Drugiego dnia PowerConnect Energy Summit 2025 odbyła się kluczowa debata poświęcona przyszłości ciepłownictwa systemowego w Polsce. Panel zgromadził przedstawicieli administracji, liderów branży i ekspertów, którzy dyskutowali o strategiach modernizacji sektora w kontekście regulacji unijnych, technologii przyszłości oraz mechanizmów finansowania transformacji.
W trakcie debaty, moderowanej przez Monikę Gruźlewską – Dyrektorkę Polskiego Towarzystwa Energetyki Cieplnej, paneliści podkreślili, że modernizacja ciepłownictwa wymaga dostosowania do nowych realiów rynkowych oraz regulacyjnych. Kluczową rolę odgrywać będą odnawialne źródła energii, digitalizacja oraz zwiększenie efektywności systemów.
Uczestnicy dyskusji zgodzili się, że konieczne są dalsze działania legislacyjne na poziomie krajowym, aby ułatwić wdrażanie nowych rozwiązań, w tym w zakresie elektryfikacji sektora. Transformacja wymaga znacznych nakładów finansowych – kluczowe źródła wsparcia, w tym fundusze unijne, Krajowy Plan Odbudowy oraz krajowe programy finansowania projektów inwestycyjnych i modernizacyjnych mogą znacznie przyspieszyć dekarbonizację systemów ciepłowniczych.
Eksperci zwrócili uwagę na rosnącą rolę synergii między ciepłownictwem a elektroenergetyką. Współpraca tych sektorów, m.in. poprzez wykorzystanie nadwyżek energii elektrycznej w systemach ciepłowniczych, może znacząco przyspieszyć transformację energetyczną.
Józef Matysiak, Zastępca Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, otwierając dyskusję, przypomniał skalę wyzwań stojących przed branżą. Zwrócił również uwagę, że bez silnych finansowo przedsiębiorstw ciepłowniczych nawet dostępne wsparcie publiczne nie przełoży się na sukces transformacji. Dodał też, że zmiany ciepłownictwie nie powinny być utożsamiane tylko i wyłącznie z dekarbonizacją, bo jej celem musi być przede wszystkim zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw energii i komfortu odbiorców.
Anna Mielcarek, Dyrektor Departamentu Rynków Energii Elektrycznej i Ciepła w Urzędzie Regulacji Energetyki zaznaczyła, że koszt transformacji musi być akceptowalny dla odbiorców i rozłożony w sposób rozsądny, tak aby nie obciążał nadmiernie taryf. Zwróciła też uwagę na dodatkowe wyzwanie w postaci spadającego zapotrzebowania na ciepło – co wpływa na rachunek ekonomiczny planowanych projektów inwestycyjnych. Podkreśliła także znaczenie edukacji odbiorców końcowych, szczególnie w kontekście racjonalizacji zużycia ciepła i zmiany nawyków użytkowników. Tylko w ten sposób rachunki pozostaną na akceptowalnym poziomie.
Reprezentująca spółkę PGE Energia Ciepła, Ewa Barszcz – Dyrektor Oddziału Wybrzeże w Gdańsku wskazała, że spółka działa na szesnastu rynkach ciepła w Polsce, zarówno dużych, jak i mniejszych. W dużych systemach, takich jak Gdańsk, Kraków czy Wrocław, transformacja w kierunku dekarbonizacji dopiero się rozpoczyna i wiąże się z ogromnymi wyzwaniami, głównie w zakresie wyboru technologii i finansowymi. Podkreśliła, że transformacja wymaga podejścia opartego na trzech filarach: konsekwencji, racjonalności i partnerstwie, szczególnie w dużych systemach, gdzie niezbędna jest ścisła współpraca między wytwórcami i dystrybutorami ciepła. Transformacja ciepłownictwa nie może być realizowana w oderwaniu od lokalnych uwarunkowań rynkowych i potrzeb odbiorców. Konieczne jest etapowanie inwestycji, unikanie przeinwestowania i dostosowywanie technologii do lokalnych warunków.
