdolności mogą być wykorzystywane do transgranicznej wymiany energii elektrycznej przez uczestników rynku, w szczególności do jej importu przez spółki zajmujące się obrotem energią elektryczną.
- Współczynnik interconnectivity, wynoszący 10% dla 2020 r. oraz 15% dla 2030 r.:
- dotyczy inwestowania w połączenia transgraniczne, tj. ich rozbudowy, a nie wykorzystywania już istniejących połączeń,
- stanowi cel polityczny nastawiony na eliminowanie „wysp energetycznych” w Unii Europejskiej.
- Udostępnianie przepustowości istniejących połączeń transgranicznych odbywa się na zasadach określonych w Rozporządzeniu (UE) 2019/943, które:
- wprowadza wymóg udostępniania nie mniej niż 70% przepustowości połączeń transgranicznych od dnia 1 stycznia 2020 r.,
- wprowadza wymóg udostępniania maksymalnych, dostępnych ze względu na bieżące warunki pracy sieci, przepustowości połączeń transgranicznych.
- Polska, staraniem Ministerstwa Energii/Klimatu, Urzędu Regulacji Energetyki oraz PSE S.A., uzyskała prawo do stopniowego osiągania celu 70%. Dzięki temu cel 70% jest osiągany według liniowej trajektorii, corocznie rosnącej, w okresie od 2020 r. do końca 2025 r., w tempie od około średnio 20% do 70%.
Wpływ importu na bezpieczeństwo pracy KSE, w tym ciągłość dostaw energii elektrycznej do krajowych odbiorców
- Publikowane dane o funkcjonowaniu KSE jednoznacznie pokazują, że aktualnie gwarantowanie nieprzerwanych dostaw energii elektrycznej do krajowych odbiorców jest możliwe dzięki wykorzystywaniu udostępnianych zdolności przesyłowych do importu energii elektrycznej.
- Historycznie największy ubytek mocy w KSE – w sensie jego wielkości oraz dynamiki – który wystąpił w dniu 22 czerwca 2020 r. został uzupełniony dzięki zaimportowanej energii elektrycznej. W analogicznym przypadku 10 sierpnia 2015 r., pomimo mniejszej dynamiki ubytku mocy, nie udało się uniknąć ograniczeń w dostawach energii elektrycznej do odbiorców. Wtedy, w odróżnieniu do 22 czerwca 2020 r., nie było możliwe skorzystanie z importowanej energii elektrycznej na taką skalę.
- Poza kompensowaniem deficytów mocy krajowych źródeł wytwórczych w celu zaspokajania zapotrzebowania krajowych odbiorców, energia elektryczna z importu zapewnia również ciągłość zasilania tych obszarów Polski, w których nie ma wystarczającej krajowej generacji lub linie energetyczne nie są jeszcze odpowiednio rozbudowane, by w każdych warunkach dosłać tam krajową energię elektryczną. Dotyczy to północnej Polski, gdzie ciągłość dostaw energii elektrycznej do odbiorców jest wspierana przez połączenia ze Szwecją (połączenie SwePol) oraz Litwą (połączenie LitPol), a także obszaru Zamościa i Chełma, który jest wspierany przez połączenie z Ukrainą (linia Zamość – Dobrotwór).
- W związku z powyższym, z perspektywy pracy sieci przesyłowej dla potrzeb zasilania krajowych odbiorców nie występuje negatywne oddziaływanie importu. Wręcz przeciwnie, energia elektryczna importowana przez uczestników rynku aktualnie pomaga gwarantować ciągłość tych dostaw.
- W odniesieniu do pracy elektrowni systemowych import energii elektrycznej może wpływać na zmiany wielkości ich obciążenia, skutkując w określonych przypadkach pogarszaniem ich parametrów technicznych. Istnieją jednak rynkowe środki eliminowania tego zjawiska przez wytwórców. Wytwórcy mogą bowiem pozyskiwać dla swoich źródeł wytwórczych odpowiedni portfel umów sprzedaży energii elektrycznej z krajowymi odbiorcami, zgodny z warunkami technicznymi pracy tych źródeł po stronie elektrowni oraz sieci elektroenergetycznych.
Źródło: Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA
