Energetyka rozproszona przestała być marginesem rynku. Dziś stanowi ważny filar polskiej transformacji energetycznej, co potwierdziły wydarzenia, które w połowie września przyciągnęły do Krakowa ekspertów z całego kraju.
Od 17 do 19 września stolica Małopolski gościła dwa powiązane ze sobą przedsięwzięcia. Najpierw 17 września w murach Akademii Górniczo-Hutniczej odbyła się III Konferencja Naukowa Energetyki Rozproszonej (KNER 2025). A w dniach 18-19 września, w centrum kongresowym ICE Kraków rozpoczął się III Kongres Energetyki Rozproszonej pod hasłem „Transformacja energetyczna – nowe otwarcie?”.
Najważniejsi gracze rynku w jednej przestrzeni
W gronie prelegentów znaleźli się przedstawiciele kluczowych instytucji i organizacji. O przyszłości energetyki rozproszonej debatowali m.in.: Renata Mroczek, prezeska Urzędu Regulacji Energetyki, Wojciech Wrochna, wiceminister energii i pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej, Grzegorz Onichimowski, prezes Polskich Sieci Energetycznych (PSE) oraz Dorota Zawadzka-Stępniak, prezeska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Głos zabrał także biznes: Tomasz Drzał (Krajowa Izba Klastrów Energii i OZE), Sławomir Hinc (Izba Gospodarcza Biogazu i Biometanu) oraz Maciej Mróz (Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej). Samorządy reprezentował Ryszard Grobelny ze Związku Miast Polskich. Obecny był również rektor AGH, prof. Jerzy Lis.
Rolę gospodarza i partnera strategicznego wydarzenia objęło Miasto Kraków, a w roli regionu-gospodarza i głównego partnera wystąpiła EkoMałopolska. Patronat honorowy sprawował Marszałek Województwa Małopolskiego Łukasz Smółka.
Od nauki do wdrożeń
Konferencja KNER dostarczyła twardych danych i analiz, od magazynów energii, przez mikrosieci i integrację OZE, po cyfryzację i bilansowanie systemu. Dzięki temu podczas Kongresu można było przejść od pytania „czy?” do „jak?”. Dyskusje koncentrowały się na finansowaniu, edukacji i regulacjach, które sprawiają, że transformacja staje się rzeczywistością, a nie tylko planem.
Przykład stanowi Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu, przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, a obecnie weryfikowany w resorcie energii. – Cenę energii w przeliczeniu na megawatogodziny można sprawdzić i wystarczy powołać się na dostępne dane. Jeśli te dane porównamy, to w prosty sposób widzimy, że najtańszą energią, którą jesteśmy w stanie wyprodukować, jest energia z wiatru na lądzie – podkreślił Wojciech Wrochna.
Do sytuacji na rynku odniosła się także Renata Mroczek: – W mojej ocenie przyszły rok powinien przynieść nam odejście od mrożenia cen, a co za tym idzie – poprawić konkurencyjność na rynku. Ta transparentność spowoduje, że ceny będą spadały.
Z kolei Grzegorz Onichimowski zaznaczył: – Energia z systemu musi być tańsza niż produkowana lokalnie. Musimy dawać odbiorcom wartość dodaną. Jeśli będzie inaczej, ryzykujemy kosztami osieroconymi.
Sześć ścieżek tematycznych i setki uczestników
Program tegorocznego kongresu podzielono na sześć bloków: OZE, elastyczność i magazynowanie energii, mechanizmy finansowe, regulacje, edukację oraz rolę samorządów. W wydarzeniu uczestniczyło ponad 200 ekspertów, a lista partnerów sięgnęła 120 instytucji i firm. To potwierdza, że energetyka rozproszona stała się już trwałym elementem głównego nurtu.
Gmina – centrum transformacji
Podczas debat powtarzał się jeden wątek: lokalne wspólnoty są kluczem do sukcesu. To w gminach powstają strategie i decyzje inwestycyjne. Jednak, jak podkreślali uczestnicy, aby ten proces był skuteczny, potrzebne są stabilne ramy prawne, proste procedury i dostęp do finansowania także dla mniejszych miejscowości.
Konkurs dobrych praktyk – po raz pierwszy
Nowością III edycji kongresu była inauguracja konkursu „Dobre Praktyki Energetyki Rozproszonej”. Jury nagrodziło projekt „Energetyczne SymbioTychy” przygotowany przez Regionalne Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej SA. Wyróżnienie zdobyła firma Virtual Power Plant, a Nagroda Publiczności trafiła do Stowarzyszenia Rozwoju Innowacyjności Energetycznej za projekt TriLand.
Przesłanie na przyszłość
Tegoroczne hasło „Transformacja energetyczna – nowe otwarcie?” okazało się jak najbardziej aktualne. Z jednej strony widać rosnącą świadomość i coraz lepsze narzędzia, z drugiej – bariery w postaci długich procedur, braku kompetencji w niektórych obszarach czy niepewności regulacyjnej.
III Kongres Energetyki Rozproszonej pozostawił uczestników z jasnym wnioskiem: Polska obrała właściwy kierunek, ale konieczne jest przyspieszenie i współpraca międzysektorowa. Transformacja wymaga zaangażowania ludzi, od lokalnych liderów, przez inżynierów i ekspertów, po polityków.
Kraków pokazał, że potencjał istnieje. Teraz najważniejsze, aby ta energia, w przenośni i dosłownie, nie wygasła, lecz stała się impulsem dla kolejnych inwestycji i decyzji.
Źródło: AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie
