24 października br., decyzją Prezesa URE, spółka Gas Storage Poland została certyfikowanym operatorem systemu magazynowania paliw gazowych. Przyznanie certyfikatu[1] przez Regulatora było poprzedzone uzyskaniem opinii Komisji Europejskiej.
Po co Gas Storage Poland certyfikat?
Gas Storage Poland sp. z o.o., na mocy decyzji Prezesa URE, została wyznaczona operatorem systemu magazynowania paliw gazowych na okres od 1 czerwca 2012 r. do 31 grudnia 2024 r.
Spółka ta jest jedynym na terytorium Polski operatorem systemu magazynowania paliw gazowych. Jest również jedynym podmiotem posiadającym koncesję na magazynowanie paliw gazowych udzielaną przez Prezesa URE. Koncesja ta obowiązuje do 31 maja 2032 r., natomiast okres wyznaczenia Gas Storage Poland na operatora systemu magazynowania upływa z końcem 2024 r.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami[2], przyznanie Gas Storage Poland certyfikatu spełniania kryteriów operatora systemu magazynowania wymagało wcześniejszej pozytywnej opinii Komisji Europejskiej. Uzyskanie certyfikatu jest warunkiem koniecznym, aby wyznaczyć spółkę operatorem systemu magazynowania na kolejny okres[3].
Postępowanie o uzyskanie certyfikatu zostało zainicjowane wnioskiem spółki z 27 października 2023 r. 18 grudnia 2023 r. Prezes URE przekazał projekt decyzji w przedmiocie przyznania certyfikatu do Komisji Europejskiej w celu wydania opinii. Komisja Europejska swoją opinię przekazała Prezesowi URE 14 października 2024 r. Natomiast 24 października br. Prezes URE wydał decyzję o przyznaniu Gas Storage Poland certyfikatu, o którym mowa w art. 3a Rozporządzenia.
Przyznanie certyfikatu przekłada się na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju
Gas Storage Poland jest jedynym wyznaczonym decyzją Prezesa URE operatorem systemu magazynowania paliw gazowych na terytorium Polski oraz jedynym podmiotem posiadającym koncesję na magazynowanie paliw gazowych w instalacjach magazynowych udzielaną przez Prezesa URE.
Celem certyfikacji jest eliminacja ryzyka związanego z możliwością wpływania na działalność operatora systemu magazynowania w sposób, który mógłby zagrozić bezpieczeństwu dostaw paliw gazowych na poziomie krajowym, regionalnym lub unijnym. Obowiązek ten został wprowadzony w 2022 r. dla wszystkich operatorów magazynów w UE, aby zmniejszyć ryzyko ingerencji przez osoby spoza UE na zdolność i motywację do napełniania podziemnych magazynów gazu. Procedura ta przyczynia się zatem do zmniejszenia zagrożeń dla bezpieczeństwa dostaw i wspiera konkurencyjność UE poprzez zapewnienie odpowiedniego napełnienia instalacji magazynowych.
W toku postępowania w sprawie certyfikacji[4], Prezes URE wziął pod uwagę wszelkie zagrożenia dla bezpieczeństwa dostaw gazu na poziomie krajowym, regionalnym lub ogólnounijnym, a także wszelkie łagodzenie takich zagrożeń, wynikające m.in. z:
- własności, dostaw lub innych stosunków handlowych, które mogłyby negatywnie wpłynąć na motywację i zdolność operatora systemu magazynowania paliw gazowych do napełnienia podziemnego magazynu gazu;
- praw i zobowiązań Unii Europejskiej wobec państwa trzeciego, wynikających z prawa międzynarodowego, w tym również z umowy zawartej z jednym lub większą liczbą państw trzecich, której stroną jest Unia Europejska i która dotyczy kwestii bezpieczeństwa dostaw energii;
- praw i zobowiązań danych państw członkowskich wobec państwa trzeciego, wynikających z umów zawartych przez dane państwa członkowskie z jednym lub większą liczbą państw trzecich, w zakresie, w jakim umowy te są zgodne z prawem unijnym; lub
- wszelkich innych szczególnych faktów i okoliczności danej sprawy.
W postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji Prezes URE stwierdził, że własność i kontrola nad Gas Storage Poland oraz magazynami gazu nie stanowią zagrożenia dla napełnienia instalacji magazynowych, na których spółka ta pełni funkcję operatora systemu magazynowania paliw gazowych.
Istotna rola Gas Storage Poland w zapewnianiu bezpieczeństwa energetycznego Polski
Aktualna łączna czynna pojemność magazynowa wszystkich instalacji, na których operatorem jest Gas Storage Poland wynosi 3 326,12 mln m3. Podziemne magazyny gazu odgrywają strategiczną rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa energetycznego kraju. W magazynach utrzymywane są wymagane poziomy zapasów gazu ziemnego, które służą w szczególności do zapewnienia zaopatrzenia w gaz w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa gazowego państwa, a także do zaspokajania szczytowego zapotrzebowania na ten surowiec, jak również pozwalają na zapewnienie dostaw podczas awarii i przerw w dostawach. Magazyny mogą służyć ponadto do pokrycia długotrwałego, zwiększonego zapotrzebowania na gaz ziemny w sezonie zimowym.
[1] Aby otrzymać certyfikat spółka musiała spełnić kryteria określone dla operatora systemu magazynowania w art. 3a ust. 3 i 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (dalej: „Rozporządzenie”).
[2] Art. 3a Rozporządzenia. Natomiast do krajowego porządku prawnego przepisy umożliwiające realizację Rozporządzenia w zakresie certyfikacji operatorów systemu magazynowania zostały wprowadzone ustawą z dnia 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu.
[3] Vide – art. 9h3 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 266, ze zm.).
[4] W myśl art. 3a ust. 3 Rozporządzenia.
Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
