O projekcie
Po wdrożeniu systemu ETS2 koszty ogrzewania i transportu w Polsce wzrosną – według rankingu Oeko-Institut będzie to drugi najwyższy koszt w Unii Europejskiej. Jednocześnie polski rząd zyska wielomiliardowe wpływy z tego systemu. Kluczowe pytanie brzmi: jak je wykorzystać?
Społeczny Fundusz Klimatyczny (SFK) to szansa na wsparcie najbardziej narażonych ubóstwem energetycznym i transportowym grup społecznych. Pozwoli więc na przeprowadzenie zmian w duchu sprawiedliwej transformacji. Polska będzie jednym z największych beneficjentów SFK. Na walkę z ubóstwem energetycznym i transportowym trafi nawet 15 mld euro ze środków unijnych i krajowych. Te fundusze mogą znacząco poprawić jakość życia milionów Polaków, szczególnie w małych miasteczkach i na wsiach. Warunkiem jest przygotowanie Planu społeczno-klimatycznego i wdrożenie systemowych zmian.
Co znajduje się w raporcie?
Jak przygotować Plan społeczno-klimatyczny?
W pierwszej części raportu analizujemy aktualny stan prac nad Planem społeczno- klimatycznym, pokazujemy modelowy scenariusz jego opracowania, a także rekomendujemy działania pomagające w stworzeniu dokumentu odpowiadającego na realne problemy obywateli w najtrudniejszej sytuacji.
Wśród rekomendacji w pierwszej części raportu znalazły się m.in.:
- Proces przygotowania Planu społeczno-klimatycznego powinien uwzględniać zaangażowanie kluczowych decydentów na etapie konsultacji Planu.
- Rozpoczęciu konsultacji publicznych Planu społeczno-klimatycznego powinna towarzyszyć szersza debata publiczna dotycząca wejścia w życie systemu ETS2
- Zaangażowanie partnerów z poziomu lokalnego na etapie konsultacji Planu pozwoli na uzyskanie lepszej jakości i skuteczniejszą implementację rozwiązań
Plan społeczno-klimatyczny instrumentem systemowej zmiany
W drugiej części raportu analizujemu skalę ubóstwa energetycznego i transportowego w Polsce, proponując systemowe propozycje zmian (reform i inwestycji) w sektorze budynków i transportu, które mogą przyczynić do zminimalizowania negatywnych sutków ETS2 na grupy najbardziej wrażliwe społecznie.
Wśród rekomendacji w drugiej części raportu znalazły się m.in.:
- Opracowanie kompleksowej polityki publicznej ukierunkowanej na walkę z ubóstwem energetycznym
- Powołanie w strukturze Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Pełnomocnika Rządu ds. Sprawiedliwej Transformacji, którego zadaniem byłaby koordynacja działań związanych z wdrażaniem Planu społeczno-klimatycznego, obejmujących zarówno w sektor budynków, jak i transportu.
- Stworzenie programu budownictwa senioralnego dla ubogich energetycznie i transportowo
- Opracowanie programu termomodernizacji budynków komunalnych
- Wprowadzenie nowego bonu energetycznego
Sprawiedliwa transformacja jest fundamentalnym elementem w dążeniu do gospodarki zeroemisyjnej. Zakłada uwzględnienie potrzeb społeczności najbardziej narażonych na negatywne skutki tych zmian oraz wprowadzenie narzędzi, które pozwolą złagodzić ich konsekwencje. Jednym z takich narzędzi jest Społeczny Fundusz Klimatyczny (SFK), z którego Polska otrzyma największą pulę środków spośród państw członkowskich – sięgającą nawet 11,4 mld euro. Łącznie z krajowymi funduszami na walkę z ubóstwem energetycznym i transportowym będziemy mieć więc 15 mld euro.
Źródło: Fundacja Instytut Reform
