Business Centre Club, działając na rzecz przedsiębiorców z sektora energetycznego – zarówno wytwórców energii elektrycznej, jak i przedsiębiorstw całego łańcucha dostaw i usług na rzecz budownictwa, rozwoju i modernizowania polskiej energetyki – ze względu zaistniałą sytuację pandemii koronowirusa, zwrócił się do wicepremier i minister rozwoju Jadwigi Emilewicz oraz ministra klimatu Michała Kurtyki o realne działania i wsparcie dla przedsiębiorców z tych branż.
W oparciu o głosy przedsiębiorców oraz naszą ocenę sytuacji, przedstawiamy następujące postulaty w zakresie działań instytucji państwowych:
1. Podjęcie niezbędnych działań, dla jednolitej interpretacji przez jednostki organizacyjne Skarbu Państwa, jak też spółki z udziałem Skarbu Państwa, iż pandemia koronawirusa (SARS-CoV-2) stanowi siłę wyższą w kontekście wykonania zobowiązań umownych.
Wystąpienie pandemii i jej skrajnie negatywny wpływ na wszystkie obszary gospodarki wymaga bezwzględnie jednolitego działania wszystkich uczestników obrotu gospodarczego, w tym Skarbu Państwa oraz spółek Skarbu Państwa, w celu minimalizowania negatywnego wpływu pandemii na realizacje kontraktów, w tym kluczowych inwestycji w sektorze energetycznym, w szczególności projektów „Rynku mocy” i projektów związanych ze spełnieniem wymagań BAT i BREF, których finalizacja jest kluczowa dla utrzymania bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz realizacji zobowiązań wynikających z regulacji Unii Europejskiej.
Okoliczności, które należy rozpatrywać jako wynik pandemii koronawirusa, a których charakteru, przebiegu i skutków nie można obecnie dokładnie przewidzieć, wymagają zastosowania jednoznacznych kryteriów interpretacyjnych.
Nie może ulegać żadnej wątpliwości, iż realizacja zadań inwestycyjnych w energetyce i ochronie środowiska to złożony proces wymagający ścisłego współdziałania Zamawiających z Wykonawcami.
Już obecnie występuje realne ryzyko opóźnień w realizacji działań inwestycyjnych określonych w wieloletnich umowach, w tym również umowach mocowych zawartych przez wytwórców z PSE SA.
W związku z tym jest konieczne przygotowanie rozwiązań legislacyjnych lub też działań faktycznych (zmiany umów), w wyniku których nastąpi wydłużenie terminów na realizacje zobowiązań modernizacyjnych i inwestycyjnych, z uwzględnieniem czasu trwania pandemii oraz dodatkowego okresu niezbędnego na realizacje projektów.
Alternatywnym rozwiązaniem może być zmiana przepisów dotyczących konsekwencji dla stron umowy z tytułu niedotrzymania zobowiązań.\
Istotne jest też wprowadzenie możliwości wycofania się z zobowiązań wynikających z umów mocowych już zawartych, o ile ich wykonanie nie jest możliwe lub wiąże się z nadmierną trudnością.
Podobne postulaty dotyczą dostosowania sektora energetycznego do konkluzji dotyczących najlepszych dostępnych technik (tzw. konkluzji BAT), których termin upływa w połowie przyszłego roku. U większości wytwórców procesy dostosowawcze były na znaczącym etapie zaawansowania, jednakże z uwagi na obostrzenia wynikające z przepisów stanu epidemicznego i konieczność zapewnienia bezpieczeństwa personelowi obsługującemu jednostki wytwórcze, wykonawcy wstrzymali realizację prac modernizacyjnych. Trudno w obecnej sytuacji przewidzieć jak długo potrwają przestoje w realizowanych projektach oraz jak ostatecznie wpłyną na finalny termin dostosowania. Powinno być zatem możliwe czasowe (ok. 6-12 miesięcy) wydłużenie okresu
dostosowawczego w tych przypadkach, gdzie nie jest możliwe zrealizowanie modernizacji w zakładanym terminie.
2. Zachowanie płynności finansowej
Utrzymanie płynności finansowej jest kluczowym czynnikiem przetrwania i dalszej działalności każdego przedsiębiorcy. Dlatego koniecznym jest w naszej ocenie wdrożenie działań pomocnych do utrzymania stabilności ekonomicznej i poprawy płynności finansowej firm. W tym zakresie zgłaszamy następujące
propozycje:
a) zawieszenie płatności split payment
Rozwiązanie to pozwoliłoby na większe wykorzystanie wpływających środków na pokrycie kosztów bieżących.
b) możliwość wykorzystywania środków finansowych znajdujących się na rachunkach VAT
W krótkoterminowym i średnioterminowym horyzoncie czasowe wykorzystanie środków na rachunkach VAT-owskich znacząco poprawiłoby utrzymanie płynności finansowej w firmach. Istnieje duże ryzyko, że pandemia koronawirusa może wpłynąć na zaburzenie płynności finansowej wielu firm, jak również przyczynić się do możliwych bankructw niektórych firm zrzeszonych w IGEOS.
c) wynagrodzenia pracowników i płatności ZUS
Przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 50 pracowników powinny mieć czasowo zawieszone odprowadzenie składek na ZUS. Z uwagi na specyfikę branży, w której dominują projekty o długim terminie realizacji, kryterium powinno opierać się na bieżącej płynności finansowej firm, a nie na kryterium przychodowym.
Powinna też nastąpić wypłata możliwie wysokiej części wynagrodzenia pracownikom, których praca została wstrzymana.
d) dodatkowe środki finansowe
Potrzebne są środki na wsparcie finansowe dotyczące udzielania gwarancji bankowych i poręczeń, wykupu przeterminowanych wierzytelności. Warto również rozważyć pomoc w funkcjonowaniu przedsiębiorstw energetycznych (sprzedawców/OSD) będących podmiotami prowadzącymi rozliczenia zakresie sprzedaży energii elektrycznej i usług dystrybucji, poprzez przekazanie im środków na pokrycie wynikłych z pandemii koronawirusa zaległości w bieżącym regulowaniu zobowiązań przez podmioty gospodarcze.
3. Działania administracji publicznej
Postulujemy, aby zapewnić płynność pracy administracji publicznej oraz instytucji administracyjnych mających wpływ na bieżącą działalność firm oraz planowane inwestycje i prace remontowe dotyczy to w szczególności Inspektoratów Nadzoru Budowlanego, Urzędu Miar, Urzędu Dozoru Technicznego, Państwowej Straży Pożarnej, Państwowej Inspekcji Pracy. Brak odpowiedniej płynności prac tych instytucji często uniemożliwia i zakłóca terminową realizację projektów. Ważne jest również wznowienie prac Krajowej Izby Odwoławczej (KIO). Regularne i szybkie rozpatrywanie spraw w KIO ma duży i bardzo istotny wpływ na funkcjonowanie postępowań przetargowych. Postulujemy również o przyspieszenie terminu wejścia w życie znowelizowanego Prawa
zamówień publicznych z 01.01.2021 r. na inny, wcześniejszy termin.
4. Uproszczenie procedur i czasu rozpatrywania wniosków w ramach tzw. Tarczy Antykryzysowej
Czas pandemii koronawirusa to okres, w którym wszelkie sprawy formalne powinny być proste i przejrzyste, tak aby pomoc trafiła szybko i do wszystkich potrzebujących przedsiębiorców. Z tego względu, wnosimy o maksymalne uproszczenie wszelkich procedur związanych z realizacją pomocy w ramach programów tzw. Tarcz Antykryzysowych.
Jesteśmy przekonani, iż opisane powyżej propozycje i postulaty działań instytucji państwowych są uzasadnione. Ufamy, iż zostaną wzięte pod uwagę czego efektem będą stosowne działania o charakterze faktycznym jak też prawnym co z całą pewnością będzie stanowiło oczekiwane wsparcie dla przedsiębiorców z branży sektora energetycznego.
Źródło: Business Centre Club
