Działania na rzecz wykonawców w programie Czyste Powietrze

Usprawnienie procedur rozpatrywania wniosków o płatność w programie Czyste Powietrze, tabela kosztów jednostkowych, Poradnik dla wykonawców oraz regularny dialog i spotkania z przedstawicielami wykonawców – NFOŚiGW reaguje na postulaty przedsiębiorców zaangażowanych w realizację programu.

Dialog NFOŚiGW z branżą wykonawczą w programie Czyste Powietrze przynosi konkretne rezultaty. 28 lipca 2025 r. odbędzie się kolejne spotkanie z wykonawcami, na którym podsumujemy pierwszy kwartał wdrażania nowej odsłony programu.  

W czerwcu opublikowaliśmy tabelę kosztów jednostkowych dla termomodernizacji domu.
Służy ona do oceny wniosków o płatność w programie Czyste Powietrze finansowanym z KPO i FEnIKS i jest odpowiedzią na zawyżanie kosztów jednostkowych termomodernizacji objętych dotacjami. Tabela ujednolica i przyspiesza proces oceny wniosków o płatność we wszystkich 16 WFOŚiGW. Pomaga także beneficjentom programu w szacowaniu wydatków, które są objęte dotacją i ułatwia ocenę ofert wykonawców.Tabela zawiera koszty kwalifikowane dla poszczególnych pozycji oraz odpowiadające im maksymalne kwoty dotacji dla danego poziomu dofinansowania. Do kalkulacji przyjęto ceny różnych technologii ocieplenia przegród budowlanych oraz ceny różnych typów materiałów. Wartości dla okien, drzwi i bram garażowych przyjęto na podstawie typowych materiałów i technologii. Koszty ustalono w oparciu o średnie koszty brutto oraz uśrednione koszty montażu, przeliczone na wartości netto kwalifikowane do wsparcia.

W lipcu NFOŚiGW przekazał do WFOŚiGW wytyczne mające usprawnić i przyspieszyć obsługę przez WFOŚiGW wniosków o płatność złożonych przez beneficjentów.

