Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła przekazała swoje stanowisko w ramach trwających konsultacji projektu rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii dotyczącego metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynków oraz świadectw charakterystyki energetycznej. W ocenie PORT PC, konieczne jest pilne dostosowanie przepisów krajowych do znowelizowanej dyrektywy EPBD (UE) 2024/1275, aby uniknąć błędnych ocen efektywności energetycznej i ryzyka naruszenia prawa UE.
Jednym z kluczowych postulatów w zakresie charakterystyki energetycznej budynków jest wprowadzenie obowiązku liczenia całkowitej energii pierwotnej – jako sumy odnawialnej i nieodnawialnej energii pierwotnej − a nie jak dotychczas uwzględnianie jedynie jej nieodnawialnej części. Takie podejście wynika bezpośrednio z załącznika I do znowelizowanej dyrektywy EPBD[1] oraz wytycznych Komisji Europejskiej z 30 czerwca 2025 r. dotyczących jej transpozycji do prawa krajowego (załącznik 12[2]). Pozostawienie obecnej metodologii byłoby niezgodne z prawem unijnym i prowadziłoby do błędnych ocen efektywności budynków. Przykładowo dla biomasy Komisja rekomenduje stosowanie sumy domyślnych współczynników o wartości: 1,0 dla odnawialnej energii pierwotnej i 0,2 dla nieodnawialnej energii pierwotnej – o ile brak jest dokładniejszych danych krajowych. W takiej sytuacji biomasa traci uprzywilejowaną pozycję w rozporządzeniu o metodologii świadectw charakterystyki energetycznej.
PORT PC pozytywnie ocenia zmianę wzoru świadectwa energetycznego, która wprowadza klasę energetyczną wyznaczaną na podstawie wskaźnika ED (energii dostarczonej). To ważna informacja o rzeczywistym zużyciu energii przez budynek. Zastrzeżenia budzi natomiast zestawienie tej klasy z klasą opartą na wskaźniku EP (energii pierwotnej), który w wielu przypadkach nie odzwierciedla faktycznej efektywności energetycznej budynku. Na przykład, nawet nieocieplony dom jednorodzinny ogrzewany kotłem na biomasę – ze względu na stosowany obecnie współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej (wi) dla biomasy – może osiągnąć wskaźnik EP poniżej 68 kWh/(m² · rok) i otrzymać niemal najwyższą klasę energetyczną A, przeznaczoną dla budynków zeroemisyjnych. Jednocześnie wskaźnik ED dla tego budynku może wynosić około 230 kWh/(m² · rok), co odpowiada niemal najniższej klasie energetycznej F. Takie rozbieżności będą prowadzić do niezrozumienia treści świadectwa przez przeciętnego konsumenta i wyciągania błędnych wniosków dotyczących efektywności budynków.
Zastrzeżenia budzi również możliwość poprawy wskaźnika EP dla budynku przez montaż miejscowego ogrzewacza pomieszczeń na biomasę – np. kominka lub kozy – które wykorzystywane są okazjonalnie i nie stanowią głównego źródła ciepła. Zdaniem PORT PC, takie urządzenia nie powinny być brane pod uwagę przy określaniu charakterystyki energetycznej budynku.
Organizacja zwraca także uwagę na konieczność aktualizacji parametrów efektywności pomp ciepła. W obowiązujących przepisach dane te są często zaniżone o 30-40% względem wartości wynikających z normy PN-EN 14825 i danych rynkowych. To zniekształca ocenę energetyczną budynków i nie oddaje potencjału technologii kluczowej dla dekarbonizacji sektora mieszkaniowego.
– Ignorowanie obowiązku liczenia całkowitej energii pierwotnej oraz utrzymywanie zaniżonych danych dotyczących efektywności pomp ciepła oznacza nie tylko ryzyko złamania prawa Unii Europejskiej, ale także realne blokowanie transformacji energetycznej budownictwa – ostrzega Paweł Lachman, Prezes Zarządu PORT PC. – Polska ma czas na pełne wdrożenie dyrektywy EPBD jedynie do 29 maja 2026 r. Jeśli właściwie nie wykorzystamy tego czasu, grozi nam nie tylko opóźnienie modernizacji budynków, ale również utrata wiarygodności w procesie realizacji unijnych celów dekarbonizacji i efektywności energetycznej sektora budynków – dodaje Lachman.
PORT PC apeluje o pełne i spójne wdrożenie wytycznych Komisji Europejskiej w nowym rozporządzeniu oraz o kontynuację dialogu z branżą i ekspertami. W razie braku zgodności krajowych przepisów z unijnymi wymaganiami, organizacja zastrzega sobie możliwość złożenia prewencyjnej skargi do Komisji Europejskiej.
[1] Dokument źródłowy: Dyrektywa (UE) 2024/1275 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 kwietnia 2024 r. o charakterystyce energetycznej budynków, zał. I „Wspólne ogólne ramy obliczania charakterystyki energetycznej budynków”; https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=OJ:L_202401275&pk_keyword=Energy&pk_content=Directive
[2] Dokument źródłowy: Wytyczne dotyczące Dyrektywy (UE) 2024/1275 opublikowane 30 czerwca 2025 r., zał. 12 „Wspólne ogólne ramy obliczania charakterystyki energetycznej budynków”; https://energy.ec.europa.eu/publications/communication-approving-content-notice-providing-guidance-recast-epbd-guidance-recast-epbd_en
Źródło: Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła “PORT PC”
