Od 2007 r. – tj. od czasu, gdy jako klienci mamy możliwość zmiany sprzedawcy prądu – w naszym kraju takiej zmiany dokonano ponad milion razy, z czego ponad 768,4 tys. w gospodarstwach domowych (w grupach taryfowych G), a ponad 248,9 tys. w grupach taryfowych A, B i C.
Na decyzję o zmianie sprzedawcy wpływa kilka istotnych czynników, m.in.: poziom świadomości klientów i ich motywacja do zmiany, a także sama łatwość dokonania takiej zmiany (brak skomplikowanych procedur) oraz dostępność konkurencyjnych ofert na rynku.
W pierwszym kwartale 2024 r. widać było istotny wzrost liczby zmian sprzedawcy w porównaniu z pierwszym kwartałem 2023 r. W przypadku grup instytucjonalnych liczba zmian sprzedawcy w pierwszym kwartale 2024 r. wzrosła ponad dwuipółkrotnie i przekroczyła wartości odnotowane w pierwszych kwartałach lat poprzedzających lata kryzysowe (np. w 2017 r. było to 7 711, w 2018 r. – 6 588, w 2019 r. – 6 560). Liczba zmian sprzedawcy w grupie gospodarstw domowych wzrosła w pierwszym kwartale 2024 r., w porównaniu do pierwszego kwartału roku 2023, ponad dwukrotnie i była też nieco wyższa niż w pierwszym kwartale 2019 r. (9 306), poprzedzającym bezpośrednio okres pandemii Covid-19. Jednakże w poprzednich latach liczba ta była znacznie wyższa (w 2017 r. – 22 802, a w 2018 r. – 16 159).
Przyszłe kwartały pokażą czy trend ten się utrzyma.
Wykres 1. Liczba zmian sprzedawcy energii elektrycznej w poszczególnych pierwszych kwartałach lat 2017-2024
Wykres 2. Liczba zmian sprzedawcy energii elektrycznej w poszczególnych grupach taryfowych od lipca 2007 do marca 2024 r.
Masz wybór. Wybieraj świadomie
Prawo do zmiany sprzedawcy jest jednym z podstawowych praw konsumenta, a zarazem ważnym elementem wzmacniania konkurencji na rynku. Jednak wraz z rosnącą liczbą sprzedawców i ofert, pojawiają się podmioty, które stosują nieuczciwe praktyki rynkowe. Dlatego Urząd Regulacji Energetyki przypomina o konieczności uważnego i dokładnego zapoznania się z ofertą i umową, zanim złożymy swój podpis pod dokumentami przedłożonymi przez przedsiębiorcę. Poza samą ceną energii należy zwracać uwagę m.in. na następujące warunki umowy:
- czy oprócz sprzedaży prądu oferta zawiera dodatkowe usługi i związane z tym opłaty,
- na jaki okres zawierany jest kontrakt,
- na jakich zasadach będzie odbywać się rozliczenie po upływie okresu obowiązywania oferty,
- jakie są warunki wypowiedzenia (czy są przewidziane opłaty za wcześniejsze wypowiedzenie umowy),
- na jakich zasadach będzie odbywać się rozliczenie po upływie okresu obowiązywania oferty.
Zanim zawrzesz umowę z nowym sprzedawcą ZAWSZE:
- zastanów się, czy ta oferta jest dla Ciebie korzystna,
- dokładnie przeanalizuj wszystkie dokumenty, w tym umowę, przed ich podpisaniem,
- upewnij się czy na przedstawionych dokumentach, ofertach lub umowach widnieją dane firmy, której przedstawicielem jest sprzedawca.
PAMIĘTAJ! Nie daj się oszukać – od 3 lipca 2021 r. obowiązuje zakaz sprzedaży „door-to-door” wobec odbiorców w gospodarstwach domowych.
Oznacza to, że przedsiębiorstwa energetyczne i gazowe nie mogą już zawierać umów poza lokalem przedsiębiorstwa z odbiorcami w gospodarstwach domowych (np. podczas wizyty przedstawiciela w domu odbiorcy). Wprowadzanie zakazu zawierania umów sprzedaży gazu i energii elektrycznej poza lokalem przedsiębiorstwa nie ogranicza jednak możliwości zawarcia takiej umowy na odległość (np. telefonicznie) czy w punkcie sprzedawcy umiejscowionym np. w galerii handlowej.
