Energetyka: Ukraina dołączy do UE

Komisja Europejska zaproponowała w Kijowie nowy pakiet wsparcia dla Ukrainy, aby zabezpieczyć jej system energetyczny i umożliwić jej pełną integrację z europejskim rynkiem energii.

Pakiet ten umożliwi pełne połączenie ukraińskiego rynku energii elektrycznej z UE do początku 2027 r. wraz z Mołdawią, a także dalszą integrację z unijnym sektorem gazu, pod warunkiem że Ukraina znacznie przyspieszy niezbędne reformy rynkowe. Zwiększy to również bezpieczeństwo dostaw na Ukrainie i w całym regionie, ponieważ Komisja będzie pomagać w niezbędnych zakupach gazu. Co najważniejsze, dzięki ogromnemu przyspieszeniu krajowej produkcji energii ze źródeł odnawialnych pakiet ten zwiększy ogólną odporność ukraińskiego systemu energetycznego.

W ciągu ostatnich trzech lat cywilna infrastruktura energetyczna Ukrainy była celem nieustannych rosyjskich ataków, a połowa infrastruktury energetycznej kraju została zniszczona. Jedynie w pełni niezależny system energetyczny może ochronić Ukrainę przed obecnymi atakami i przyszłymi naciskami. Pełna integracja Ukrainy z rynkiem energetycznym UE będzie stanowić część ogólnych gwarancji bezpieczeństwa, które UE może zapewnić, a także skuteczny warunek wstępny odbudowy, ponieważ bezpieczeństwo energetyczne ma kluczowe znaczenie dla umożliwienia przepływu inwestycji w całym kraju.

– Przez trzy lata Rosja starała się pogrążyć Ukrainę w ciemnościach, nieustannie atakując infrastrukturę energetyczną. To musi się skończyć na dobre. Dzięki pakietowi, który dziś oferujemy, Europa zapewni Ukrainie odporny, bezpieczny i konkurencyjny system energetyczny. Większa energia ze źródeł odnawialnych i pełna integracja rynków energii zapewnią większe bezpieczeństwo energetyczne zarówno Ukrainie, jak i Unii Europejskiej – Ursula von der Leyen, Przewodnicząca Komisji Europejskiej.

– W niepewnych czasach wiarygodni przyjaciele mają jeszcze większe znaczenie. Przedstawiamy dziś nowy pakiet dotyczący bezpieczeństwa energetycznego i integracji energetycznej, aby pomóc Ukrainie w uzyskaniu kontroli nad jej długoterminowymi dostawami energii, kładąc podwaliny pod jej udaną odbudowę i przyspieszoną integrację z Unią. Ma to zasadnicze znaczenie dla zapewnienia, by Ukraina nigdy więcej nie była poddawana szantażowi energetycznemu, oraz dla wzmocnienia bezpieczeństwa naszego kontynentu jako całości – Marta Kos, Komisarz do spraw rozszerzenia.

– Ciągłe okrutne ataki Rosji na infrastrukturę cywilną w Ukrainie, mające na celu utrzymanie w ciemności i zimnie nierozerwalnego narodu ukraińskiego, wyraźnie przypominają o znaczeniu osiągnięcia niezależności energetycznej. Jest to kluczowy cel strategiczny zarówno dla UE, jak i dla Ukrainy. Nasze bezpieczeństwo energetyczne, które napędza naszą konkurencyjność i dobrobyt, nie może być przez nikogo zakładnikiem. Więcej rodzimych odnawialnych źródeł energii i lepsze połączenia międzysystemowe między nami to najlepsza gwarancja lepszej i bezpieczniejszej wspólnej przyszłości – Dan Jørgensen, Komisarz do spraw energii i mieszkalnictwa. 

Pakiet dotyczący bezpieczeństwa energetycznego i integracji energetycznej dla Ukrainy

Pakiet oferowany dziś w Kijowie składa się z:

• Pakiet ułatwi integrację rynku energii elektrycznej z UE do wiosny 2027 r. wraz z Mołdawią, a także dalszą integrację z unijnym sektorem gazu. Będzie to możliwe, jeżeli Ukraina przyspieszy realizację istniejących zobowiązań w ramach Planu Ukrainy i Wspólnoty Energetycznej w odniesieniu do ram prawnych, regulacyjnych i ram zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych. Obejmuje to ustanowienie mechanizmu wsparcia dla gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji. 
• Komisja będzie pomagać w finansowaniu zakupów gazu, w szczególności za pośrednictwem Instrumentu na rzecz Ukrainy wraz z partnerami wykonawczymi.  Spowoduje to znaczne rezerwy gazu w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw, z korzyścią zarówno dla Ukrainy, jak i całego regionu.
• Pakiet przyspieszy inwestycje w energię ze źródeł odnawialnych, dodając do 1,5 GW mocy wytwórczych. Stanowi to około 25-procentowy wzrost całkowitej zdolności wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych na Ukrainie. Wsparcie będzie przekazywane z Instrumentu na rzecz Ukrainy.

Te nowe środki będą opierać się na wsparciu UE w wysokości ponad 2 mld euro przekazanym w ciągu ostatnich trzech lat, aby zwiększyć odporność ukraińskiego systemu energetycznego i zagwarantować obywatelom dostęp do energii. Wsparcie było udzielane przede wszystkim za pośrednictwem Funduszu Wsparcia Energetycznego Ukrainy, Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, a także pomocy humanitarnej i wpływów z unieruchomionych aktywów rosyjskich.

Udzielono znacznego wsparcia

UE zrealizowała każdy z trzech priorytetów określonych przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen we wrześniu, kiedy przedstawiła pakiet o wartości 156 mln EUR w celu zaspokojenia najpilniejszych potrzeb ludności ukraińskiej przed zimą, przy jednoczesnym wzmocnieniu systemów energetycznych:

• Naprawa: 1,8 GW mocy z naprawionych elektrociepłowni.
• ustabilizować: W całej Ukrainie realizowano projekty dotyczące energii wiatrowej i słonecznej, aby zapewnić bezpieczeństwo energetyczne usługom o krytycznym znaczeniu, a także gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom, w tym za pośrednictwem projektu Ray of Hope, który umożliwia instalację paneli słonecznych do zasilania szpitali.
• Podłącz: Eksport energii elektrycznej z UE na zimę wzrósł, a moc handlowa osiągnęła 2,1 GW, a dodatkowy bufor awaryjny wyniósł 250 MW.

W dniu dzisiejszym w Kijowie Komisja i Ukraina uzgodniły również plan działania na rzecz zacieśnienia współpracy w zakresie gazów odnawialnych. Zapewniając alternatywne i czystsze dostawy, wzmocni to bezpieczeństwo energetyczne w UE i na Ukrainie, a jednocześnie wesprze rozwój i inwestycje w sektorze gazu odnawialnego na Ukrainie.

Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce