Brak odpowiedniej strategii transformacji regionów węglowych stwarza dla nich poważne wyzwania rozwojowe i może wzmacniać negatywne trendy demograficzne, takie jak odpływ ludności za granicę lub do innych regionów Polski. W celu spowolnienia lub zatrzymania tych trendów, konieczne jest stałe poprawianie jakości życia na tych obszarach. Główne czynniki sukcesu sprawiedliwej transformacji regionów węglowych.
Jednym z kluczowych wyzwań jest zapewnienie partycypacji społeczności lokalnych w proces ustalania strategii oraz w same działania dążące do stopniowego ograniczania uzależnienia regionów od sektorów związanych z wydobyciem i wykorzystywaniem węgla. Bezpośredni lub pośredni udział społeczności lokalnej powoduje zapewnienie efektu „własności” całego procesu. Tym samym przyczynia się do złagodzenia niepokojów społecznych czy wręcz oporu przed prowadzonymi lub planowanymi działaniami.
Odejście od przemysłu opartego na węglu dla wielu regionów stanowi nie tylko wyzwanie społeczne, ale również ekonomiczne. W sytuacji, w której większość PKB, a w konsekwencji również wpływów podatkowych, w regionie powiązana jest z przemysłem związanym z wydobyciem węgla lub produkcją energii elektrycznej z tego surowca, opór społeczny dodatkowo może być podyktowany strachem przed spowodowaniem zapaści ekonomicznej regionu. Strategia transformacji musi zapewnić poczucie, że jej realizacja pozwoli na utworzenie miejsc pracy, dostosowanych do możliwości pracowników w danym regionie.
Kolejnym kluczowym zagadnieniem jest zagwarantowanie udziału wszystkim zainteresowanym stronom w procesie przygotowywania oraz wdrażania strategii dekarbonizacyjnych. Osiągniecie tego z kolei wymaga istnienia gospodarza całego procesu transformacji, który mógłby podejmować i koordynować konkretne działania. Warunkiem istnienia i skuteczności takiego gospodarza jest posiadanie odpowiednich kompetencji, budżetu oraz doradców.
Raport jest częścią projektu Powered Up!, czyli cyklu działań podjętych przez Fundację WiseEuropa, mający na celu jak najlepsze zrozumienie oczekiwań i potrzeb mieszkańców i przedsiębiorców działających w regionach węglowych. Efektem projektu będą rekomendacje dla strategii wychodzenia z uzależnienia gospodarczo-społecznego od przemysłu związanego z paliwami kopalnymi, w tym – węgla kamiennego.
Źródło: http://wise-europa.eu/