Twoje prawa:
- w przypadku zawierania umowy na odległość sprzedawca powinien poinformować Cię na piśmie o prawie odstąpienia od umowy i przekazać Ci wzór tego oświadczenia,
- możesz odstąpić od umowy zawartej na odległość, tj. np. przez telefon, w terminie 14 dni od jej zawarcia, bez podawania przyczyn i bez ponoszenia żadnych kosztów z tego tytułu.
Szczególną ostrożność zachowaj zawsze, gdy:
- w dokumentach nie podano są danych firmy, z którą masz zawrzeć umowę,
- nie znasz i nie jesteś w stanie zweryfikować firmy, którą reprezentuje przedstawiciel handlowy,
- jesteś namawiany do szybkiego podpisania umowy, np. pod pretekstem promocji, której termin niebawem upłynie,
- sprzedawca obiecuje Ci niższą stawkę opłaty za energię/gaz, ale nie informuje o innych dodatkowych opłatach i karach oraz dodatkowo płatnych usługach (np. dodatkowym ubezpieczeniu),
- jesteś proszony o pokazanie ostatniego rachunku za energię/gaz (na rachunku można sprawdzić informacje o rodzajach usług i opłatach za te usługi) i dano Ci do podpisania kilka lub kilkanaście dokumentów bez możliwości zapoznania się z nimi.
Zmiana sprzedawcy najczęściej podyktowana jest chęcią obniżenia rachunków za energię. A co jeszcze możemy zrobić aby zminimalizować te wydatki?
- „Oszczędzamy energię” – kampania społeczna Ministerstwa Klimatu i Środowiska
- Polskie Sieci Elektroenergetyczne udostępniły aplikację mobilną Energetyczny Kompas, która pomoże w planowaniu używania urządzeń w taki sposób, by było to najbardziej korzystne dla systemu elektroenergetycznego oraz środowiska. Świadome i odpowiedzialne korzystanie z energii elektrycznej pozwoli także na zmniejszenie rachunków za prąd.
Aplikacja pokazuje tzw. energetyczne godziny szczytu. Są one wyznaczane na kolejny dzień (z wyjątkiem niedziel i świąt) i publikowane przed godz. 17. Są to godziny, w których prognozowane zapotrzebowanie będzie zaspokajane w największym stopniu przez elektrownie węglowe i gazowe. Elektrownie konwencjonalne muszą w tych godzinach pracować z największą mocą, a do pokrycia zapotrzebowania konieczna jest praca jednostek najmniej efektywnych, przez co najdroższych. W godzinach tych często występują również najniższe poziomy rezerw mocy, niezbędnej dla zbilansowania krajowego systemu elektroenergetycznego i zapewnienia jego bezpiecznej pracy.
Aplikacja została uzupełniona o nową funkcjonalność. Na nowym ekranie „Praca KSE” prezentowane są dane o bieżącej produkcji energii elektrycznej, aktualnym zapotrzebowaniu na moc, a także wielkość fizycznych przepływów energii między Polską a sąsiednimi krajami. Dzięki Kompasowi można również w łatwy sposób sprawdzić wielkości produkcji energii elektrycznej przez poszczególne rodzaje źródeł (w procentach oraz MWh). To odpowiedź na sygnały użytkowników, którzy prosili o wprowadzenie nowych funkcjonalności w aplikacji.
- Zgodnie z obowiązującym od 2007 r. prawem (tzw. zasadą TPA: Third Party Access), odbiorcy końcowi mają swobodę wyboru sprzedawcy energii elektrycznej i gazu. Prezes URE prowadzi monitoring zmian sprzedawców energii elektrycznej w dwóch grupach odbiorców: klientów indywidualnych (grupy G) i biznesowych (A, B, C).
- Informacje i statystyki dotyczące zmian sprzedawcy energii są systematycznie zamieszczane na stronie internetowej URE.
- Dane dotyczące zmian sprzedawcy pochodzą z przeprowadzanej przez URE „Ankiety dotyczącej informacji o odbiorcach, którzy zmienili sprzedawcę oraz postępach prac nad Generalnymi Umowami Dystrybucyjnymi (GUD) oraz Generalnymi Umowami Dystrybucyjnymi dla Usługi Kompleksowej (GUD-K)”.
- Grupy A i B stanowią odbiorcy zasilani z sieci wysokiego i średniego napięcia i są to tzw. odbiorcy przemysłowi, natomiast do grupy C należą odbiorcy przyłączeni do sieci niskiego napięcia, pobierający energię elektryczną dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, tzw. odbiorcy biznesowi.
Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