1. NFOŚiGW w porozumieniu z Ministerstwem Klimatu i Środowiska zobowiązuje WFOŚiGW do nadania najwyższego priorytetu procesom rozpatrywania zaległych wniosków o płatność, a tym samym do rozliczenia wszystkich prawidłowo złożonych wniosków o płatność złożonych w 2024 r. oraz realizacji wypłaty dotacji – nie później niż do dnia 30 września 2025 r.
2. NFOŚiGW w porozumieniu z MKiŚ potwierdza konieczność dokonywania przez WFOŚiGW wypłat środków w ciągu 3 dni roboczych od daty zatwierdzenia wniosku o płatność do wypłaty. Oznacza to także konieczność niezwłocznego rozliczenia wniosków o płatność, które zostały dotychczas poddane ocenie i zatwierdzone przez WFOŚiGW, oraz realizacji wypłaty dotacji. Jednocześnie NFOŚiGW wzywa WFOŚiGW do stosowania jednoznacznych i spójnych komunikatów dotyczących statusu wniosków o płatność – w szczególności do nieoznaczania wniosku jako „zatwierdzonego”, jeśli nie przeszedł jeszcze pełnej oceny formalnej, merytorycznej, księgowej i ewentualnej kontroli. Status „zatwierdzony do wypłaty” powinien być nadawany wyłącznie po zakończeniu wszystkich wymaganych etapów oceny i weryfikacji oraz ewentualnej kontroli na miejscu realizacji projektu.
3. NFOŚiGW rekomenduje WFOŚiGW, aby w przypadku gdy jedyną wątpliwością jest wysokość stawek kosztów jednostkowych, realizowane były możliwie bezzwłocznie płatności w wysokościach odpowiadających stawkom kosztów opublikowanych na stronie www.czystepowietrze.gov.pl. Pozostała część płatności będzie realizowana po przekazaniu wyjaśnień, uzupełnień lub dodatkowych dokumentów i w zależności od ich uznania przez WFOŚiGW, z uwzględnieniem pkt. 6 poniżej.
4. NFOŚiGW potwierdza konieczność, aby WFOŚiGW w wezwaniach do złożenia pisemnych wyjaśnień lub uzupełnień bądź przedstawienia dodatkowych dokumentów, które kierowane są do beneficjentów, precyzyjnie określały zastrzeżenia dotyczące realizacji danego przedsięwzięcia, poprzez szczegółowe wskazanie przyczyn, z powodu których WFOŚiGW kwestionują kwalifikowalność poszczególnych kosztów realizacji przedsięwzięcia wraz z wyczerpującym uzasadnieniem.
5. NFOŚiGW potwierdza konieczność, aby WFOŚiGW w wezwaniach do złożenia pisemnych wyjaśnień lub uzupełnień bądź przedstawienia dodatkowych dokumentów oraz innych pismach kierowanych do beneficjentów posługiwały się neutralnym językiem niepodważającym dobrego imienia wykonawców.
6. NFOŚiGW potwierdza konieczność, aby WFOŚiGW w przypadkach, gdy w odpowiedzi na wezwania wystosowane przez WFOŚiGW beneficjent złożył kompletne wyjaśnienia lub uzupełnienia bądź przedstawił dodatkowe dokumenty, dokonały rozliczenia wniosku o płatność oraz realizacji wypłaty (dopłaty pozostałej części kwoty) dotacji w wysokości uznanej przez WFOŚiGW – w terminie nie dłuższym niż 60 dni od daty udzielenia odpowiedzi przez beneficjenta.
7. NFOŚiGW potwierdza konieczność, aby WFOŚiGW pozytywnie rozpatrywały wszystkie poprawnie uzasadnione wnioski o przedłużenie okresu realizacji przedsięwzięcia przewidzianego w postanowieniu pkt 6.3 ppkt 3 Programu Priorytetowego Czyste Powietrze, złożone przez beneficjentów na podstawie postanowienia pkt 11.11 lub pkt 11.12 odpowiednio Części 1, 2 i 3 Programu Priorytetowego Czyste Powietrze.
8. W celu ujednolicenia zasad rozpatrywania wniosków o płatność przez wszystkie WFOŚiGW, NFOŚiGW będzie sukcesywnie zamieszczać na stronie internetowej pod adresem www.czystepowietrze.gov.pl, w zakładce „Poradnik dla wykonawców”, wiążące dla WFOŚiGW wytyczne i informacje niezbędne do określenia zakresu prac uznawanych za kwalifikowane oraz wyjaśniać wątpliwości dotyczące kwalifikowalności poszczególnych kosztów i wydatków w programie Czyste Powietrze.

Poradnik dla wykonawców – Czyste Powietrze

9. NFOŚiGW potwierdza, że w przypadku umów o dofinansowanie w formie dotacji z prefinansowaniem, wnioski o płatność rozliczające zaliczkę muszą zostać złożone przez beneficjentów do WFOŚiGW nie później niż 30 dni po upływie terminu 120 dni od daty wypłaty zaliczki dotyczącej realizacji danego przedsięwzięcia dofinansowanego w ramach programu priorytetowego Czyste Powietrze.

Według informacji przekazanych przez 16 WFOŚiGW na koniec czerwca tego roku, wnioski o płatność z przekroczonym terminem rozpatrzenia opiewają na 1,2 mld zł, a ponadto ok. 700 mln zł wynosi łączna kwota we wnioskach zwróconych przez WFOŚiGW do uzupełnienia, korekty oraz wyjaśnień.

Wszystkie te działania wdrożone przez NFOŚiGW są odpowiedzią na postulaty przedsiębiorców zaangażowanych w realizację programu priorytetowego Czyste Powietrze i mają usprawnić oraz przyspieszyć obsługę przez WFOŚiGW wniosków o płatność złożonych przez beneficjentów.

Strona programu: czystepowietrze.gov.pl

Źródło: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej