Jeszcze dwa lata temu banki sceptycznie podchodziły do finansowania farm fotowoltaicznych, mając w pamięci złe doświadczenia z inwestycji farm wiatrowych, w ramach których zawiódł system wsparcia tzw. zielonymi certyfikatami. Aktualnie banki powoli otwierają się już na możliwość finansowania budowy farm fotowoltaicznych, które wygrały aukcje OZE. Uważają, że można jeszcze raz uwierzyć w „państwowy system wsparcia”, ale stawiają odpowiednio wysokie wymogi techniczne i jakościowe potwierdzone tzw. „oceną produktywności” w okresie co najmniej 15 lat. Ponadto banki wymagają zagwarantowanego zakupu wyprodukowanej energii na minimum 15 lat, co w przypadku systemu aukcyjnego nie stanowi problemu, natomiast w przypadku umów PPA, jest bardzo dużym wyzwaniem, gdyż umowy takie są zawierane najczęściej na nie dłużej niż 2 lata. Dlatego banki dalej z nieco większą rezerwą pochodzą do finansowania inwestycji „komercyjnych”, które powstają w ramach nowego modelu funkcjonowania farm PV (i wiatrowych) na rynku, czyli tzw. PPA – sprzedaż bezpośrednia wyprodukowanej energii.
Powodem jest fakt, że jest to jeszcze nierozpoznany rynek oraz jak dotychczas, trudno było im przyjąć do analiz wolną od nadmiernego ryzyka prognozę cen energii i taryf (podstawa spłaty kredytu). IEO na bazie doświadczeń wynikających z przygotowywnia analiz produktywności, studiów wykonalności, due diligence oraz prognoz cen hurtowych i taryf opracował statystycznie dane z badań rzeczywistych projektów, wskazując w jakim zakresie projekty różnią się miedzy sobą pod względem atrakcyjności inwestycyjnej.
Ważnym wymaganiem banków jest przedstawienie wiarygodnej prognozy produktywności z farmy fotowoltaicznej, ponieważ wielkość produkcji energii z farmy fotowoltaicznej jest podstawowym parametrem oceny projektów przez banki, gdyż pozwala ocenić wyniki finansowe inwestycji – tym samym wiarygodna prognoza produktywności jest czynnikiem warunkującym otrzymanie finansowania i jego warunki. Wielkość produkcji zależy od wielu czynników, zarówno samej sytuacji projektowej (np. optymalne odległości pomiędzy rzędami modułów) jak i doboru sprzętu. IEO jako rekomendowany wykonawcą takich prognoz, przeprowadził wiele analiz produktywności z farm fotowoltaicznych dla banków ). Bazując na wynikach tych analizach można stwierdzić, że odpowiednie zaprojektowanie farmy fotowoltaicznej, zadbanie o jej otoczenie oraz dobranie odpowiedniego sprzętu, może w znaczny sposób poprawić produktywność. Dla przykładu poniżej przedstawiony zostanie wpływ dwóch czynników na produktywność instalacji fotowoltaicznej:
- Odległości między rzędami (efektem zmian tego parametru jest głównie wielkość samozacieniania się modułów fotowoltaicznych),
- Doboru różnego rodzaju modułów fotowoltaicznych – spośród modułów stosowanych najczęściej na rynku i dostępnych u polskich firm wybrano 10 rodzajów modułów, dla których przeprowadzono analizę produktywności (wybrano moduły o różnej mocy i technologii).
Analizę przeprowadzono dla instalacji o mocy ok. 992 kW, dla tych samych warunków projektowych, lokalizacyjnych (region o wysokim nasłonecznieniu), a sterowano wyłącznie badanymi parametrami.
Wpływ odległości pomiędzy kolejnymi rzędami modułów fotowoltaicznych jest oczywisty – im większa odległość tym produktywność większa, na skutek spadku samozacieniania się rzędów modułów fotowoltaicznych w pewnych porach dnia. Należy jednak wziąć pod uwagę, że wraz ze wzrostem odległości wzrasta powierzchnia zajmowana przez instalację, w związku z czym istotny jest dobór optymalnej odległości.
Wpływ rodzaju zastosowanych modułów fotowoltaicznych na produktywność instalacji fotowoltaicznej pokazuje poniższy wykres. W zależności od wybranego modułu, produktywność z instalacji o mocy ok. 992 kW może wynieść od ok. 1050 kWh/kW do nawet 1120 kWh/kW. Analizie poddano zarówno moduły polikrystaliczne jak i monokrystaliczne o mocy od 275 W do 400 W. W zależności od mocy analizowanego modułu zmieniała się także powierzchnia jaką będzie zajmowała instalacji (w analizie od 1,1 ha do 1,6 ha – jest to powierzchnia zajmowana przez moduły PV, wraz z powierzchnią pomiędzy rzędami, nie wliczono tutaj powierzchni potrzebnej na pozostałą infrastrukturę farmy fotowoltaicznej).
Analizy wskazują, że optymalnie projektując instalację i dobierając odpowiedni sprzęt można zwiększyć produktywność instalacji fotowoltaicznych, a tym samym poprawić wyniki finansowe inwestycji.
W nowej edycji raportu „Rynek Fotowoltaiki w Polsce’2019” przedstawimy także informacje na temat nowego wymagania banków przy ubieganiu się o kredyt, jakim są raporty produktywności instalacji fotowoltaicznych, które wraz z rozpoczęciem finansowania inwestycji fotowoltaicznych przez banki stały się podstawową analizą pozwalającą ocenić projekt pod kątem przyszłych efektów finansowych z inwestycji.
Źródło: Instytut Energetyki Odnawialnej
