Rada Ministrów planuje przyjęcie projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Projekt został opracowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ), a za jego przygotowanie odpowiadają Mikołaj Dorożała – Podsekretarz Stanu i Główny Konserwator Przyrody w MKiŚ oraz Piotr Otawski – Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.
Celem projektu jest usprawnienie procesu modernizacji istniejących elektrowni wiatrowych, czyli tzw. repoweringu – zastępowania starszych turbin nowocześniejszymi, bardziej wydajnymi instalacjami. Rozwiązanie to ma kluczowe znaczenie dla rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce, zwłaszcza w kontekście zbliżającego się demontażu pierwszych turbin wiatrowych zainstalowanych około 2005 roku.
Najważniejsze założenia projektu
Ułatwienia dla inwestorów: Obecnie brak jest przepisów umożliwiających sprawne przeprowadzenie repoweringu. Projektowane zmiany mają na celu stworzenie preferencyjnych warunków dla inwestycji polegających na rozbudowie, przebudowie lub montażu instalacji wiatrowych, które obecnie kwalifikują się do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko i zlokalizowane są poza formami ochrony przyrody.
Zwolnienie z decyzji środowiskowej: Projekt przewiduje, że inwestycje związane z repoweringiem będą zwolnione z obowiązku uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów:
- Zwiększenie mocy maksymalnie o 30%.
- Brak zwiększenia liczby turbin oraz ich relokacji o więcej niż 250 m od obecnej lokalizacji.
- Łączna moc instalacji po modernizacji nie przekroczy 100 MW – jest to próg, powyżej którego inwestycje kwalifikują się jako mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko.
Korzyści dla administracji i środowiska: Wprowadzenie tych rozwiązań przyczyni się do zmniejszenia liczby postępowań administracyjnych prowadzonych przez regionalnych dyrektorów ochrony środowiska, co usprawni proces inwestycyjny i ograniczy obciążenie administracyjne.
Współczynnik wykorzystania mocy pierwszych turbin wynosił 20-26%, a nowoczesne turbiny osiągają 35%, co stanowi wzrost o 15 punktów procentowych. Nowe turbiny zapewnią większą stabilność produkcji energii, działając przy niższych prędkościach wiatru.
Repowering nie zwiększy liczby elektrowni wiatrowych, wręcz przeciwnie. W większości przypadków liczba elektrowni wiatrowych ulegnie zmniejszeniu. Starsze elektrownie zlokalizowane na danym obszarze zostaną zastąpione mniejszą liczbą nowych, ale technologicznie bardziej zaawansowanych elektrowni wiatrowych o większej wydajności.
Nowsza turbina wiatrowa nie musi być wyznacznikiem wzrostu emisji hałasu. Obecnie produkowane turbiny wiatrowe mają techniczną możliwość realnego obniżania emisji dźwięku podczas swojej pracy. Nowsze turbiny posiadają systemy znaczącego wyciszenia pracy wirnika, które mogą zredukować hałas u „źródła” nawet o 6 dB. Instalowanie nowych aerodynamicznych łopat wraz z zastosowaniem nowych technologii (np. instalowanie nakładek na krawędziach łopat) istotnie niweluje hałas aerodynamiczny turbiny.
Podsumowując, zastąpienie starszych turbin wiatrowych turbinami bardziej zaawansowanymi technologicznie w zakresie redukcji hałasu powinno być zjawiskiem korzystnym. Do tego kolejną zaletą z punktu widzenia społeczności lokalnych będzie sam trend polegający na zmniejszeniu ilości turbin wiatrowych na danym obszarze. Dzięki temu możemy obniżyć emisje hałasu na danym terenie, poprzez usunięcie skumulowanego źródła hałasu.
Harmonogram i dalsze kroki
Projekt rozporządzenia ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w IV kwartale 2025 r. Nowe przepisy będą stanowić istotny krok w kierunku przyspieszenia transformacji energetycznej Polski w oparciu o odnawialne źródła energii.
Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
