Samorządy będą mogły sięgnąć po blisko 40 mld zł na „zazielenianie” terenów miejskich. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej i Bank Gospodarstwa Krajowego podpisały dzisiaj w Poznaniu umowę na wsparcie zielonych inwestycji w miastach z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO). Środki będzie można przeznaczyć na zazielenianie przestrzeni miejskich, zakup zeroemisyjnego transportu publicznego, termomodernizację i transformację energetyczną.
W polskich miastach mieszka 60% ludności całego kraju. Uruchomiony program wsparcia to odpowiedź na problemy, z jakimi borykają się ich mieszkańcy. Chodzi m. in. o walkę ze złą jakością powietrza, dostęp do wody, terenów zielonych, czy wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE).
Wsparcie na rozwój zielonych miast sfinansuje Instrument Zielonej Transformacji Miast (IZTM). Środki pochodzą z części pożyczkowej KPO i będą udzielane w formie bardzo preferencyjnych pożyczek, z możliwością umorzenia. Będą się mogły o nie ubiegać się m.in. samorządy, przedsiębiorcy, spółki komunalne, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, uczelnie, czy instytucje kultury.
– To są pieniądze na to, żeby nasze małe, średnie i większe miasteczka, a także metropolie wprowadzić w XXI wiek. Żeby stały się one jeszcze bardziej przyjazne dla mieszkańców – powiedziała Minister Funduszy i Polityki Regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz podczas uroczystości popisania umowy na konferencji prasowej w Poznaniu.
Minister podkreśliła, że wsparcie będzie można wykorzystać na szereg inwestycji.
– Są to ogromne środki na inwestycje w ocieplenie budynków, oczyszczalnie ścieków, w ścieżki rowerowe, parki, miejsca rekreacyjne i na nowoczesną, czystą energię, czyli wszystko to, co powoduje, że miasto jest czyste, przyjazne, zielone, nowoczesne. Pieniądze trafią przede wszystkim do samorządów, ale mogą o nie ubiegać się także spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, przedsiębiorcy. Stwarzamy bardzo duże możliwości transformacji w miastach, a także w ich otoczeniu. O wsparcie będą mogły ubiegać się związki gmin, gminy miejsko-wiejskie, które są w tak zwanym funkcjonalnym obszarze miast – wyjaśniła Minister Funduszy i Polityki Regionalnej.
– Środki z KPO przyczynią się do realizacji misji BGK, którą jest wspieranie zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. Budżet przeznaczony na Pożyczkę wspierającą zieloną transformację miast to 8,9 mld euro, czyli ok. 40 mld zł. To środki m.in. na zazielenianie przestrzeni miejskich i transformację energetyczną. Powierzenie realizacji tego instrumentu BGK, świadczy o wiarygodności naszej instytucji jako partnera, który od lat wdraża z sukcesem środki europejskie – mówi Członek Zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego Tomasz Robaczyński.
Instrument Zielonej Transformacji Miast – na co?
Wsparcie zielonej i energetycznej transformacji miast to główny cel inwestycji realizowanych z Instrumentu Zielonej Transformacji Miast. Miasta otrzymają środki na:
- finansowanie określonych typów inwestycji wpływających na „zazielenienie” terenów miejskich;
- łagodzenie zmian klimatu i adaptację do nich;
- bardziej efektywne wykorzystanie zasobów;
- zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń;
- przeciwdziałanie utracie różnorodności biologicznej;
- rewitalizację budynków i przestrzeni miejskich.
Z pożyczki wspierającej zieloną transformację miast będzie można sfinansować m. in. budowę czy rewitalizację parków, przygotowanie terenów zielonych, inwestycje w samorządowe OZE, zeroemisyjny transport publiczny (np. zakup pojazdów, budowa torów tramwajowych), termomodernizację, sieci wodociągowe i kanalizacyjne.
Wsparcie dotyczy projektów realizowanych w miastach. Może też objąć inwestycje na terenach należących do miejskiego obszaru funkcjonalnego – chodzi np. o budowę torów tramwajowych łączących miasto z podmiejską miejscowością.
Za wdrożenie wsparcia będzie odpowiadać Bank Gospodarstwa Krajowego, który ma duże doświadczenie w koordynowaniu finansowania programów ze środków pochodzących z funduszy europejskich.
Dofinansowanie zielonej transformacji miast – dla kogo?
O środki mogą ubiegać się m.in. jednostki samorządu terytorialnego (miasta i obszary funkcjonalne, porozumienia międzygminne, stowarzyszenia gmin, powiatów oraz gmin i powiatów); związki komunalne; przedsiębiorcy prywatni; jednostki naukowo-badawcze; wspólnoty energetyczne (klastry energii, spółdzielnie energetyczne); TBS i SIM; instytucje kultury i szkoły wyższe.
Zasady uzyskania finansowania
Na wsparcie „zazieleniania” miast przeznaczamy blisko 40 mld zł (ok. 9 mld euro) z części pożyczkowej KPO.
Nabór do programu rusza od 5 kwietnia br. i potrwa do III kwartału 2026 r. Będzie miał charakter otwarty i ciągły do momentu wyczerpania środków.
Wnioski o udzielenie pożyczki należy składać elektronicznie do regionalnych oddziałów BGK.
Szczegółowe informacje o warunkach otrzymania wsparcia znajdziesz tutaj.
Źródło: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej
