Konkurencyjność europejskiej gospodarki zależy od inwestycji w energetykę.
Europejskie stowarzyszenie sektora elektroenergetycznego Eurelectric, którego polskim przedstawicielem jest Polski Komitet Energii Elektrycznej (PKEE), opublikowało stanowisko Financing the Energy transition. Przedstawiono w nim propozycje uzasadniające konieczność priorytetowego traktowania finansowania transformacji energetycznej w Unii Europejskiej. Jak podkreśla Paweł Wróbel, Dyrektor PKEE – Stanowisko Eurelectric jest spójne z diagnozą raportu prof. M. Draghiego oraz priorytetami nowej Komisji Europejskiej. Podkreślają one kluczową rolę kosztów i cen energii dla konkurencyjności europejskiej gospodarki. Dlatego konieczne jest wsparcie inwestycji, których skalę Komisja Europejska szacuje w latach 2031–2050 na ok. 140 mld euro rocznie w zakresie wytwarzania energii elektrycznej oraz ponad 65 mld euro rocznie w zakresie sieci dystrybucyjnych. Ten wysiłek do realizacji przez sektor elektroenergetyczny jest konieczny by transformacja mogła być efektywna w wielu innych sektorach gospodarki, w tym – transporcie czy przemyśle. Rekomendacje obejmują w sposób kompleksowy politykę budżetową UE, zasady udzielania pomocy publicznej, kwestie zrównoważonego finansowania i dostępu do rynku kapitałowego oraz instrumentów zmniejszających ryzyko inwestycyjne
Wsparcie transformacji z budżetu UE
Jak podkreśla Eurelectric, aby zapewnić konkurencyjne ceny energii dla europejskiej gospodarki, transformacja energetyczna powinna być jednym z kluczowych priorytetów w następnych Wieloletnich Ramach Finansowych (WRF) Unii Europejskiej na lata 2028-2034. Przychody z unijnego systemu handlu emisjami (ETS) powinny służyć dekarbonizacji sektora energetycznego i przemysłu na szczeblu krajowym, należy unikać alokacji środków na inne sektory. Ponadto, zasadne jest wzmocnienie Funduszu Modernizacyjnego i Funduszu Innowacyjnego, które wspierają konkurencyjność sektora energetycznego UE.
Zrównoważone finansowanie
Eurelectric wskazuje, że wykluczenia w ramach unijnej polityki zrównoważonego finansowania, które obejmują firmy z aktywami o wysokiej emisji w swoich portfelach prowadzą do zmniejszania puli dostępnych źródeł finansowania inwestycji na rzecz ich dekarbonizacji. Narażają tym samym firmy będące w procesie transformacji na konieczność pozyskiwania środków finansowych od podmiotów, które podlegają mniej rygorystycznym wymaganiom, jak np. chińskie banki. Aby zapobiec takim niezamierzonym konsekwencjom, UE musi skupić się na finansowaniu przejściowym. Eurelectric oczekuje na inicjatywę Komisji Europejskiej Omnibus licząc na uproszczenie i skonsolidowanie zasad sprawozdawczości.
Pomoc publiczna
Stanowisko ocenia, że wprowadzenie tymczasowych ram pomocy publicznej w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji oraz zmiany w Ogólnym Rozporządzeniu o Wyłączeniach Blokowych (GBER) przyspieszyły realizację wielu projektów energetycznych w ciągu ostatnich lat. Stąd należy dalej usprawniać procedury przyznawania pomocy publicznej, w tym m.in. poprzez zwiększenie obecnych progów notyfikacji dla projektów związanych z transformacją.
Dostęp do rynku kapitałowego oraz ograniczenie ryzyka inwestycyjnego
Europejskie stowarzyszenie podkreśla także konieczność zapewnienia stałego dostępu do rynku kapitałowego, np. poprzez mniej rygorystyczne wymogi kapitałowe dla banków finansujących projekty związane z transformacją energetyczną oraz skierowanie oszczędności detalicznych na tę transformację. Ponadto, Eurelectric apeluje o usprawnienie funkcjonowania unijnego programu InvestEU i utworzenie europejskiego Banku Elektryfikacji.
Źródło: Polski Komitet Energii Elektrycznej
