Publikacja dotyczy metodologii określania wskaźnika uzasadnionego poziomu średnioważonego kosztu kapitału (Weighted Average Cost of Capital, WACC) dla operatorów systemów elektroenergetycznych, którzy podpisali Kartę Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki (KET)[1]. Przyjęta metoda zakłada brak konieczności corocznego aktualizowania parametrów kształtujących ten koszt.
Inwestycje w sektorze energii wiążą się z angażowaniem wysokich środków finansowych, a sam proces jest długotrwały i często skomplikowany. W przypadku większych projektów – od podjęcia decyzji inwestycyjnej do oddania do użytkowania nowego obiektu infrastruktury sieciowej – upływa zazwyczaj kilka lat. Dla przedsiębiorstw infrastrukturalnych, jakimi są operatorzy systemów elektroenergetycznych, kluczowe są zatem stabilność i przewidywalność warunków inwestowania.
Oprócz jasnych i stabilnych regulacji, wynikających z obowiązujących przepisów prawa, bardzo istotne jest podejście organu regulacyjnego, który w ramach przyznanych mu kompetencji współtworzy warunki niezbędne do inwestowania i pozyskiwania kapitału. Dzieje się to m.in. przez ustalenie zasad wyliczania kosztu kapitału.
Poziom stopy wolnej od ryzyka ma istotny wpływ na wysokość uzasadnionego kosztu WACC
Prezes URE, mając na uwadze prognozy dotyczące zmiany stopy wolnej od ryzyka i ich wpływ na stawki opłat taryfowych, podjął współpracę z Narodowym Centrum Analiz Ekonomicznych (NCAE). Celem było opracowanie prognoz dotyczących kształtowania się poziomu stopy wolnej od ryzyka w latach 2023-2028, tj. w okresie objętym nowymi Planami Rozwoju operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych. Plany te odzwierciedlają potrzeby inwestycyjne określone przez operatorów w Karcie Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki (KET). NCAE przygotował trzy warianty prognozy, zróżnicowane ze względu na tempo i okres dochodzenia do celów makroekonomicznych polskiej gospodarki, które następnie zostały wykorzystane do oszacowania prognozowanych wartości WACC w okresie kolejnych sześciu lat.
Zasady ustalania uzasadnionej wartości WACC w okresie 2023-2028
Biorąc pod uwagę konsekwencje stosowania dotychczasowej metody (nieunikniony wzrost WACC i wynikający z tego wzrost stawek opłat taryfowych, a następnie istotny spadek tych wielkości), kierując się potrzebą równoważenia interesów odbiorców energii elektrycznej i przedsiębiorstw energetycznych, Prezes URE uznał za zasadne zmodyfikowanie sposobu ustalania stopy wolnej od ryzyka i wprowadził stałą wartość WACC w całym okresie obowiązywania nowych Planów Rozwoju (2023-2028), zwaną wartością bazową, z możliwością przedłużenia jej obowiązywania na ostatnie lata KET tj. 2029-2030.
Stała wartość WACC została ustalona jako średnia arytmetyczna z wartości tego wskaźnika skalkulowanych dla poszczególnych lat okresu 2023-2028, z wykorzystaniem prognoz dotyczących kształtowania się poziomu stopy wolnej od ryzyka przygotowanych przez NCAE oraz przy założeniu pozostałych niezmiennych elementów wyznaczania WACC, w tym z uwzględnieniem podwyższonej wartości premii za ryzyko udostępniania kapitału własnego.
Wprowadzenie stałej, uśrednionej wartości średnioważonego kosztu kapitału w okresie kolejnych sześciu lat, jest w ocenie Prezesa URE korzystne zarówno dla odbiorców energii elektrycznej jak i dla przedsiębiorstw energetycznych. Stała wartość WACC z jednej strony zmniejsza wahania stawek opłat dla odbiorców, a z drugiej będzie elementem stabilizującym poziom przychodów przedsiębiorstw. Przełoży się to na większą przewidywalność warunków ich funkcjonowania, w szczególności dotyczących zasad wynagradzania majątku infrastrukturalnego i planowanych nakładów inwestycyjnych na jego odtwarzanie i rozwój.
Premia za inwestowanie
Prezes URE uznał za zasadne wyznaczenie stałej wartości średnioważonego kosztu kapitału (WACC) na poszczególne lata w okresie od 2023 r. do 2028 r. na poziomie 7,478%.
Uwzględniając wyzwania stojące przed operatorami systemów elektroenergetycznych związane z rosnącymi potrzebami inwestycyjnymi, jakie zostały określone w Karcie Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki oraz ich istotną rolę w procesie transformacji energetycznej, Prezes URE uznał za uzasadnione podwyższenie WACC o premię za reinwestowanie w okresie 2023-2028. Celem jest zapewnienie finansowania działań przewidzianych w KET. Wysokość premii za reinwestowanie będzie podlegała corocznej ocenie Prezesa URE w ramach postępowań o zatwierdzenie taryf OSD.
Minimalny poziom premii za reinwestowanie w całym okresie obowiązywania nowej Metody, tj. w latach 2023-2028, wynosi 1%.
[1] Okres obowiązywania KET przypada na lata 2023-2030.
Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
