Czeska strona rządowa podsumowała trzyletni okres obowiązywania porozumienia dotyczącego działalności wydobywczej KWB Turów i jej wpływu na środowisko naturalne u naszego południowego sąsiada. Raport zawiera m.in. wyniki obserwacji wód podziemnych. W czesko-polskiej sieci studni monitoringowych pomiary poziomu wód gruntowych są przeprowadzane dwa razy w roku. Strona polska cztery razy w roku przekazuje zaś swoim południowym sąsiadom wszelkie dostępne dane o stanie wód gruntowych we wszystkich studniach objętych umową. Dzięki temu, że odwierty w Czechach zostały wyposażone w specjalne czujniki, przedstawiciele tego kraju mają stały wgląd w stan poziomu znajdujących się tam wód gruntowych. Ponadto Czeska Służba Geologiczna cztery razy w roku przeprowadza misje oceniające natężenie przepływu mieszaniny wód podziemnych i powierzchniowych.
– Z regularnych pomiarów wynika, że poziom wód gruntowych przy ścianie podziemnej się podnosi i to, trzy lata po podpisaniu umowy, jest najważniejsza wiadomość. Dzięki porozumieniu możemy weryfikować pomiary. Dotąd Czeska Służba Geologiczna odbyła 12 misji kontrolnych, mamy więc wszystkie dane i wiemy, że bariera podziemna działa, a poziom wód gruntowych stopniowo rośnie – informuje Minister Petr Hladík na stronie Ministerstwa Środowiska Czech.
Jak przyznaje dyrektor Czeskiej Służby Geologicznej Zdeněk Venera, od kwietnia 2022 r. do grudnia 2024 r. poziom wód gruntowych we wszystkich czterech studniach objętych umową wzrósł o 1,5-6 m. I choć w głębszych warstwach na terenie Czech ten poziom w dalszym ciągu spada, to w warstwach górnych, z których pobierana jest woda w zlewni Uhelná, się podnosi. Realizację zapisów umowy pozytywnie ocenia również gospodarz przygranicznego regionu, hetman Kraju Libereckiego Martin Půta. Jak podkreślił, strona czeska po raz pierwszy ma możliwość skontrolowania wpływu działalności KWB Turów na parametry środowiskowe na własnym terenie.
Przed zawarciem porozumienia Czesi nie budowali na granicy z Turowem punktów pomiarowych, a obecnie mogą wykonywać pomiary zapylenia czy hałasu oraz odnotowywać ewentualne przekroczenie innych limitów. Dzięki środkom przekazanym stronie czeskiej, wynikającym z zapisów umowy, w Kraju Liberackim możliwa stała się również realizacja szeregu inwestycji, takich jak zwiększenie pojemności zbiornika Chrastava Svatý Ján czy przebudowa stacji uzdatniania wody w Machnínie, a także doprowadzenie linii wodociągowych z Machníny do Uhelnej, pomiędzy Hrádkiem nad Nisou i Václavicami oraz między Chrastavą a Horním Vítkovem.
Minister Petr Hladík odniósł się pozytywnie również do realizacji innego z punktów porozumienia – powołania do życia Funduszu Małych Projektów Turów. Za jego pośrednictwem są finansowane lokalne i regionalne inicjatywy proekologiczne polegające na sadzeniu drzew czy tworzeniu terenów podmokłych lub stawów w celu zatrzymania wody w krajobrazie.
Zdaniem Ministerstwa Środowiska Czech zawarcie porozumienia było najlepszym możliwym rozwiązaniem sporu wokół działalności KWB Turów.
Źródło: PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.
