Jak zapewnić zatrudnienie pracownikom zagłębia konińskiego w ramach sprawiedliwej transformacji, zastanawiali się uczestnicy konferencji, zorganizowanej przez ZE PAK, która odbyła się 14 maja br. w Koninie.
Spotkanie było związane z oficjalnym startem programu Droga do zatrudnienia po węglu realizowanego we wschodniej Wielkopolsce, finansowanego ze środków unijnego Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i budżetu państwa. Celem projektu, zaplanowanego na sześć lat i dysponującego 260 mln zł, jest aktywizacja zawodowa i stworzenie nowych miejsc pracy dla górników i energetyków GK ZE PAK oraz członków ich rodzin.
W konferencji wzięło udział 175 uczestników z różnych środowisk. Byli wśród nich reprezentanci UE, Kancelarii Prezydenta RP, kilku ministerstw, pracodawców, samorządów lokalnych, organizacji pozarządowych i związków zawodowych z różnych regionów górniczych.
Obrady otworzyła Elisa Ferreira, Komisarz ds. Spójności i Reform Komisji Europejskiej, która zapewniając o swoim poparciu dla wielkopolskiego projektu, podkreśliła jego unikatowość i znaczenie:
– Wasze ambitne plany i dotychczasowe doświadczenie są inspiracją dla innych regionów w Europie. Jej zdaniem wielkim atutem „Job after Coal” jest wspólne działanie samorządu lokalnego, pracodawcy i strony społecznej.
W podobnym duchu wypowiedziała się Manuela Geleng, Dyrektor ds. Zatrudnienia i Spraw Społecznych KE:
– To wyjątkowy, pierwszy tego typu duży projekt w Unii. Stanowi więc naturalny przykład dla innych krajów, dlatego z wielkim zainteresowaniem będziemy monitorować ten program.
Jako wstęp do dyskusji organizatorzy zaproponowali film Adama Jarońskiego znakomicie przedstawiający istotę problemu wynikającego z transformacji energetycznej: zamykanie odkrywek i likwidację elektrowni pracujących na węglu brunatnym. Tereny pogórnicze zostają poddane rekultywacji, a załoga musi znaleźć nowe zatrudnienie.
Zapraszając do dyskusji Prezes ZE PAK Piotr Woźny powiedział: Transformacja energetyczna dzieje się niezależnie od tego, co mówią politycy. Wspólnie zbudowaliśmy fundament do tego, by tę transformację łatwiej było realizować. „Droga do zatrudnienia po węglu” to nie jest program dla wschodniej Wielkopolski, ale dla całej Polski. Oprócz pieniędzy unijnych, które pozyskaliśmy, udało się również uchwalić ustawę w sprawie urlopów górniczych i energetycznych, z których skorzystają także pracownicy z innych regionów.
Obrady przebiegały w trzech etapach. Uczestnicy pierwszego panelu zastanawiali się, czy regiony górnicze są przygotowane na społeczne konsekwencje transformacji energetycznej. Wypunktowano różnice między najbardziej zaawansowanym regionem konińskim, w którym decyzję o transformacji podjął kilka lat temu właściciel ZE PAK, a zagłębiem bełchatowskim i turoszowskim. Podkreślono konieczność wsparcia ze strony państwa, które powinno jasno określić kierunek działania i jego ramy czasowe. Prezes konińskiej Agencji Rozwoju Regionalnego Maciej Sytek podkreślił, że same regiony, zwłaszcza w warunkach szybko następujących zmian, nie udźwigną tego procesu.
Druga część dyskusji poświęcona została konkretom związanym z zatrudnieniem w regionie konińskim. Przedstawiciele firm i instytucji odpowiedzialnych za wdrażanie programu podzielili się swoim doświadczeniem, wyjaśniali stosowane metody. Podkreślali konieczność stworzenia nowych miejsc pracy, a zatem wprowadzenia zachęt dla przyszłych pracodawców, a także niezbędność dotarcia z informacją do zainteresowanych pracowników, deklarowali też indywidualne podejście do każdego z nich.
Trzeci panel koncentrował się na kwestii samozatrudnienia i spółdzielczości. Rozważano która z tych dwóch form okaże się atrakcyjniejsza dla górników i energetyków. Prezesi działających w regionie konińskim spółdzielni socjalnych omawiali ich tworzenie i funkcjonowanie, analizowano też warunki panujące na lokalnym rynku pracy. Nie omijano tematu zagrożeń. Dariusz Trzcionka, Wiceprzewodniczący Forum Związków Zawodowych, przestrzegał przed powielaniem błędów, jakie popełniono podczas pierwszej restrukturyzacji kopalń węgla kamiennego, kiedy wypłatom odpraw dla pracowników nie towarzyszyła pomoc w zakresie racjonalnego wykorzystania pieniędzy, co w efekcie zrodziło problemy społeczne, bezrobocie i przemoc.
Uzupełnieniem dyskusji było podpisanie listu intencyjnego między ZE PAK, a Windhunter Academy, która organizuje szkolenia specjalistów od instalacji wiatrowych.
Uczestnicy konferencji zgodzili się z twierdzeniem, że stworzenie pionierskiego projektu i zapewnienie jego finansowania to dopiero początek drogi. Prezes Woźny zaprosił zatem wszystkich na spotkanie za sześć lat, by podsumować projekt Droga do zatrudnienia po węglu.
Źródło: Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A.
