Już ponad 14 tys. platform pod bocianie gniazda założyła Energa-Operator na swoich słupach energetycznych. W ramach ochrony tego gatunku spółka współpracuje też z przyrodnikami i ornitologami, finansując obrączkowanie ptaków i udostępniając specjalistyczny sprzęt. 31 maja obchodzony jest Dzień Bociana Białego.
Energa-Operator właśnie podpisała kolejne porozumienie z Małopolskim Towarzystwem Ornitologicznym o wsparciu finansowym programu ochrony bociana białego i obrączkowania tych ptaków na terenie działania spółki.
Energetycy nieprzypadkowo objęli bociany szczególną opieką. Gatunek ten, jak żaden inny symbolizuje piękno polskiej przyrody, ale ma też ścisły związek z energetykami. Boćki upodobały sobie słupy energetyczne na idealne lokum do zakładania gniazd. Z szacunków wynika, że ok. 70% gniazd bocianich w Polsce znajduje się właśnie na platformach montowanych przez energetyków.
Każdego roku energetycy Energa-Operator instalują nowe i remontują stare platformy zabezpieczające bocianie gniazda na słupach energetycznych. Dzięki zamontowaniu specjalnej konstrukcji, wynoszącej gniazdo ponad przewody sieci energetycznej, skrzydlate rodziny mogą bezpiecznie budować swoje siedziby, a odbiorcy energii elektrycznej mają zapewnioną ciągłość dostaw prądu do swoich domów i firm. W samym 2024 r. zainstalowano 569 i wyremontowano 163 platformy, a ich łączna liczba to już 14 093.
Dlaczego czasami trzeba wyremontować platformę?
Bociany co roku rozbudowują swoje domostwa, nakładając nowe warstwy na stare. Po kilku latach takie gniazdo może ważyć ponad tonę. Kiedy masa bocianiego gniazda staje się zbyt duża, zagrażając konstrukcji platformy i słupa, należy je zdjąć i odciążyć platformę. Stare gniazdo zostaje zdjęte, a część jego wyściółki jest na nowo układana na platformie, tak aby ptaki rozpoznały swój dom wracając z „ciepłych krajów”.
– Warto wiedzieć, że platformy nie są instalowane „na życzenie”. Zgodnie z zaleceniami przyrodników, taka konstrukcja może być zamontowana tylko na słupach energetycznych, na których bocianom udało się zbudować gniazdo i wychować młode, a wyniesienie gniazda można przeprowadzić tylko poza sezonem ochronnym. Na terenie Energa-Operatora sytuację taką można zgłosić m.in. poprzez wysłanie wiadomości na adres bociany@energa-operator.pl. Energetycy, po otrzymaniu sygnału, przeanalizują sytuację wraz z osobami odpowiedzialnymi za ochronę środowiska w spółce i jeżeli gniazdo będzie kwalifikowało się do przeniesienia na platformę, przyjadą, aby zapewnić bocianom bezpieczne warunki mieszkaniowe – mówi Anna Gawrońska, Koordynator Sekcji Ochrony Środowiska w Energa-Operator.
Platformy wielorodzinne i wielogatunkowe
Od 2022 r. w wybranych miejscach montowane są nowoczesne platformy, tzw. „ptasie osiedla”. Służą one bocianom i innym gatunkom ptaków. Pierwszą w Polsce platformę pod gniazdo bocianie dodatkowo wyposażoną w budki lęgowe dla małych i średniej wielkości ptaków skonstruowali współpracujący z Energa przyrodnicy, a zamontował ją olsztyński oddział Energa-Operator w Milejewie koło Elbląga. Konstrukcja posiada specjalne szuflady, w których swoje gniazda mogą zakładać różne ptaki. W gniazdach bocianich bardzo chętnie zamieszkują wróble, mazurki czy pójdźki, a czasami nawet dudki. W nowym modelu platformy ptaki od razu otrzymują budki przystosowane do swoich potrzeb, skrojone pod konkretne gatunki. Platforma wielorodzinna zwana jest Konieczny-Łukasik, od nazwisk dwóch autorów tej konstrukcji.
Energa-Operator wspiera obrączkowanie
Tylko w 2024 r. na terenie działania Energa-Operator ornitolodzy zaobrączkowali 667 bocianich piskląt w 233 gniazdach. To o blisko 80 piskląt więcej niż rok wcześniej.
W ciągu trzech lat współpracy z Energa-Operator specjaliści z Małopolskiego Towarzystwa Ornitologicznego zaobrączkowali już łącznie 1 526 piskląt w 590 gniazdach. Ostatni sezon był wyjątkowo udany, obrączkowanie przeprowadzono w 39 gminach na obszarze czterech województw. Ten rok był również wyjątkowy pod względem liczby piskląt, które opuściły gniazda. Średnio w 2024 r. na jedno gniazdo, gdzie ornitolodzy wykonywali obrączkowanie, przypadło aż 2,9 pisklęcia, podczas gdy w 2023 r. średnia ta wyniosła tylko 2,3 młodego. Ubiegły sezon był też niezwykle udany dla bocianów. Świadczy o tym nie tylko wysoki wskaźnik urodzeń młodych, ale też niespotykana dotychczas liczba gniazd z odchowanymi 5 pisklętami. O ile w poprzednich sezonach liczba takich gniazd nie przekraczała 4 w sezonie, o tyle w minionym, na obszarze działania Energa-Operator było aż 11 gniazd z 5 młodymi.
Przez wiele lat przeszkoleni przez przyrodników energetycy z Energa-Operator sami obrączkowali bociany. Ornitolodzy dzięki skoordynowanej akcji z energetykami uzyskali wiele cennych informacji. Do dziś lokalnie kontynuowana jest pomoc przy obrączkowaniu i jeśli istnieje taka potrzeba, przyrodnikom udostępniane są podnośniki Energa-Operator.
31 maja obchodzimy Dzień bociana
Bocianie święto obchodzone jest w Polsce od 2003 r., dzięki inicjatywie przyrodników z towarzystwa „pro Natura”. Nie jest też przypadkiem, że Dzień Bociana Białego przypada na 31 maja. Jako że bocian kojarzy się z dziećmi (przynoszonymi przez bociany w tobołkach), przyrodnicy ustanowili to święto w wigilię Dnia Dziecka, wybierając tę symboliczną datę jako najlepszy moment na zwrócenie uwagi na zagrożenia i potrzebę ochrony ptaków, a także na miejsce, jakie bocian biały zajmuje w polskim krajobrazie i kulturze.
Polskę zasiedla niemal jedna czwarta światowej populacji bociana białego. Niestety liczebność tego gatunku z roku na rok ulega drastycznym wahaniom, zmienia się także zasiedlony przez niego areał i dostęp do zasobów pokarmowych. Wszelkie zmiany w środowisku mają pośredni wpływ na sukcesy jego lęgów. Przyszłość tego gatunku w dużej mierze zależy od warunków i bezpieczeństwa, jakie zapewnimy ptakom w Polsce.
Źródło: Energa-Operator S.A.