Marek Dawidowski, Dyrektor ds. Rozwoju Technologii i Efektywności Energetycznej, reprezentujący OPEC Gdynia podkreślił rolę operatora systemu ciepłowniczego w dynamicznie zmieniających się uwarunkowaniach sektora. Zauważył, że zmniejszające się zapotrzebowanie na ciepło wśród odbiorców powinno być uwzględniane przy planowaniu inwestycji. Istnieje bowiem ryzyko, że część projektów nie przyniesie zwrotu z powodu spadającej konsumpcji. Zaznaczył, że najtańsza energia jest ta niewyprodukowana. Jako przykład działań, które już z sukcesem wdrożono, wskazał obniżanie temperatur w systemie ciepłowniczym oparte na uczeniu maszynowym oraz cyfryzację możliwą do realizacji np. przez fundusze NFOŚiGW.
Mariusz Dzikuć, Dyrektor ds. strategii i rozwoju w Fortum Power and Heat Polska zwrócił uwagę na dwie istotne zmiany w podejściu do transformacji ciepłownictwa w Polsce. Podkreślił, że w Polsce szybko nastąpiło zrozumienie, że odchodzimy od węgla i przechodzimy do modelu opartego na elektryfikacji ciepłownictwa, bo tylko energia elektryczna może być wytwarzana bezemisyjnie. Zaznaczył, że debata publiczna skupia się przede wszystkim na roli ciepłownictwa jako odbiorcy energii (pompy ciepła, kotły elektrodowe, akumulatory ciepła), a pomija się, że systemy ciepłownicze mogą też wspierać elektroenergetykę jako źródło energii, m.in. poprzez elektrociepłownie gazowe i wykorzystanie biomasy oraz RDF. Sektor ma potencjał, by nie tylko zwiększać elastyczność systemu, ale również produkować energię elektryczną.
Marcin Lewandowski, Prezes Zarządu w Grupie GPEC wskazał, że kluczowe w transformacji ciepłownictwa są partnerstwa i rozsądne wykorzystanie istniejących zasobów. Według niego, zanim zacznie się inwestować w nowe technologie czy źródła, należy najpierw optymalnie wykorzystać to, co już istnieje – w tym duże systemy ciepłownicze w polskich miastach, które mogą pełnić rolę efektywnych magazynów energii. Wskazał, że ciepłownictwo, mimo że nie jest tak dynamiczne jak elektroenergetyka, ale ma unikalny potencjał — sieć ciepłownicza może być najlepszym „magazynem energii” dla systemu. Dodał, że zanim wprowadzi się nowoczesne rozwiązania, należy postawić na racjonalność i efektywność – poprzez obniżanie temperatur i poprawę parametrów sieci czy wspólną pracę z klientem nad oszczędnościami, mimo że te procesy są często trudne i czasochłonne.
Na koniec zwrócił uwagę na konieczność budowy długoterminowych partnerstw między różnymi podmiotami – samorządami, energetyką, przemysłem – przy tworzeniu nowych, niskoemisyjnych systemów ciepłowniczych, jak ma to miejsce np. w Gdańsku. Podkreślił także, że kluczem do sukcesu będzie digitalizacja i wdrażanie inteligentnych systemów zarządzania siecią ciepłowniczą, w tym rozwiązań AI, które pomogą lepiej wykorzystać istniejące zasoby i zwiększyć efektywność.
W panelu, moderowanym przez Monikę Gruźlewską, Dyrektorkę Polskiego Towarzystwa Energetyki Cieplnej, udział wzięli:
- Anna Mielcarek, Dyrektor Departamentu Rynków Energii Elektrycznej i Ciepła, Urząd Regulacji Energetyki
- Józef Matysiak, Zastępca Prezesa Zarządu, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
- Ewa Barszcz, Dyrektor Oddziału Wybrzeże w Gdańsku, PGE Energia Ciepła
- Marek Dawidowski, Dyrektor ds. rozwoju technologii i efektywności energetycznej, OPEC Gdynia
- Mariusz Dzikuć, Dyrektor ds. strategii i rozwoju, Fortum Power and Heat Polska
- Marcin Lewandowski, Prezes Zarządu, Grupa GPEC.
PowerConnect Energy Summit 2025 to jedno z najważniejszych wydarzeń sektora energetycznego w Polsce, stanowiące platformę wymiany wiedzy, doświadczeń i wizji przyszłości. W konferencji, która odbyła się w Gdańsku w dniach 26-28 marca, uczestniczyli liderzy rynku, przedstawiciele administracji oraz inwestorzy odpowiadający za kluczowe projekty energetyczne w naszym kraju. Wydarzenie jest częścią oficjalnego kalendarza polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
Źródło: Polskie Towarzystwo Energetyki Cieplnej
